فهرست موضوعات
تاریخ 25 آبان 1402
درد کلیه به دردی گفته می‌شود که از بیماری یا آسیب کلیه ناشی می‌شود. اما درد در نواحی دیگری از بدن نیز ممکن است با درد کلیه اشتباه گرفته شود. به عنوان مثال، درد ناشی از فشار عضلانی، التهاب مفاصل و برخی مشکلات ستون فقرات می‌تواند با درد کلیه اشتباه گرفته شود.
درد کلیه ممکن است به صورت یک درد مبهم و یک طرفه در بالای شکم، پهلو یا کمر، احساس شود. اما این درد اغلب مرتبط با کلیه‌ها نیست. کلیه‌ها در پشت شکم و پایین دنده‌ها قرار دارند و هر کدام در یک طرف ستون فقرات قرار دارند. برای بسیاری از افراد، موقعیت دقیق کلیه‌هایشان مبهم است.
بیشتر شرایطی که باعث درد کلیه می‌شوند، تنها بر یک کلیه تاثیر می‌گذارند. همراه با درد کلیه، تب و علائم ادراری معمولاً دیده می‌شوند. در صورتی که درد کلیه با علائم دیگری مانند تغییر رنگ ادرار، تب و احساس ناخوشی همراه باشد، بهتر است به یک پزشک مراجعه کنید.
درمان درد کلیه به علت، شدت درد و وضعیت کلی بیمار بستگی دارد. درمان‌های ساده مانند پاراستامول ممکن است در کنترل درد کلیه موثر باشند. برای درمان عفونت‌هایی مانند عفونت مجرای ادرار و کلیه، نیاز به درمان با آنتی‌بیوتیک و داروهای ضد درد دارید. در صورتی که سنگ‌های کلیه باعث انسداد حالب شده یا قطر آنها حدود 6 میلی‌متر یا بیشتر باشد، ممکن است نیاز به جراحی اورولوژی باشد.
درمان دیگر دلایل زمینه‌ای درد پهلو ممکن است نیاز به روش‌های مشابه و همزمان برای کنترل درد داشته باشد. با این حال، بیمارانی که مشکلات شناخته شده‌ی کلیه یا نقص عملکرد کلیه دارند، نباید با داروهای ضد دردی که از کلیه عبور می‌کنند یا باعث آسیب‌های کلیوی بیشتر می‌شوند، درمان شوند.
در شرایط زیر بلافاصله به متخصص اورولوژی مراجعه نمایید:
- درد مداوم، مبهم و یک طرفه در کمر یا پهلو
- تب، بدن درد و خستگی
- اخیراً مبتلا به عفونت ادراری بوده‌اید.
در صورت ابتلا به درد ناگهانی و شدید کلیه (با وجود خون در ادرار یا بدون آن) باید به دنبال مراقبت‌های پزشکی اورژانسی باشید. برای ارتباط با مطب دکتر اسلامی می‌توانید با شماره 02188343444 تماس حاصل نمایید.
کلیه درد چیست؟
کلیه‌ها، اندام جفتی هستند که در پشت بدن واقع شده‌اند و توسط دنده‌ها محافظت می‌شوند. کلیه چپ کمی بالاتر از کلیه سمت راست قرار دارد. درد کلیه‌ها اغلب در پهلوها یا پایین کمر درست زیر دنده‌ها رخ می‌دهد، هر چند ممکن است این درد تا کشاله‌ی ران و بیضه‌ها کشیده شود. با این حال، درد ناشی از فشار عضلانی، التهاب مفاصل و برخی مشکلات ستون فقرات می‌تواند با درد کلیه اشتباه گرفته شود.
در صورتی که درد کلیه همراه با علائم دیگری مانند تغییر رنگ ادرار، تب و احساس ناخوشی باشد، بهتر است به یک پزشک مراجعه کنید. درمان درد کلیه بستگی به علت، شدت درد و وضعیت کلی بیمار دارد. ممکن است با استفاده از درمان‌های ساده مانند پاراستامول، درد قابل کنترل باشد.
عفونت‌هایی مانند عفونت مجرای ادرار و کلیه معمولاً نیاز به درمان با آنتی‌بیوتیک و داروهای ضد درد دارند. اگر سنگ‌های کلیه باعث انسداد حالب شده یا قطر آنها حدود 6 میلی‌متر یا بیشتر باشد، ممکن است نیاز به جراحی اورولوژی باشد.
درمان دیگر دلایل زمینه‌ای درد پهلو ممکن است نیاز به روش‌های مشابه و همزمان برای کنترل درد داشته باشد. با این حال، بیمارانی که مشکلات شناخته شده‌ی کلیه یا نقص عملکرد کلیه دارند، نباید با داروهای ضد دردی که از کلیه عبور می‌کنند یا باعث آسیب‌های کلیوی بیشتر می‌شوند، درمان شوند.
دلایل کلیه درد
درد کلیه ناشی از عفونت، التهاب، آسیب یا بزرگ شدن کلیه یا بیماری‌هایی که خارج از کلیه باعث انسداد مجرای ادرار می‌شوند، می‌باشد. پیلونفریت (عفونت کلیه) و سنگ کلیه شایع‌ترین دلایل کلیه درد هستند. بسیاری از شرایطی که موجب بزرگ شدن کلیه می‌شوند به تدریج و بدون درد زیاد رخ می‌دهند.
دلایل مجاری ادراری
کلیه درد ممکن است ناشی از بیماری‌ها، اختلالات یا مشکلات مجرای ادرار باشد، از جمله:
- هیدرونفروز (بزرگ شدن حالب، لوله‌هایی که مثانه را تخلیه می‌کنند)
- سرطان کلیه یا تومور
- بیماری کلیه پلی‌کیستیک
- عفونت های استرپتوکوکی مانند گلودرد استرپتوکوکی و زرد زخم
- عفونت کلیه
- سنگ کلیه
- کیست‌های ساده‌ی کلیه
سایر دلایل
درد کلیه همچنین می‌تواند دلایل دیگری داشته باشد از جمله:
- یکی از عوارض جانبی داروی برین زولامید (Azopt)، که یک داروی چشمی برای درمان آب سیاه است.
- ضربه
دلایل جدی یا تهدید کننده‌ی کلیه درد
در برخی موارد ممکن است درد کلیه نشانه‌ی یک وضعیت جدی یا تهدید کننده‌ی حیات باشد که باید فوراً بررسی شود. این شرایط عبارتند از:
- هیدرونفروز یا مشکلات کلیه در شخصی که تنها یک کلیه دارد.
- پیلونفریت (عفونت کلیه)
- آبسه کلیوی یا پری‌نفریک (آبسه در کلیه یا اطراف آن)
- انفارکتوس کلیه (انسداد یک رگ در کلیه که منجر به آسیب و مرگ بافت می‌شود)
- تروما (آسیب یا ضربه)
علائم کلیه درد
درد کلیه ممکن است همراه با علائم دیگری باشد که بسته به بیماری، اختلال یا مشکل زمینه‌ای متفاوت هستند. علائمی که بطور مکرر بر مجرای ادراری تاثیر می‌گذارند ممکن است سایر سیستم‌های بدن را نیز درگیر کنند.
علائم مجرای ادراری که ممکن است همراه با درد کلیه رخ دهند عبارتند از:
- ادرار خونی یا به رنگ صورتی (هماچوری)
- ادرار کدر
- ادرار دشوار یا دردناک یا سوزش در هنگام ادرار
- ادرار بدبو
- تکرر ادرار
- نیاز فوری به دفع ادرار
- شب ادراری
کلیه درد ممکن است همراه با علائمی مرتبط با سایر سیستم‌های بدن باشد از جمله:
- تپش نامنظم قلب (آریتمی)
- خستگی
- تب با یا بدون لرز
- احساس ناخوشی کلی
- اسپاسم عضلانی
- تغییرات ناخن
- حالت تهوع با یا بدون استفراغ
- دوره‌های قاعدگی دردناک
- ابتلا به عفونت به تازگی
- کاهش وزن ناخواسته
علائم جدی که ممکن است نشان دهنده یک وضعیت تهدیدکننده‌ی حیات باشند
در برخی موارد درد کلیه ممکن است نشانه‌ای از یک وضعیت تهدیدکننده باشد که باید فوراً کنترل شود. در صورتی که شما یا یکی از نزدیکانتان هر یک از این علائم را داشتید باید به دنبال مراقبت پزشکی فوری باشید:
- تغییر در میزان هوشیاری برای مثال غش کردن یا عدم واکنش
- تب بالا (بیشتر از ۳۸ درجه سانتی‌گراد)
- عدم تولید ادرار
- تند تنفسی (تاکی پنه)
- ضربان بالای قلب (تاکی کاردی) یا تپش نامنظم قلب
- درد شدید
عوارض احتمالی
از آنجایی که درد کلیه می‌تواند ناشی از بیماری‌های جدی باشد، عدم درمان ممکن است منجر به عوارض جدی و آسیب‌های دائمی شود. پس از اینکه دلیل زمینه‌ای تشخیص داده شد، پیروی از برنامه‌ی درمانی که پزشک جهت کاهش خطر عوارض احتمالی تعیین می‌کند، ضروری است، این عوارض عبارتند از:
- نارسایی حاد کلیه
- آسیب کلیوی
- گسترش سرطان
- گسترش عفونت
- انسداد حالب (انسداد لوله‌ای که ادرار را از کلیه به مثانه می‌برد)
تشخیص
برای تشخیص وضعیت شما، پزشک چندین سوال را در رابطه با درد کلیه می‌پرسد، از جمله:
- چه زمانی برای اولین بار متوجه درد کلیه شدید؟
- آیا می‌توانید درد خود را توصیف کنید؟
- آیا قبلاً درد مشابهی داشته‌اید؟
- آیا قبلاً مشکلات کلیوی داشته‌اید؟
- آیا پیش از ابتلا به کلیه درد، عفونت داشتید؟
- آیا علائم دیگری دارید؟
- چه داروهایی مصرف می‌کنید؟
سپس پزشک معمولاً سابقه‌ی پزشکی بیمار را گرفته و یک معاینه فیزیکی انجام می‌دهد. آزمایش‌های اولیه معمولاً شامل شمارش کامل خون، تست عملکرد کلیه (کراتینین و نیتروژن اوره خون)، و آزمایش ادرار می‌باشند.
اگر احتمال سنگ کلیه وجود داشته باشد، سی تی اسکن یا سونوگرافی از کلیه انجام می‌شود؛ ممکن است تصویربرداری با اشعه ایکس از شکم تجویز شود. سی تی اسکن از شکم یا لگن با کنتراست یا ام آر آی و آرتوگرافی نیز ممکن است برای تشخیص یا تمایز بین دلایل زمینه‌ای کلیوی و غیر کلیوی درد پهلو توصیه شوند.
درمان کلیه درد
درمان درد پهلو بستگی به علت، شدت درد و وضعیت کلی بیمار دارد. ممکن است با استفاده از درمان‌های ساده مانند پاراستامول، درد قابل کنترل باشد.
بعضی بیماران ممکن است بتوانند به طور طبیعی سنگ‌های کوچک کلیه (که معمولاً قطر آنها کمتر از 6 میلی‌متر است) را از بدن خود دفع کنند و در نتیجه درد آنها برطرف شود.
همچنین، اگر درد پهلو همراه با یکی از شرایط زیر باشد، بهتر است به یک پزشک مراجعه کنید:
- تغییر رنگ ادرار
- تب
- احساس ناخوشی
عفونت‌هایی مانند عفونت مجرای ادرار و کلیه معمولاً نیاز به درمان با آنتی‌بیوتیک و داروهای ضد درد دارند. اگر سنگ‌های کلیه باعث انسداد حالب شده یا قطر آنها حدود 6 میلی‌متر یا بیشتر باشد، ممکن است نیاز به جراحی اورولوژی باشد.
درمان دیگر دلایل زمینه‌ای درد پهلو ممکن است نیاز به روش‌های مشابه و همزمان برای کنترل درد داشته باشد. با این حال، بیمارانی که مشکلات شناخته شده‌ی کلیه یا نقص عملکرد کلیه دارند، نباید با داروهای ضد دردی که از کلیه عبور می‌کنند یا باعث آسیب‌های کلیوی بیشتر می‌شوند، درمان شوند.
