فهرست موضوعات
تاریخ 24 آبان 1402
حضور خون در منی، که به هماتواسپرمی نیز مشهور است، ممکن است ابتداً ترسناک به نظر برسد، اما به طور عمومی نشانه‌ای از مشکل جدی نیست. وجود خون در منی معمولاً نشانه‌ای از سرطان نیست و بر عملکرد جنسی تأثیری ندارد.
منی از اسپرم حاصل از اپیدیدیم و مایعات مختلفی که از کیسه‌های مربوط به منی، پروستات و غدد مخاطی ترکیب شده است، تشکیل شده است. این مایعات برای تغذیه اسپرم ارائه می‌شود. بنابراین، حضور خون ممکن است از هر یک از این ساختارها ناشی شده باشد.
خون در منی می‌تواند ترسناک باشد، اما علت این شرایط غیر معمولی غالباً خوش خیم است. به طور معمول، خون در منی خود به خود برطرف می‌شود اما اگر بیش از چهل سال دارید یا وجود خون بیش از سه یا چهار هفته به طول انجامید، خونریزی مکرراً اتفاق افتاد، علائم و نشانه‌های دیگری مانند سوزش ادرار مشاهده کردید، ملاقاتی با پزشک خود ترتیب دهید. همچنین اگر عوامل خطر دیگری مانند سابقه‌ی سرطان، اختلالات خونریزی یا ناهنجاری سیستم تناسلی یا ادراری داشتید و یا به تازگی فعالیت‌هایی داشته‌اید که شما را در خطر بیماری‌های مقاربت جنسی قرار می‌دهد، با پزشک خود مشورت کنید. درمان‌های مؤثری برای حل این مشکل وجود دارد.
متخصصین ما در کلینیک تخصصی اورولوژی دکتر اسلامی با ارائه مشاوره تخصصی در مورد علل وجود خون در منی و علائم و مشکلات ناشی از آن، مناسب‌ترین درمان را برای آن به شما معرفی می‌کنند. جهت دریافت وقت مشاوره با متخصصان ما یا رزرو نوبت درمان می‌توانید با ما تماس بگیرید.
علت‌ها
منی از اسپرم و مایعات آزاد شده از پروستات یا دیگر غدد تشکیل شده است. این مایعات که انزال نیز نامیده می‌شود، اسپرم را همراهی می‌کنند تا به مجاری ادراری برسد و ارضا اتفاق بیفتد. اتفاقات متعددی ممکن است رگ‌های خونی موجود در این مسیر یا در مسیر ادرار به مجاری ادراری را باز کند. عروق باز شده می‌تواند خون را به منی، ادرار یا هر دو این‌ها وارد کند.
پزشک از شما سؤال می‌کند که آیا به تازگی عمل جراحی یا نمونه‌برداری از پروستات را داشته‌اید یا خیر، چرا که این اعمال می‌توانند در چند هفته باعث وجود خون در منی شوند.
در بسیاری موارد، هیچ علتی برای وجود خون در منی یافت نمی‌شود. در برخی موارد، بخصوص در میان مردان زیر چهل سال، علت ممکن است وجود عفونت باشد. عفونت معمولاً با علائم دیگری مانند سوزش ادرار همراه است.
برای مردان چهل ساله و بالاتر، اگر وجود خون در منی شدید یا مکرر باشد، در موارد نادری ممکن است نشانه‌ی شرایطی مانند سرطان باشد. در نتیجه، ارزیابی دقیق‌تری مورد نیاز است. اما خطر سرطان پایین است. در مطالعه‌ی که بر روی 200 مرد انجام شده که بیشتر آنها بیشتر از 40 سال داشته و دوره‌های متعددی از خونریزی در منی خود داشته اند، سرطان پروستات تنها در چهار درصد مشاهده شده است.
دیگر علت‌های محتمل خون در منی عبارتند از:
- براکی تراپی
- کِلامیدیا تِراکوماتیس
- اپیدیدیمیت
- فعالیت بیش از حد جنسی یا خود ارضایی
- پرتو تابش خارجی برای سرطان پروستات
- زگیل تناسلی
- تامپون فراموش شده (حفظ شده)
- هموفیلی
- رابطه‌ی جنسی قطع شده
- ورم بیضه
- خودداری طولانی مدت از رابطه‌ی جنسی
- بیوپسی پروستات
- سرطان پروستات
- عفونت پروستات
- آسیب‌های بیضه ای
دلایل نادر وجود خون در منی عبارتند از:
- آمیلوئیدوز
- توده‌های خوش خیم (کیست‌ها، پلیپ‌ها) در مثانه، مجاری ادرار یا پروستات
- تب حلزون
- سرطان بیضه
- بیماری سل
- عوارض جانبی وارفارین
علائم
علائم و ویژگی‌های معینی برای این مشکل وجود دارند. این علائم شامل موارد زیر می‌باشند:
- خونریزی که بیشتر از یک ماه طول بکشد.
- توده‌ای که بر روی پوست بیضه احساس شود.
- سفر به جایی که در آن تب حلزون شایع است.
تشخیص
پزشکان ابتدا از علائم فرد و سوابق پزشکی بیمار سؤال می‌پرسند و سپس یک معاینه‌ی فیزیکی انجام می‌دهند. آنچه که در طول بررسی سوابق و معاینه‌ی فیزیکی مشاهده می‌کنند معمولاً علت وجود خون را آشکار می‌کند و پس از آن انجام آزمایشاتی نیز لازم است.
پزشکان می‌پرسند:
- خون اولین بار کی مشاهده شده است؟
- آیا فرد به تازگی نمونه‌برداری از غده‌ی پروستات داشته است یا خیر؟
- آیا فرد علائمی داشته است که نشان دهنده‌ی عفونت مجاری ادراری باشد (برای مثال، خون در ادرار، درد در آغاز و پایان ادرار کردن، سوزش ادرار یا تخلیه از آلت تناسلی)؟
- آیا خونریزی بیش از حد یا اختلالی داشته است که باعث خونریزی شود؟
- آیا اختلال پروستات داشته است (برای مثال هیپرپلازی خوش خیم پروستات)؟
پزشک اندام‌های تناسلی را برای یافتن قرمزی، توده یا حساسیت بررسی می‌کند. یک آزمایش رکتال دیجیتال برای بررسی بزرگ شدن پروستات، حساسیت یا وجود توده در آن انجام می‌شود. پزشک معمولاً علت را پس از بررسی سابقه بیمار و انجام آزمایشات تعیین می‌کند. برای مثال، انواع اطلاعات زیر می‌توانند شواهدی را فراهم کنند.
- اگر موردی غیر عادی در پروستات فرد و در طول آزمایش رکتال دیجیتال انجام شود، علت احتمالاً یک اختلال پروستات مانند سرطان پروستات، هیپرپلازی خوش خیم پروستات یا پروستاتیت می‌باشد.
- در مردانی که تخلیه‌ی مجاری ادراری دارند، علت احتمالاً اورتریت می‌باشد.
- در مردانی که دارای حساسیت اپیدیدیم هستند، علت احتمالاً به اپیدیدیمیت (التهاب مجاری اپیدیدیم) برمی‌گردد.
با این حال، وجود چنین اختلالاتی ممکن است با وجود خون در منی همراه نباشد. برای مثال، بسیاری از مردان با سن بالاتر دارای هیپرپلازی خوش خیم پروستات هستند، اگرچه تعداد کمی از آنها خون را در منی مشاهده می‌کنند.
در مردانی که خونریزی کمتر از یک ماه دارند، در محیط‌هایی که تب حلزون در آنها شایع است نبوده‌اند و هیچ علائم هشداردهنده‌ای یا اختلالی را در آزمایشات نشان نداده‌اند، علت معمولاً پیدا نمی‌شود.
آزمایشات
در بیشتر موارد، به خصوص در مردان جوان‌تر از 35 تا 40 سال و همچنین در افرادی که به تازگی نمونه‌برداری از پروستات انجام داده‌اند، هماتواسپرمی معمولاً خطرناک نیست و به طور خودبخودی برطرف می‌شود. معمولاً آزمایش ادرار و کشت ادرار انجام می‌شود و نیاز به آزمایشات بیشتری وجود ندارد مگر اینکه نشانه‌های خاصی از عفونت یا اختلالات دیگر وجود داشته باشد. اگر پزشک مشکوک به وجود اختلالات جدی باشد، ممکن است آزمایشات بیشتری انجام شود، به عنوان مثال، برای تشخیص سرطان پروستات در افراد بالای 40 سال، پزشکان معمولاً از آزمایشاتی مانند آنتی‌ژن خاص پروستات (PSA) و سونوگرافی transrectal (TRUS) استفاده می‌کنند. گاهی اوقات، آزمایش MRI و سیستوسکوپی نیز ممکن است لازم باشد. بررسی و تحلیل اسپرم نیز به ندرت انجام می‌شود.
درمان
درمان هماتواسپرمی بستگی به علت آن دارد. به طور معمول، هماتواسپرمی به طور خودبخود برطرف می‌شود. در صورت عفونت، ممکن است نیاز به مصرف آنتی‌بیوتیک داشته باشید. اگر علت جدی‌تری وجود داشته باشد، ممکن است نیاز به درمان توسط متخصص ارولوژی داشته باشید.
در صورتی که هماتواسپرمی به طور مداوم ادامه داشته باشد، ممکن است پزشک پروستاز (فیناستراید) را به مدت چند ماه توصیه کند. پروستاز یک دارو است که برای کاهش اندازه پروستات در مردان مبتلا به BPH (هیپرپلازی پروستات خوش خیم) استفاده می‌شود. BPH یک وضعیت طبیعی است که منجر به بزرگ شدن پروستات در مردان بالای چهل سال می‌شود. اگرچه پروستاز تأثیر محدودی در درمان BPH دارد، اما برای درمان هماتواسپرمی بسیار مؤثر است. مردانی که از پروستاز استفاده می‌کنند باید مطمئن شوند که همسرشان باردار نمی‌شود و از اقدامات مناسب برای پیشگیری از بارداری استفاده کنند.
