تاریخ 24 آبان 1402
فتق به وقوع میپیوندد زمانی که فشاری بر روی یک بافت یا عضلهای که عضو را در محل خود نگه میدارد، اعمال میشود و این بازشدگی در اثر فشار ایجاد میشود. به عنوان مثال، ممکن است رودهها از طریق یک ناحیه ضعیف در دیواره شکم بروز پیدا کنند. این نوع فتق، که به شکم شناخته میشود، از جمله شایعترین انواع فتق است، اما میتواند در بالای ران، ناف و نواحی کشاله ران نیز دیده شود. اغلب فتقها به طور فوری تهدیدی برای زندگی نیستند، اما به تنهایی بهبود یافته و ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند تا از بروز عوارض خطرناک جلوگیری شود.
در صورتی که جریان خون در محل بازشدگی فتق در دیوارهی شکم قطع شود، یک وضعیت اورژانسی پزشکی و جراحی میشود زیرا بافت نیاز به اکسیژنی دارد که توسط جریان خون انتقال داده میشود. جهت دریافت اطلاعات بیشتر در مورد فتق میتوانید و یا برای طرح سوالات خود با ما تماس حاصل نمایید.
فتق چیست؟
فتق زمانی رخ میدهد که یک ناحیه ضعیف عضله اجازه میدهد که به اندامهای داخلی به سمت بیرون فشار وارد شود و باعث ایجاد برآمدگی شود. این ناحیه ضعیف به طرق مختلفی بسته به ناحیه شکم گسترش مییابد. فتقها یک دلیل شایع برای کودکانی است که نیاز به عمل دارند. فتق بیشتر از اینکه در دختران رخ دهد، پسران را تحت تاثیر قرار میدهد.
انواع فتق و علائم
چند نوع فتق وجود دارد:
فتق کشالهی ران
فتق کشاله ران یک بافت برآمده در جدار بین معدهی (شکم) کودک و داخل ران است. بافت در داخل کیسهای متورم میشود که از یک سوراخ در دیوارهی شکم بیرون میآید. سوراخ در دیواره شکم و کیسه در هنگام تولد نوزاد (مادرزادی) وجود دارد. اما ممکن است چند ماه یا حتی چند سال متوجه آن نشوید. اگر کیسه به درستی بسته نشود، بافت ممکن است در هر سنی برآمده شود و بیرون بزند. فتق کشاله ران در دو دسته طبقهبندی میشود:
- در فتق قابل جا اندازی، برآمدگی بطور مکرر ظاهر شده و برطرف میشود. ممکن است تنها هنگامی که فرزند شما گریه میکند، سرفه میکند، تقلا میکند، میدود یا میایستد آن را مشاهده کنید. این نوع فتق بلافاصله باعث آسیب نمیشود، اما برای جلوگیری از مشکلات جدی نیاز به جراحی دارد.
- فتق غیر قابل جا اندازی، برآمدگی همیشه وجود دارد و به احتمال زیاد دردناک است. این نوع فتق به سرعت نیاز به درمان دارد. بافتی که لغزیده است ممکن است به دام بیفتد. رسیدن خون به بافت ممکن است قطع شود و باعث مرگ شود. یا در صورتی که رودهها لغزیده باشند ممکن است مسدود شوند.
علائم
علائم اصلی فتق کشاله ران برآمدگی یا تورم است که میتوانید در زیر پوست کودک خود ببینید. برآمدگی نزدیک جدار بین شکم و داخل ران کودک است. در پسران، تورم میتواند به داخل کیسهی بیضه گسترش یابد. در دختران ممکن است به لبه واژن کشیده شود. علائم ممکن است به نوع فتق کشاله ران وابسته باشد:
- در فتق قابل جا اندازی ممکن است تنها هنگامی که فرزند شما گریه میکند، سرفه میکند، تقلا میکند، میدود یا میایستد آن را مشاهده کنید. این اقدامات باعث ایجاد فشار بیشتر در شکم کودک شما میشود. هنگامی که کودک آرام یا در حال استراحت است، فتق ممکن است پنهان (تو رفته) به نظر برسد.
- اگر فرزند شما یک فتق غیر قابل جا اندازی داشته باشد، برآمدگی همیشه نمایان است. و کودک احتمالا درد خواهد داشت. کودک همچنین ممکن است استفراغ کند و برآمدگی ممکن است سفت باشد.
فتق نافی
فتق ناف زمانی رخ میدهد که بازشدگی برای بند ناف بطور مناسب بسته نمیشود که باعث میشود پوشش شکم و روده از آن بیرون آمده و یک برآمدگی شکل بگیرد.
علائم
فتق به شکل یک برآمدگی در ناف ظاهر میشود که میتواند از اندازه یک نخود تا اندازه یک آلوی کوچک متفاوت باشد. آنها معمولاً دردناک نیستند و و هنگامی که کودک گریه یا تقلا میکند آشکارتر هستند.
فتق گیر کرده
فتق گیر کرده خطرناک است و به عنوان یک موقعیت اورژانسی جراحی در نظر گرفته میشود که نیاز به توجه فوری حرفهای دارد. در صورتی که فتق درمان نشود باعث درد شدیدتری میشود.
علائم
علائم فتق گیر کرده میتوانند به سرعت در هر زمانی ظاهر شوند. اولین نشانه معمولا درد شدید است که تا زمانی که توسط یک جراح مناسب درمان نشود، نمیتواند از بین برود. علائم دیگر عبارتند از:
- درد شدید
- استفراغ
- یک احساس سوزش در ناحیهی مشکوک به فتق
- خون در مدفوع
تشخیص
درمان
اولین گام در درمان فتق کشاله ران این است که سعی کنید به آرامی بافت برآمده را از طریق سوراخ شکم به سمت عقب فشار دهید. این کار کوچک کردن فتق نامیده میشود.
فتق کشالهی ران
- فتق قابل جااندازی
اگر پزشک قادر به انجام این کار باشد (زمانی که کودک دارای فتق قابل جا اندازی است) توصیه میشود که کودک هر چه سریعتر، احتمالاً کمتر از چند هفته برای بستن سوراخ جراحی کند، که فتق دوباره عود نکند. - فتق غیر قابل جااندازی
اگر پزشک قادر به فشار دادن برآمدگی به سمت جایی که بافت به آن تعلق دارد نباشد، کودک فورا نیاز به جراحی دارد. این وضعیت اضطراری میباشد زیرا بدین معنی است که بافت گیر افتاده است. بافت، خون و اکسیژن را که برای زنده ماندن به آن نیاز دارد، دریافت نمیکند.
اگر کودک دارای فتق در هر دو طرف باشد (یا اگر جراح به فتق در دو طرف مشکوک باشد)، جراح با شما درباره گزینههای ارزیابی و درمان صحبت خواهد کرد.
فتق ناف
یک توافق عمومی وجود دارد که میگوید اغلب فتق ناف نوزاد نهایتاً به طور خود به خود بسته میشوند، هر چند کارشناسان در مورد دوره زمانی اختلاف نظر دارند. احتمالاً ۸۰ تا ۹۰ درصد از موارد فتق ناف تا ۳ سالگی برطرف میشوند، اما ممکن است موارد بزرگتر تا ۱۱ سالگی همچنان وجود داشته باشند. در مورد فتق ناف نوزادان، به ندرت مشکلاتی رخ میدهد، به طوری که جراحی به ندرت مورد نیاز است. هرچند وجود درد در فتق بخصوص در صورتی که همراه با استفراغ یا یبوست باشد نیاز به نظر یک جراح و احتمالاً عمل خواهد داشت.
فتق گیر افتاده
در صورتی که مبتلا به فتق گیر افتاده باشید باید به دنبال توجه پزشکی فوری باشید زیرا به عنوان یک موقعیت جراحی اضطراری دسته بندی میشود.
جراحی فتق کشاله ران
هنگام انجام جراحی فتق کشاله ران در کودکان، از داروی بیهوشی عمومی برای به خواب فرودن کودکان استفاده میشود تا احساس درد نکنند. جراح به طور دقیق یک برش کوچک در پایین شکم انجام میدهد و بافتهای برآمده را به سمت عقب در شکم میکشد. سپس کیسهای که از طریق سوراخی در شکم وارد شده است را بخیه زده و میبندد. در دختران، جراح سوراخ شکم را بخیه میزند. اما در پسران، جراح سوراخ را که بین شکم و کیسه بیضه قرار دارد باز میگذارد، زیرا رگهای خونی برای بیضهها و لولههایی که آنها را حمل میکنند از میان سوراخ عبور میکنند و سوراخ مشکلی ایجاد نمیکند. پس از اتمام جراحی، برش در پوست کودک بسته میشود. عمل جراحی حدود 30 تا 45 دقیقه طول میکشد و کودک برای 30 دقیقه تا یک ساعت در اتاق بهبودی باقی میماند. بعد از جراحی، بیشتر کودکان میتوانند همان روز به خانه برگردند. در برخی موارد، نوزادان نارسی که نیاز به جراحی دارند، ممکن است نیاز به گذراندن یک شب در بیمارستان داشته باشند.
بعد از جراحی
پس از جراحی پزشک برای راحتی کودک داروهای ضد درد تجویز میکند. در خانه، شما باید برش را تمیز و خشک نگه دارید تا زمانی که بهبود یابد. تیم جراحی به شما می آموزد که چگونه از برش مراقبت کنید. در صورتی که نیاز به محدود کردن فعالیت کودک برای مدتی باشد به شما خواهند گفت. اگر همه این موارد در 5 تا 7 روز پس از عمل خوب باشد، نیازی به مراجعه به کلینیک جراحی نیست.