ورم،التهاب،تورم وعفونت پروستات(پروستاتیت):علائم و درمان
پروستاتیت التهاب غده پروستات است. این التهاب می‌تواند ناشی از یک عفونت و یا دلایل دیگری باشد. غده پروستات بخشی از سیستم تناسلی مرد است و عملکرد اصلی آن تولید مایع منی جهت انتقال اسپرم از طریق مجرای ادرار می‌باشد.
برخلاف سایر مشکلات پروستات مانند بزرگی پروستات یا سرطان پروستات که معمولاً در مردان مسن مشاهده می‌شود، ورم پروستات می‌تواند در مردان با سنین مختلف رخ دهد، هر چند معمولاً مردان بین ۳۰ تا ۵۰ ساله را درگیر می‌کند.
طبقه‌بندی التهاب و ورم پروستات
التهاب پروستات باکتریایی حاد
این بیماری ناشی از یک عفونت باکتریایی است و معمولاً بطور ناگهانی شروع می‌شود و ممکن است شامل علائمی شبیه آنفولانزا باشد. این نوع کمترین میزان شیوع را در میان چهار نوع التهاب پروستات دارد.
التهاب پروستات باکتریایی مزمن
خصوصیات این دسته از التهاب، بعلت عفونت‌های باکتریایی عود کننده‌ی غده پروستات است. ممکن است در بین حملات علائم جزئی باشند یا حتی بیمار علائمی نداشته باشد، هرچند درمان موفقیت‌آمیز آن می‌تواند دشوار باشد.
التهاب پروستات مزمن/ سندروم درد مزمن لگن
بیشتر موارد التهاب پروستات در این دسته قرار می‌گیرند، هر چند کمترین شناخت از آن وجود دارد. این نوع می‌تواند به صورت التهابی یا غیر التهابی دسته‌بندی شود که بستگی به وجود یا عدم وجود سلول‌های مبارزه کننده با عفونت در ادرار، منی و مایع پروستات دارد. اغلب هیچ دلیل خاصی قابل شناسایی نمی‌باشد. علائم آن می‌توانند برطرف شده و مجدداً ظاهر شوند یا بطور مزمن باقی بمانند.
التهاب پروستات التهابی بدون علامت
این وضعیت اغلب بطور تصادفی در حین درمان ناباروری یا سرطان پروستات تشخیص داده می‌شود. افرادی که دارای این نوع ورم پروستات هستند دچار علائم یا ناراحتی نیستند، اما در مایع منی یا مایع پروستات آنها سلول‌های مبارزه کننده با عفونت وجود دارد.
دلایل
ورم پروستات می‌تواند ناشی از ورود باکتری‌ها به غده پروستات از طریق مجرای ادراری (شایع‌ترین دلیل باکتریایی) و یا انتقال لنفاوی از مقعد باشد. همچنین می‌تواند در اثر بیماری‌های مقاربتی مختلف مانند سوزاک، کلامیدیا تراکوماتیس یا ویروس اچ آی وی ایجاد شود. سایر ارگانیسم‌های عامل عفونت آنهایی هستند که بطور متداول در عفونت‌های مجاری ادراری یافت می‌شوند مانند اشریشیا کلی. در بسیاری از موارد (بخصوص در نوع مزمن التهاب پروستات)، هیچ دلیل مشخصی برای التهاب پروستات وجود ندارد.
عوامل خطر
مردان در تمام سنین می‌توانند دچار التهاب پروستات شوند اما بیشتر در مردان جوان و میانسال شایع است. سایر عوامل خطر برای ابتلا به ورم پروستات عبارتند از:
- سابقه قبلی ابتلا به التهاب پروستات
- ابتلا به عفونت مجاری ادرار
- استفاده از سوند ادراری یا انجام یک عمل اورولوژی
- بزرگ شدن پروستات
- ارتباط جنسی مقعدی
- ابتلا به یک ناهنجاری ساختاری یا عملکردی مجاری ادراری
- کم‌آبی بدن
- ضربه یا آسیب‌دیدگی موضعی لگن برای مثال در اثر دوچرخه‌سواری یا اسب‌سواری
علائم و نشانه‌ها
علائم مرتبط با التهاب و ورم پروستات می‌توانند بسته به دلیل زمینه‌ای آن متفاوت باشند. علائم ممکن است به تدریج یا بطور ناگهانی ظاهر شوند و نیز به سرعت بهبود پیدا کنند (بسته به دلیل و درمان‌های موجود) یا تا چند ماه ماندگار باشند و بطور مکرر عود کنند (پروستاتیت مزمن). سرعت و شدت شروع آن معمولاً در التهاب پروستات باکتریایی حاد بیشتر از سایر انواع است. علائم و نشانه‌هایی که ممکن است همراه با ورم پروستات وجود داشته باشند عبارتند از:
- سوزش ادرار، مشکل و یا تکرر ادرار
- خون در ادرار
- درد کشاله ران، درد مقعد، درد شکم و یا درد پایین کمر
- تب و لرز
- احساس ناخوشی و بدن درد
- ترشحات مجرای ادرار
- انزال دردناک یا اختلال عملکرد جنسی
عوارض
التهاب و ورم پروستات عوارض بالقوه متعددی دارد که ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- تبدیل التهاب پروستات حاد به نوع مزمن
- انسداد خروجی مثانه یا احتباس ادرار
- ناباروری
- آبسه غده پروستات
- انتقال عفونت به جریان خون (باکتریمی/ گندخونی)
- در موارد نادر، مرگ
التهاب پروستات می‌تواند میزان آنتی‌ژن اختصاصی پروستات را بالا ببرد. هیچ شواهدی مبنی بر اینکه التهاب پروستات منجر به سرطان پروستات می‌شود، وجود ندارد. در صورتی که التهاب حاد یا دوره‌های التهاب پروستات برطرف شود، میزان آنتی‌ژن اختصاصی پروستات معمولاً به سطح اولیه برمی‌گردد.
تشخیص
التهاب پروستات معمولاً با بررسی نمونه ادرار و انجام معاینه‌ی غده پروستات توسط پزشک تشخیص داده می‌شود. این معاینه شامل معاینه مقعد با انگشت جهت لمس کردن غده پروستات و کنترل ناهنجاری‌های آن می‌باشد. گاهی اوقات ممکن است متخصص یک نمونه از مایع پروستات را نیز جمع‌آوری کرده و آزمایش کند. در بعضی مواقع از ماساژ پروستات به منظور مقایسه نمونه‌های مایع پروستات در قبل و بعد از آن استفاده می‌شود. برای انجام این کار، پزشک در حین معاینه مقعد با انگشت غده پروستات را ماساژ می‌دهد. از آنجایی که این نگرانی وجود دارد که این روش می‌تواند باعث ورود مایع به جریان خون شود، آزمایش در موارد التهاب پروستات باکتریایی حاد انجام نمی‌گیرد.
آزمایش‌های اضافه‌ای که ممکن است انجام شوند شامل شمارش کامل خون و آزمایش الکترولیت، کشت خون، گرفتن نمونه‌ای از ترشحات مجرای ادرار در صورت وجود و گاهی اوقات تعیین میزان آنتی‌ژن اختصاصی پروستات می‌باشند. تست آنتی‌ژن اختصاصی پروستات که به عنوان یک آزمایش غربالگری برای سرطان پروستات مورد استفاده قرار می‌گیرد ممکن است در صورت ورم پروستات مقادیر بالایی را نشان دهد. سایر آزمایش‌هایی که می‌توان برای این منظور انجام داد عبارتند از آزمایش‌های یورودینامیک (برای بررسی چگونگی تخلیه مثانه و تعیین تاثیر التهاب پروستات بر قابلیت دفع ادرار)، سونوگرافی، سی تی اسکن، سیستوسکوپی و بافت‌برداری از پروستات.
اگر دوره‌های عودکننده‌ی عفونت‌های مجاری ادراری و التهاب پروستات دارید، ممکن است نیاز باشد که پزشک سیستم ادراری تناسلی را به منظور کنترل ناهنجاری‌های آناتومیک که شما را بیشتر در معرض عفونت قرار می‌دهند، با دقت بیشتری بررسی کند.
درمان
درمان التهاب و ورم پروستات بستگی به دلیل زمینه‌ای و نوع آن دارد. در صورتی که دلیل بیماری عفونت باکتریایی باشد، آنتی‌بیوتیک تجویز می‌شود. تمام انواع التهاب پروستات نیاز به مراقبت‌های حمایتی، کنترل درد در صورت نیاز و مراجعه منظم به پزشک دارند. در موارد خاص، برخی افراد مبتلا به التهاب پروستات ممکن است نیاز به بستری در بیمارستان داشته باشند. روش‌های درمان پروستات می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
آنتی‌بیوتیک
پزشک نوع آنتی‌بیوتیک و مدت زمان درمان را تعیین خواهد کرد. تکرار دوره‌های آنتی‌بیوتیک احتمالاً موثر نخواهد بود. آنتی‌بیوتیک‌ها با اینکه بطور کلی عوارض جانبی کمی دارند، اما بی‌خطر نیستند. این داروها می‌توانند باعث حالت تهوع، استفراغ و اسهال شوند؛ با سایر داروها تداخل ایجاد کنند و عامل حساسیت باشند.
داروهای ضد التهابی
این داروها می‌توانند به کنترل درد کمک کنند. داروهای ضد التهابی بخصوص آسپرین یا داروهای غیر استروئیدی ضد التهابی مانند ایبوپروفن در برخی از مردان برای کنترل درد ناشی از التهاب پروستات مزمن یا سندروم درد مزمن لگن موثر می‌باشند. بیشتر پزشکان عقیده دارند که در صورت مصرف این داروها، باید برای مدت زمان محدودی جهت کنترل درد استفاده شوند و ترجیحاً با داروی دیگری مانند مسدودکننده آلفا مورد استفاده قرار گیرند.
داروهای مسدودکننده آلفا
داروهای مسدودکننده آلفا یا آلفا بلاکرها با شل کردن فیبرهای عضلانی اطراف مثانه و غده پروستات ممکن است علائم ادراری شما را کاهش دهند و به تخلیه مثانه کمک کنند. دلیل آن این است که پروستات و مثانه سرشار از گیرنده‌های آلفا هستند. مسدودکننده‌های آلفا با مسدود کردن این ساختارهای سلولی به شل کردن عضلات پروستات و مجرای ادراری کمک کرده و امکان جریان راحت‌تر ادرار را فراهم می‌کنند.
نکات دیگر برای کاهش مشکل
- حمام گرم، کیسه آب گرم یا پدهای گرمایشی
- پرهیز از مصرف الکل، کافئین و غذاهای ادویه‌دار
- ماساژ پروستات: در برخی مطالعات نشان داده شده که ماساژ پروستات موجب کاهش علائم در برخی بیماران مبتلا به التهاب پروستات مزمن غیر باکتریایی می‌گردد.
- تغییر شیوه زندگی: اگر دوچرخه‌سواری یا اسب سواری می‌کنید، توصیه می‌شود که این فعالیت‌ها را تا زمان بهبودی متوقف کنید.
- درمان‌های جایگزین: با اینکه داروهای گیاهی زیادی موجود می‌باشند، اما هیچ مدرکی مبنی بر اینکه درمان‌های گیاهی بطور قطع برای التهاب پروستات موثر هستند وجود ندارد.
روش‌های جراحی
در صورتی که مبتلا به نوع باکتریایی التهاب پروستات باشید و آنتی‌بیوتیک‌ها باعث تسکین علائم نشوند یا باروری شما تحت تاثیر قرار گرفته باشد، ممکن است پزشک به منظور باز کردن مجاری مسدود شده عمل جراحی را ترجیح دهد. عمل جراحی برای ورم پروستات غیر باکتریایی قابل انجام نمی‌باشد.
عالی