بیماری های جنسی مقاربتی، علائم و راه های تشخیص و درمان

بیماری‌های جنسی مقاربتی  (STDs)یا عفونت‎های منتقله از راه جنسی (STI) معمولا از راه تماس جنسی ایجاد می‌شوند. ارگانیسم‌هایی که باعث بیماری‌های منتقله از راه جنسی می‌شوند ممکن است از فردی به فرد دیگر از طریق خون، مایع منی، یا مایغات واژن و سایر اندام‌ها منتقل شوند. گاهی اوقات این عفونت‌ها می‌توانند از طریق غیر جنسی، مثلا از مادر به نوزاد در حین بارداری یا زایمان، یا از طریق انتقال خون یا سوزن‌های مشترک، انتقال یابد.

انواع مختلف بیماری‌های مقاربتی و تست‌های تشخیصی

در اینجا دستورالعمل‌های لازم برای تشخیص بیماری‌های جنسی مقاربتی خاصی آمده است.

کلامیدیا و سوزاک

در صورت وجود موارد زیربه صورت سالانه غربالگری انجام دهید (زمانی که هیچ علامتی وجود ندارد آزمایش دهید):

• اگر دختر و یا زن زیر 25 سالی هستید که از نظر جنسی فعال است.
• اگر زن بالای 25 سال و در معرض خطر ابتلا به STI هستید.
• اگر اچ آی وی دارید.

غربالگری کلامیدیا و سوزاک هم از طریق آزمایش ادرار و هم از طریق برداشتن مایع داخل آلت تناسلی مردان یا از دهانه رحم در زنان انجام می‌شود. سپس نمونه در آزمایشگاه تجزیه و تحلیل می‌گردد. غربالگری مهم است، زیرا اگر علائم و نشانه‌ای نداشته باشید، ممکن است از وجود عفونت بی‌اطلاع باشید. همچنین کلامیدیا می‌تواند باعث ناباروری در مردان شود.

اچ آی وی، سیفلیس و هپاتیت

درخواست آزمایش HIV، سیفلیس و هپاتیت دهید اگر:

• نتیجه آزمایش برای بیماری مقاربتی دیگری مثبت است که خطر ابتلا به بیماری‌های مقاربتی دیگر را افزایش می‌دهد.
• از آخرین آزمون خود بیش از یک شریک جنسی داشته‌اید.
• داروهای داخل وریدی (IV) مصرف می‌کنید.
• مردی هستید که با مردان رابطه جنسی دارد.
• باردار هستید و یا قصد باردار شدن دارید.
• مجبور به مقاربت یا انجام رابطه جنسی برخلاف اراده خود شده‌اید.

پزشک با گرفتن یک نمونه خون یا نمونه از هر گونه زخم‌های ناحیه تناسلی، شما را برای تشخیص سیفلیس بررسی می‌کند. نمونه در آزمایشگاه مورد بررسی قرار می‌گیرد. نمونه خون برای آزمایش HIV و هپاتیت گرفته می‌شود.

تبخال تناسلی

هیچ آزمایش غربالگری مناسبی برای تبخال تناسلی وجود ندارد، عفونت ویروسی که می‌تواند حتی زمانی که فرد علائمی نشان نمی‌دهد، انتقال یابد. پزشک شما ممکن است یک نمونه بافتی یا کشت تاول و زخم‌های اولیه  را برای آزمایش در آزمایشگاه بردارد. اما نتیجه آزمایش منفی، تبخال تناسلی را از دایره علل زخم‌های ناحیه تناسلی حذف نمی‌کند.

آزمایش خون همچنین ممکن است به تشخیص عفونت تبخال کمک کند، اما نتایج همیشه قطعی نیست.

اچ پی وی

انواع خاصی از ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) می‌تواند باعث ایجاد سرطان دهانه رحم شود، در حالی که انواع دیگر HPV  می‌توانند زگیل‌های تناسلی ایجاد کنند.

هیچ تست غربالگری HPV برای مردان وجود ندارد، و در آنها عفونت فقط از طریق بررسی بصری یا نمونه‌برداری از زگیل‌های تناسلی تشخیص داده می‌شود. در زنان آزمایش HPV شامل موارد زیر است:

• آزمایش‌های پاپ اسمیر که برای بررسی سلول‌های غیر طبیعی دهانه رحم را بررسی می‌کند، هر سه سال یکبار برای زنان بین سنین 21 تا 65 سال توصیه می‌شود.
• آزمایشات HPV برای زنان بالای 30 سال ممکن است همراه با یک آزمایش پاپ اسمیر هر پنج سال یک بار توصیه شود، به شرطی که آزمایش‌های قبلی نرمال بوده باشد. زنان بین 21 تا 30 سال درصورتی که نتایج غیر طبیعی در آزمایش پاپ اسمیر خود دریافت کرده باشند، نیاز به انجام تست HPVخواهند داشت.

دلایل بیماری‌های منتقله از راه جنسی

عفونت‌های منتقله از راه جنسی می‌تواند ناشی از موارد زیر باشد:

• باکتری‌ها (سوزاک، سیفلیس، کلامیدیا)
• انگل (تريکومونياز)
• ویروس‌ها (ویروس پاپیلومای انسانی، تبخال تناسلی، اچ آی وی)

علائم

عفونت‌های منتقله از راه جنسی(STIs)  می‌توانند طیف وسیعی از علائم و نشانه‌ها را شامل شوند، یا بدون علامت باشند. به همین دلیل است که تا زمانی که عوارض بروز یابد یا همسر فرد متوجه شود، پنهان می‌مانند. علائم و نشانه‌هایی که ممکن است نشان دهنده STI باشند عبارتند از:

• زخم یا جوش در ناحیه تناسلی یا در بخش دهان یا مقعد
• ادرار دردناک یا سوزش ادراری
• ترشحات آلت تناسلی
• ترشحت غیر معمول یا بدبوی واژن
• خونریزی غیرعادی واژن
• درد در هنگام رابطه جنسی
• درد و غدد لنفاوی متورم، به خصوص در کشاله ران، که گاهی اوقات گسترده‌تر می‌شود.
• درد در ناحیه زیر شکم
• تب
• بثورات بر روی بدن، دست و پا

نشانه‌ها و علائم ممکن است چند روز پس از قرار گرفتن در معرض عامل آن ظاهر شوند، یا ممکن است بسته به نوع ارگانیسم چند سال بکشد تا متوجه هرگونه مشکلی جدی شوید.

عوامل خطر

هر کسی که از نظر جنسی فعال است، تا حدودی در معرض خطر ابتلا به عفونت منتقله از راه جنسی قرار می‌گیرد. عواملی كه ممكن است اين خطر را افزايش دهند عبارتند از:

• داشتن رابطه جنسی محافظت نشده: دخول از راه واژن یا مقعد توسط یک شریک آلوده که از کاندوم لاتکس استفاده نمی‌کند، خطر ابتلا به STI را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد. استفاده از کاندوم نامناسب نیز می‌تواند خطر ابتلا را افزایش دهد.
• داشتن سابقه بیماری مقاربتی: داشتن یک نوع بیماری منتقله از راه جنسی موجب می‌شود که ابتلا به بیماری‌های مقاربتی دیگر بسیار ساده باشد.
• هر فردی که مجبور به انجام مقاربت یا رابطه جنسی شده است: رفع خطر تجاوز یا حمله می‌تواند دشوار باشد اما مهم است که در اسرع وقت بررسی شود. غربالگری، درمان و پشتیبانی عاطفی باید انجام شود.
• سوء استفاده از الکل و یا داروهای شادی آور: سوءاستفاده از مواد می‌تواند قوه ادراک شما را متوقف کند، و شما را بیشتر مایل به مشارکت در رفتارهای پر خطر نماید.
• تزریق دارو: استفاده از سوزن‌های مشترک می‌تواند عفونت‌های جدی متعددی، از جمله اچ آی وی، هپاتیت B و هپاتیت C را گسترش دهد.
• جوان بودن: نیمی از بیماری‌های منتقله از راه جنسی در افراد بین 15 تا 24 ساله رخ می‌دهد.
• مردانی که به دنبال تجویز دارو برای درمان اختلال نعوظ هستند: مردانی که از پزشکان خود درخواست تجویز داروهای خاصی مانند سیلدنافیل (ویاگرا)، تادالافیل (سیالیس) و واردنافیل (لویترا) می‌کنند، به میزان بالاتری به بیماری‌های منتقله از راه جنسی مبتلا می‌شوند.

درمان

درمان‌های ویژه‌ای برای هر بیماری وجود دارد:

• سوزاک و کلامیدیا، بیماری‌ها و عفونت‌های منتقله جنسی باکتریایی هستند که می‌توانند با آنتی بیوتیک‌ها به صورت خوراکی یا تزریقی درمان شوند.
• شیوع ویروس تبخال تناسلی می‌تواند با داروهای ضد ویروسی درمان شود. گرچه این دارو می‌تواند طول و شدت شیوع آن را محدود کند، اما عفونت را برطرف نمی‌کند. یک زن باردار که تشخیص عفونت در او داده شده است، باید مراقبت‌های بیشتری را انجام دهد زیرا عفونت می‌تواند در طی زایمان به نوزاد منتقل شود.
• فرد مبتلا به عفونت HPV نمی‌تواند درمان شود. با این حال، از بسیاری از عفونت‌های HPV می‌توان با واکسیناسیون پیشگیری کرد.
• سیفلیس معمولا در طی سال اول عفونت، با تزریق درون عضلانی آنتی بیوتیک درمان می‌شود.
• التهاب باکتریایی واژن با آنتی بیوتیک‌ها، معمولا مترونیدازول یا کلیندامایسین درمان می‌گردد.
• تریکومونیاز را می‌توان با یک دوز آنتی بیوتیک، معمولا مترونیدازول یا تینیدازول، طی یک ماه درمان کرد.
• معمولا عفونت ویروس هپاتیت A (HAV)بدون نیاز به درمان به خودی خود بهبود می‌یابد.
• افراد مبتلا به عفونت HBV باید به متخصص کبد با تجربه در درمان افراد مبتلا به بیماری مزمن کبد مراجعه کنند.
• بهترین راه جلوگیری از هپاتیت C اجتناب از رفتارهای پرخطر به ویژه تزریق مواد مخدر است که می‌تواند بیماری را گسترش دهد.
• درمانی برای اچ آی وی یا ایدز وجود ندارد. ترکیبی از داروهای ضد ویروسی ممکن است در درمان بیماری بسیار فعال برای کنترل ویروس، تقویت سیستم ایمنی سالم، و کمک به افراد مبتلا به ویروس، برای زندگی طولانی‌تر استفاده شود.