جراحی لاپاراسکوپی تومور کلیه: برش کمتر شکم و بهبودی سریع تر

تاریخ 14 نوامبر 2023

تومور کلیه cancer یک عارضه­‌ی نگران کننده برای بسیاری از بیماران است. تومور کلیه می­تواند از نوع خوش خیم و یا بدخیم باشد. بسیاری از متخصصین اورولوژی امروزه از جراحی لاپاراسکوپی برای درمان توده کلیه استفاده می‌­کنند. قبل از شروع لاپاراسکوپی کلیه، انداره و نوع تومور با سونوگرافی، سی تی اسکن و تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی ، تشخیص داده می­‌شود.  این شیوه‌­ی جراحی ، با ایجاد برش‌­های کوچک در ناحیه‌­ی شکم و با استفاده از ابزارهای پیشرفته برای بیمار انجام می­‌شود.  با رعایت کردن مراقبت­‌های بعد از جراحی لاپاراسکوپی، بیمار می­‌تواند به وضعیت نرمال خود باز ­گردد و به زندگی عادی خود ادامه دهد. پزشک تمامی اطلاعات لازم قبل و بعد از این جراحی را در اختیار بیمار می­‌گذارد.

انواع جراحی لاپاراسکوپی تومور کلیه 

در روش سنتی جراحی کلیه لازم است برش‌های بزرگی انجام شود و مدت بستری در بیمارستان و دوره بهبودی طولانی دارد . اما اخیراً به کمک پیشرفت مهندسی و فناوری‌های رایانه‌ای در زمینه جراحی‌های ارولوژیک، جراحی کم تهاجمی کلیه ، که اغلب با عنوان جراحی لاپاروسکوپی کلیه هم شناخته می‌شود، نیز انجام می‌شود. جراحی لاپاراسکوپی تومور کلیه انواعی دارد که شامل موارد زیر است:

نفرکتومی لاپاروسکوپی

عمل جراحی برداشتن کلیه، به عنوان نفرکتومی شناخته می‌شود. در این روش، برای برداشتن کلیه از وسایل بلند مخصوصی استفاده می‌شود که از طریق برش‌های کوچکی، که هر یک حدود نیم اینچ (1.27 سانتی متر) طول دارند، وارد بدن می‌شوند. یکی از این وسایل، لاپاروسکوپ نام دارد که یک دوربین فیلمبرداری کوچک در انتهای آن قرار دارد و به جراح این امکان را می‌دهد که داخل شکم را مشاهده کند. معمولاً برای برداشتن کلیه، یکی از برش‌ها باید کمی بلندتر باشد (اگرچه هنوز هم به اندازه برش‌های لازم برای یک نفرکتومی رادیکال (پرتهاجمی) استاندارد نیست).

نفرکتومی لاپاروسکوپی به کمک سیستم رباتیک

 در این روش از یک سیستم رباتیک برای انجام جراحی لاپاروسکوپی از راه دور استفاده می‌شود. جراح پشت یک پنل نزدیک تخت جراحی می‌نشیند و بازوهای روباتیک را برای جراحی کنترل می‌کند. استفاده از سیستم رباتیک در جراحی لاپاروسکوپی جراحان را قادر می‌سازد که نسبت به جراحی لاپاروسکوپی استاندارد، ابزارهای جراحی را راحت‌تر و با دقت بیشتری حرکت دهند. اما مهمترین عامل موفقیت در هر دو نوع جراحی لاپاروسکوپی ، تجربه و مهارت جراح است. یادگیری جراحی لاپاروسکوپی روباتیک دشوار است. اگر به انجام این نوع عمل فکر می‌‍کنید ، حتما جراحی پیدا کنید که تجربه زیادی در این زمینه داشته باشد.

مزیت عمل لاپاراسکوپی در مقایسه با جراحی باز

در سال‌های اخیر، روش جراحی لاپاراسکوپی برای تومور کلیه به عنوان جایگزین مناسبی برای جراحی‌های سنتی یا باز شده مورد استفاده قرار گرفته است. این روش از مزایای بسیاری برخوردار است که از جمله آن‌ها می‌توان به کاهش خونریزی و نیاز به انتقال خون، کاهش درد، کاهش مدت زمان بستری در بیمارستان و بهبودی سریعتر و زیباتر بودن ناحیه عمل پس از بهبود اشاره کرد. در حالی که جراحی باز نیازمند یک برش بزرگ در شکم یا پهلو است، روش جراحی لاپاراسکوپی فقط نیازمند 3-5 برش کوچک (سوراخ) در شکم است.

آمار منتشر شده نشان می‌دهد که نتایج نفرکتومی جزئی به روش لاپاروسکوپی و روباتیک، در مقایسه با نتایج نفروکتومی جزئی به روش باز، نشان‌دهنده آن است که نرخ موفقیت درمان هر دو روش مساوی یا مشابه هستند.

چه بیمارانی کاندیدای مناسبی برای جراحی لاپاراسکوپی تومور کلیه نیستند؟

برای بیمارانی که تومورهای بسیار بزرگی دارند یا تومورهایی دارند که ساختارهای اطراف را نیز مورد تهاجم قرار داده‌اند (به عنوان مثال بزرگ سایه‌رگ ، کبد یا روده) به دلیل گستردگی دارند و نیاز به برش ساختارهای مجاور ممکن است به بهترین روش، جراحی باز باشد. کسانی که مشکلاتی مانند بیماری‌های شدید قلبی و ریوی دارند نیز ممکن است نتواند یک جراحی به شیوه لاپاروسکوپی یا روباتیک را تحمل کنند.

نرخ موفقیت کلی این جراحی چقدر است؟

نرخ موفقیت خارج کردن کامل تومور کلیه به روش لاپاروسکپی شبیه جراحی‌های باز کلیه است. و پیش بینی نرخ بقای بیماران بدون سرطان، به درجه ، مرحله و نوع خاص سرطانی بستگی دارد که فرد به آن مبتلا بوده و جراح بعد از عمل در هنگام بررسی گزارشات پاتولوژی ، در این خصوص با بیمار بحث و گفتگو خواهد کرد.

آیا پس از جراحی لاپاراسکوپی تومور کلیه به درمان‌های دیگری مثل پرتودرمانی یا شیمی درمانی نیاز است؟

در بیمارانی که تومورهای کوچکی دارند و به طور تصادفی در یک سی تی اسکن یا ام آر آی تشخیص داده شده‌اند، احتمال بهبود از بیماری بسیار بالاست و بیشتر آنها تنها با جراحی درمان می‌شوند. بیماران مبتلا به سرطان‌های بزرگ و تهاجمی به ندرت به درمان‌های مکمل با داروهایی مثل اینترلوکین ۲ ، اینترفرون-آلفا یا مهار کننده تیروزین کیناز نیاز دارند. تجویز و مصرف این داروها باید تحت نظر پزشک متخصص سرطان صورت گیرد. به طور کلی، شیمی درمانی یا پرتودرمانی در این موارد معمولاً موثر نیستند.

مراقبت‌­های قبل از عمل 

پزشک اورولوژی دستورالعمل­‌های لازم قبل و بعد از عمل را در اختیار بیماران خود قرار می‌­دهد. اولین نکته‌­ای که باید در نظر داشت این است که چند روز قبل از عمل لاپاراسکوپی تومور کلیه باید مصرف داروهایتان را قطع کنید و در مورد هر دارویی که استفاده می‌­کردید پزشک خود را در جریان بگذارید. توصیه می­‌شود که قبل از لاپاراسکوپی کلیه به مدت 12 ساعت از خوردن و یا آشامیدن خوراکی و نوشیدن خودداری کنید. احتمال درد جزیی بعد از عمل وجو دارد که پزشک با آگاه کردن شما از مراقبت‌های لاپاراسکوپی از میزان نگرانی‌تان می­‌کاهد.

مراقبت‌های بعد از جراحی لاپاراسکوپی تومور کلیه چیست؟

موارد زیر باید بعد از جراحی لاپاراسکوپی تومور کلیه در نظر گرفته شود:

• کنترل درد: اکثر بیماران ممکن است مجبور باشند یک تا دو روز بعد از عمل از داروهای مسکن حاوی مخدر استفاده کنند، اما بعد از آن مصرف یک استامینوفن قوی معمولاً برای مدیریت درد کافی خواهد بود. مجددا توصیه می‌کنیم که بیماران باید مصرف مسکن‌های حاوی مخدر را برای جلوگیری از یبوست و پرهیز از دریافت بیش از حد مواد آرام بخش، به حداقل برسانند.
• دوش گرفتن: بیماران می‌توانند بلافاصله پس از ترخیص از بیمارستان حمام کنند و مشکلی در این که برش‌های جراحی آن‌ها خیس شود وجود ندارد. پس از دوش گرفتن، لازم است محل برش جراحی را به ارامی خشک کره و از استفاده از هر نوع کرم یا لوسیون سنگین خودداری کنند. بیماران نباید در 2 هفته اول بعد از عمل از وان حمام استفاده کنند زیرا این کار باعث خیس خوردن طولانی مدت برش‌های جراحی شده و خطر عفونت را افزایش می‌دهد. بخیه‌های زیر پوستی طی 4-6 هفته جذب می‌شوند.
• فعالیت: برای دو هفته اول بعد از عمل ، به شدت توصیه می‌کنند بیماران در هر روز 6 بار روی یک سطح هموار و افقی، راه بروند زیرا به مدت طولانی نشستن یا دراز کشیدن ممکن است خطر ابتلا به ذات الریه و ترومبوز ورید عمقی را افزایش دهد. بالا رفتن از پله‌ مجاز است. حداکثر تا 4 هفته بعد از عمل جراحی بیماران اجازه بلند کردن اشیاء سنگین یا فعالیت‌های پر فشار را ندارد. بیماران به محض قطع مصرف داروهای مسکن حاوی مخدر و به دست آوردن توانایی حرکتی کامل در ناحیه کمر مجددا می‌توانند رانندگی کنند. اکثر بیماران 3-4 هفته بعد از عمل می‌توانند به طور کامل فعالیت‌های عادی خود را از سر بگیرند.
• رژیم غذایی: در روزهای اول بعد از عمل لاپاراسکوپی کلیه، داشتن برنامه غذایی سالم به تسریع بهبودی کمک بسیاری می‌کند. مصرف مایعات فراوان، غذاهای آبکی و سبزیجات توصیه می­شود.
• ویزیت پیگیری: به طور معمول اولین ویزیت بعد از عمل بیماران در کلینیک ارولوژی یا مطب پزشک تقریبا یک ماه پس از عمل خواهد بود.
• نتایج پاتولوژی: نتایج تست پاتولوژی پس از جراحی معمولاً تقریباً طی یک هفته پس از جراحی آماده خواهند شد.