فهرست موضوعات
تاریخ 15 نوامبر 2023
هایپرپلازی خوش‌خیم پروستات (BPH) به معنی پروستات بزرگ شده می‌باشد. با بالا رفتن سن در مردان، پروستات در دو دوره رشد می‌کند. اولین مرحله در دوران بلوغ که در آن اندازه‌ی پروستات دو برابر می‌شود، رخ می‌دهد. مرحله دوم رشد در حدود 25 سالگی شروع می‌شود و اکثرا در طول عمر فرد ادامه می‌یابد. با بالا رفتن سن، پروستات ممکن است بزرگتر شود. بزرگی خوش خیم پروستات اغلب در مرحله رشد دوم رخ می‌دهد.
بزرگی پروستات می‌تواند بر مجرای ادرار شما فشار وارد کند. دیواره مثانه ضخیم‌تر می‌شود. در نهایت ممکن است مثانه ضعیف شده و توانایی خالی کردن کامل مثانه از دست برود و کمی ادرار در مثانه باقی بمااند. تنگ شدن مجرای ادرار و احتباس ادرار و عدم توانایی خالی کردن مثانه به طور کامل باعث به وجود آمدن بسیاری از مشکلات مرتبط با بزرگی پروستات می‌شوند. بزرگ شدن پروستات، خوش خیم است. به این معنی که سرطانی نیست. این مشکل باعث ایجاد سرطان نمی‌شود. اما بزرگی خوش خیم پروستات می‌تواند همزمان با سرطان رخ دهد.
اگر مبتلا به علائم مربوط به این بیماری که در ادامه به آن اشاره شده است هستید، باید به یک متخصص اورولوژی مراجعه کنید. در صورت وجود خون در ادرار ، درد و یا سوزش در هنگام ادرار یا عدم توانایی در ادرار کردن، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. چندین درمان موثر از جمله داروها، درمان‌های با حداقل تهاجم و جراحی برای بزرگی خوش خیم پروستات وجود دارد. برای انتخاب بهترین گزینه، متخصص اورولوژی علائم، اندازه پروستات و سایر مشکلات سلامتی که ممکن است داشته باشید را در نظر می‌گیرد.
برای اطلاع بیشتر در این زمینه می‌توانید با ما تماس حاصل نمایید.
دلایل
عوامل خطر
عوامل خطر شامل پیری و سابقه خانوادگی بزرگی خوش خیم پروستات می‌باشند. سایر عوامل خطر شامل چاقی، عدم فعالیت بدنی و اختلال نعوظ (ED) است.
علائم
در بزرگی خوش خیم پروستات، پروستات بزرگتر می‌شود. هنگامی که پروستات بزرگ می‌شود، می‌تواند مثانه را تحریک یا مسدود کند. نشانه‌ی شایع بزرگی خوش خیم پروستات نیاز مکرر به ادرار کردن است. که می‌تواند شامل هر 1 تا 2 ساعت یکبار ادرار کردن به ویژه در شب باشد.
علائم دیگر عبارتند از:
- احساس پر بودن مثانه، حتی بلافاصله بعد از ادرار کردن.
- احساس اضطرار شدید به دفع ادرار
- کاهش فشار ادرار
- ادرار چکه چکه
- نیاز به چندین بار توقف و شروع ادرار کردن
- مشکل شروع ادرار
- نیاز به فشار یا زور زدن برای ادرار کردن
در موارد شدید ممکن است کلاً نتوانید ادرار کنید. این مورد اورژانسی بوده و باید بلافاصله درمان شود.
مشکلات بزرگی خوش خیم پروستات
در بیشتر مردان، بزرگی خوش خیم پروستات با بالا رفتن سن بدتر می‌شود. که می‌تواند منجر به آسیب مثانه و عفونت شود. این وضعیت می‌تواند منجر به ادرار خونی و حتی باعث آسیب به کلیه‌ها شود. مردان مبتلا به بزرگی خوش خیم پروستات باید درمان شوند.
تشخیص
یک شاخص امتیازی برای علائم بزرگی خوش خیم پروستات برای متخصصان وجود دارد که دفعات بروز علائم ادراری را مشخص می‌کند. این شاخص بزرگی پروستات را از خفیف تا شدید دسته بندی می‌کند. این تست را انجام دهید و با پزشک خود در مورد نتایج آن صحبت کنید.
پزشک نمره‌ی علائم شما را بررسی کرده و سابقه‌ی پزشکی را مورد ارزیابی قرار می‌دهد. یک معاینه‌ی فیزیکی همراه با معاینه مقعد با انگشت انجام می‌شود. همچنین ممکن است موارد زیر نیز لازم باشد:
- تجزیه‌ی ادرار
- آزمایش خون آنتی ژن اختصاصی پروستات برای کنترل سرطان پروستات
- آزمایش خون ادرار برای کنترل سرطان مثانه
- آزمایش حجم باقیمانده پس از ادرار برای اندازه گیری ادرار باقیمانده در مثانه بعد از دفع ادرار
- ﯾﻮﺭﻭﻓﻠﻮﻣﺘﺮﯼ برای اندازه‌گیری شدت جریان ادرار
- سیستوسکوپی برای مشاهده‌ی مجرای ادرار یا مثانه با یک اسکوپ
- فشار یورودینامیک برای تست فشار در مثانه حین دفع ادرار
- سنوگرافی پروستات
آزمایش آنتی ژن اختصاصی پروستات
در آزمایش PSA (آنتی ژن اختصاصی پروستات)، سطح PSA در خون بررسی می‌شود. این آزمایش می‌تواند در آزمایشگاه، بیمارستان یا مطب پزشک انجام شود. انجام آزمایش PSA باید قبل از معاینه مقعد با انگشت توسط پزشک انجام شود. انزال می‌تواند منجر به افزایش سطح PSA برای 24 تا 48 ساعت شود، بنابراین بیمار باید تا دو روز قبل از آزمایش PSA انزال نداشته باشد. میزان PSA کمتر برای سلامتی پروستات بهتر است، در حالی که افزایش سریع آن ممکن است نشانه‌ای از وجود مشکل باشد.
معاینه مقعد با انگشت
معاینه مقعد با انگشت هنگام خم شدن مرد یا خوابیدن روی پهلو انجام می‌شود. پزشک با استفاده از دستکش، انگشت خود را درون مقعد قرار می‌دهد و پروستات را لمس می‌کند و شکل غیر طبیعی یا ضخامت پروستات را بررسی می‌کند.
گزینه‌های درمان
درمان بزرگی خوش خیم پروستات با مراقبت و توجه از خود آغاز می‌شود. اگر علائم از طریق خود مراقبتی از بین نرود، ممکن است دارو یا جراحی توصیه شود. سن و سلامت عمومی نیز بر روی درمان تجویز شده تاثیر می‌گذارند.
مراقبت از خود شامل موارد زیر است:
- به محض اینکه احساس ادرار داشتید ادرار کنید.
- عادت مراجعه به دستشویی برای ادرار کردن، حتی زمانی که احساس نیاز به دفع ادرار نمی‌کنید.
- از مصرف داروهای بدون نسخه‌ی ضد انعقادی یا آنتی هیستامین خودداری کنید. این داروها می‌توانند خالی شدن مثانه را سخت‌تر کنند.
- از مصرف الکل و کافئین به خصوص در ساعت‌های بعد از شام اجتناب کنید.
- میزان استرس خود را کاهش دهید. عصبانیت می‌تواند باعث افزایش دفعات ادرار شود.
- به طور منظم ورزش کنید. ورزش نکردن می‌تواند علائم شما را تشدید کند.
- برای تقویت عضلات لگن، ورزش کگل را یاد بگیرید و تمرین کنید.
- خودتان را گرم نگه دارید. سرد شدن می‌تواند باعث بدتر شدن علائم شود.
سایر گزینه‌های درمان عبارتند از:
مسدود کننده‌های آلفا -1
مسدود کننده‌های آلفا- 1 داروهایی هستند که عضلات مثانه و پروستات را آرام می‌کنند. مسدود کننده‌های آلفا 1 گردن مثانه را آرام می‌کنند و جریان ادرار را آسان‌تر می‌کنند. نمونه‌هایی از مسدود کننده‌های آلفا 1 عبارتند از:
- دوکسازوزین
- پرازوسین
- الفوزوسین
- ترازوسین
- تامسولوسین
کاهش هورمونی
معمولا داروهایی که باعث کاهش سطح هورمون‌های تولید شده توسط غده پروستات مانند دوتاستراید و فیناستراید می‌شوند تجویز می‌گردند.
آنتی بیوتیک‌ها
آنتی بیوتیک‌ها را می‌توان در صورت ملتهب شدن مزمن پروستات مورد استفاده قرار داد، این وضعیت تحت عنوان پروستاتیت شناخته می‌شود. این داروها هنگامی که التهاب پروستات با بزرگی خوش خیم پروستات همراه باشد، تجویز می‌شوند. درمان پروستاتیت با آنتی بیوتیک‌ها همچنین می‌تواند علائم بزرگی پروستات شما را بهبود بخشد.
روش با حداقل تهاجم
روش‌های با حداقل تهاجمی وجود دارند که به صورت سرپایی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
این روش‌ها شامل وارد کردن یک وسیله در داخل مجرای ادرار و غده پروستات است. جایگزین‌های غیر جراحی عبارتند از:
- تخریب سوزنی از طریق مجرای ادرار (TUNA)، امواج رادیویی موجب از بین رفتن بافت پروستات می‌شوند.
- گرمادرمانی مایکروویو از طریق مجرای ادرار (TUMT)، انرژی مایکروویو برای از بین بردن بافت پروستات مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- ترموتراپی با القای آب، از آب داغ برای نابود کردن بافت اضافه‌ی پروستات استفاده می‌شود.
- در سونوگرافی متمرکز با شدت بالا (HIFU) انرژی صوتی برای از بین بردن بافت پروستات بیش از حد استفاده می‌شود.
جراحی
جراحی می‌تواند علائم بزرگی خوش خیم پروستات را کاهش دهد، اما بزرگی ممکن است حتی پس از جراحی دوباره ظاهر شود. در زیر فهرستی از روش‌های جراحی برای درمان بزرگی پروستات ارائه شده است.
- برداشت پروستات از طریق مجرای ادرار (TURP): این روش با استفاده از یک وسیله کوچک که از طریق مجرای ادرار وارد پروستات می‌شود، انجام می‌شود. سپس پروستات به صورت تکه‌های کوچک برداشته می‌شود.
- پروستاتکتومی ساده: در این روش، پزشک یک شکاف در شکم یا پرینه (ناحیه پشت کیسه‌ی بیضه) ایجاد می‌کند. بخش داخلی پروستات برداشته می‌شود و بخش بیرونی باقی می‌ماند.
- برش پروستات از طریق مجرای ادرار (TUIP): این روش شبیه به TURP است، با این تفاوت که پروستات برداشته نمی‌شود. به جای آن، یک برش کوچک در پروستات ایجاد می‌شود که خروجی مثانه و مجرای ادرار را گشوده‌تر می‌کند و ادرار را به طور آزادتر جریان می‌دهد.
پیشگیری
روشی قطعی برای جلوگیری از بزرگی خوش خیم پروستات وجود ندارد. از آنجا که چربی بیش از حد ممکن است بر میزان هورمون و رشد سلول تأثیر بگذارد، رژیم غذایی می‌تواند در ابتلا به این بیماری نقش داشته باشد. کاهش وزن و داشتن یک رژیم غذایی سالم با میوه‌ها و سبزیجات، ممکن است به جلوگیری از بزرگی پروستات کمک کند. فعال بودن نیز به وزن و سطح هورمون کمک می‌کند.
