زگیلهای تناسلی؛ توده‌های کوچک و نرمی هستند که به وسیله نوعی ویروس پاپیلومای انسانی در ناحیه تناسلی ایجاد می‌شود. این ویروس از طریق تماس پوست با پوست از یک فرد به فرد دیگر انتقال می‌یابد و یکی از عفونت‌های مقاربتی شایع در بیان مردم است.
زگیلهای تناسلی (که به آنها کوندیلوماتا اکومیناتا نیز گفته می‌شود) هم در مردان و هم در زنانی که غالباً بین 15 تا 28 سال دارند دیده می‌شوند. زگیل تناسلی به مرور زمان و خود به خود از بین می‌روند و ممکن است چند ماه یا حتی چند سال نیز طول بکشد. بیشتر افراد ترجیح می‌دهند که برای از بین بردن زگیلهای تناسلی مشهود خود تحت درمان قرار گیرند.
علائم
زگیلهای تناسلی، توده‌های نرم و کوچکی هستند که رنگ آنها سفید، خاکستری یا رنگ پوست بوده و در ناحیه تناسلی دیده می‌شوند. اندازه زگیلهای تناسلی متفاوت بوده و ممکن است به صورت تکی یا چندتایی به صورت توده ایجاد شوند. زمانی که چندین زگیل، یک توده یا دسته را تشکیل می‌دهند شکل آنها شبیه به گل کلم می‌شود. این زگیل‌ها در هر قسمتی از دستگاه تناسلی مردان و زنان مانند فرج، دیواره واژن، دهانه رحم، آلت مردان، بیضه‌ها و پوست بین ناحیه تناسلی و مقعد ممکن است ایجاد شوند. زمانی که زگیل بین دستگاه تناسلی و مقعد ایجاد شود به آن زگیل آنوژنیتال گفته می‌شود. برخی افراد ممکن است دچار خارش، ناراحتی یا درد شوند. این درد ممکن است در هنگام مقاربت جنسی افزایش یابد. در برخی موارد زگیل‌ها پس از مقاربت، خونریزی می‌کنند.
زگیل تناسلی چگونه ایجاد می‌شود؟
زگیلهای تناسلی به دلیل عفونت ناشی از نوعی ویروس پاپیلومای انسانی ایجاد می‌شوند. ویروس از طریق رابطه جنسی یا تماس پوستی با افراد مبتلا به عفونت انتقال می‌یابد. این احتمال وجود دارد که چندین ویروس پاپیلومای انسانی به طور همزمان باعث ابتلا به عفونت شوند.
ویروس پاپیلومای انسانی از طریق بریدگی‌های کوچک پوستی در ناحیه تناسلی یا از طریق تماس با ترشحات تناسلی انتقال پیدا می‌کند. کاندوم نیز 100 درصد از انتقال ویروس پاپیلومای انسانی جلوگیری نمی‌کند زیرا همه پوست را نمی‌پوشاند.
بیشتر افراد مبتلا به عفونت ناشی از ویروس پاپیلومای انسانی هیچ علامت قابل تشخیصی ندارند و از وجود این ویروس در بدن خود آگاه نیستند و حتی ممکن است بدون این که خودشان بدانند، ناقل این ویروس باشند. برای افرادی که زگیلهای مشخص تناسلی دارند این که بفهمند چگونه به آن مبتلا شده‌اند بسیار دشوار است زیرا علائم همیشه بلافاصله پس از بروز عفونت ظاهر نمی‌شوند.
عفونت ناشی از ویروس پاپیلومای انسانی بسیار شایع است و بیشتر افرادی که روابط جنسی زیاد دارند در دوره‌ای از زندگی خود به نوعی از این ویروس مبتلا می‌شوند. احتمال ابتلا به عفونت ناشی از ویروس پاپیلومای انسانی در صورت ابتلا به بیماریهای مقاربتی دیگر یا داشتن رابطه جنسی محافظت نشده با چندین نفر افزایش می‌یابد.
به نظر می‌رسد که زدودن موهای ناحیه تناسلی احتمال ابتلا به زگیلهای تناسلی را افزایش می‌دهد زیرا رفع موهای زاید با استفاده از موم یا اصلاح کردن باعث ایجاد بریدگی‌های کوچک در پوست شده و مسیر را برای ورود این ویروس به بدن هموار می‌سازد. استفاده از موم برزیلی (که با آن تمام موهای ناحیه تناسلی برداشته می‌شود) بیش از موم بیکینی، احتمال ابتلا به عفونت را افزایش می‌دهد زیرا سطح بزرگتری از پوست در معرض این بریدگی‌ها قرار می‌گیرد. روشهای دیگر رفع مو نیز ممکن است به طریق مشابه احتمال ابتلا به این ویروس را افزایش دهند بنابراین به منظور کاهش احتمال ابتلا به عفونت باید حداقل قبل دو تا سه روز پس از رفع موهای زاید به وسیله موم یا اصلاح کردن، رابطه جنسی برقرار نکنید.
چه چیز باعث تشدید زگیلهای تناسلی می‌شود؟
اگر شما دچار زگیلهای تناسلی شده‌اید، اصلاح کردن موهای زاید ممکن است باعث گسترش بیشتر این زگیل‌ها شود زیرا این روشهای رفع مو باعث ایجاد بریدگی‌های کوچک یا تحریک پوست می‌شود که امکان ورود ویروس و ابتلا به عفونت را در قسمت‌های بیشتری از پوست فراهم می‌سازد. اگر شما دچار زگیلهای تناسلی هستید بهتر است از اصلاح کردن موهای زاید خود پرهیز کنید.
بارداری نیز ممکن است باعث تحریک زگیلهای تناسلی شود و در صورتی که به این عفونت مبتلا شده‌اید، آن را تشدید کند بدین معنی که زگیل‌ها سریع‌تر رشد می‌کنند.
ویروس پاپیلومای انسانی، زگیلهای تناسلی و سرطان
بیش از 40 نوع مختلف ویروس پاپیلومای انسانی وجود درد که می‌تواند باعث ابتلا به عفونت در ناحیه تناسلی شود و این ویروس‌ها در جامعه بسیار شایع هستند. انواع ویروس پاپیلومای انسانی باعث زگیلهای تناسلی می‌شوند متفاوت از انواع دیگر این ویروس هستند که بعث رشد سرطان تناسلی یا سرطان اولوفاریژیال (پشت گلو) در زنان و مردان هستند. انواع این ویروس که با سرطان ارتباط دارند، ژنوتایپ های پرخطر نامیده می‌شوند. در حالی که انواع دیگر این ویروس‌ها که باعث ابتلا به زگیلهای تناسلی می‌شوند، ژنوتایپ های کم‌خطر هستند.
حدود 95 درصد از زگیلهای تناسلی به دلیل وجود ویروس پاپیلومای انسانی نوع 6 و 11 هستند که از انواع بی‌خطر این ویروس محسوب می‌شوند یعنی به ندرت باعث ابتلا به سرطان می‌شوند.
عفونت دائمی با انواع پرخطر ویروس‌های پاپیلومای انسانی باعث رشد سلول‌های غیرطبیعی و درنهایت ابتلا به سرطان می‌شوند. بیشتر سرطان‌های دهانه رحم به دلیل ابتلا به عفونت با ویروس‌های نوع 16 و 18 ایجاد می‌شوند اما نوع 13 این ویروس نیز که یک ویروس پرخطر است بیشتر از سایر انواع آن باعث ابتلا به سرطان دهانه رحم می‌شود. ویروس نوع 16 مهم‌ترین دلیل ابتلا به سرطان فرج، واژن، آلت تناسلی و پوست اطراف مقعد می‌شود.
زنان بیش از مردان دچار ویروس‌های پرخطر پاپیلومای انسانی می‌شوند و به همین دلیل باید به طور مرتب برای احتمال ابتلا به سرطان دهانه رحم، تست بدهند. زنان مبتلا به زگیلهای تناسلی معمولاً نیاز ندارند که به طور مرتب آزمایش دهند مگر این که به دچار عفونت با ویروس‌های پرخطر پاپیلومای انسانی شده باشند.
آزمایش‌ها و تشخیص
ابتلا به زگیلهای تناسلی معمولاً با معاینه تشخیص داده می‌شود. حین انجام معاینه، پزشک از اسید استیک ضعیف (سرکه) روی توده‌ها استفاده می‌کند، اگر این توده‌ها سفید شدند به این معنی است که شما دچار زگیل شده‌اید.
در برخی موارد، زنان مبتلا به زگیلهای تناسلی ممکن است به متخصص بیماریهای مقاربتی، متخصص پوست یا متخصص زنان و زایمان برای انجام آزمایش‌های بیشتر و درمان ارجاع داده شوند. اگر زگیل تناسلی در دهانه رحم ایجاد شده باشد، پزشک ممکن است انجام کولوپوسکوپی را توصیه نماید. در این روش با استفاده از کولوپوسکوپ، دهانه رحم مورد آزمایش قرار می‌گیرد که با بزرگنمایی قسمت تحت درمان می‌توان آن را به دقت بررسی نمود.
بایوپسی (نمونه‌برداری از زگیل‌ها و معاینه آنها در زیر میکروسکپ) نیز معمولاً برای تشخیص ابتلا به زگیلهای تناسلی نیاز نیست ولی در موارد زیر ممکن است تجویز شود:
- ظاهر زگیل‌ها غیرعادی باشد
- زگیلهای جدید در افراد مسن ایجاد شده باشد
- اقدامات درمانی برای زگیلهای تناسلی مؤثر واقع نشده باشد
راه‌های درمان زگیل تناسلی
زگیلهای تناسلی معمولاً خود به خود و بدون نیاز به درمان بهبود می‌یابند و عفونت ناشی از ویروس پاپیلومای انسانی در نهایت توسط سیستم ایمنی بدن از بین می‌رود البته این ممکن است چندین سال طول بکشد بنابراین بیشتر افراد ترجیح می‌دهند به دلایل زیبایی برای رفع زگیلهای تناسلی خود تحت درمان قرار گیرند. درمان به کاهش علائم خارش و ناراحتی کمک می‌کند. درمان‌های فعلی برای از بین بردن زگیلهای تناسلی است اما هنوز درمانی برای عفونت ناشی از ویروس پاپیلومای انسانی یافت نشده است.
پزشک ممکن است استفاده از دارو، منجمدسازی زگیل‌ها یا برداشتن آنها به روشهای جراحی را به شما توصیه نماید. گستردگی و اندازه زگیل‌ها، محل آنها و اولویت‌های شما در انتخاب روش درمان مؤثر است.
برای از بین بردن زگیلهای تناسلی ممکن است به جند اقدام درمانی نیاز داشته باشید. به یاد داشته باشید که زگیلهای تناسلی در صورت ابتلا به عفونت ناشی از ویروس پاپیلومای انسانی ممکن است پس از درمان دوباره عود کنند. در این صورت (معمولاً در 3 ماهه اول پس از درمان مشاهده می‌شود) شما باید دوباره تحت درمان قرار بگیرید.
دارو برای درمان زگیلهای تناسلی
پمادهایی به نام ایمیکوئیمود (برند آلدارا، آلدیک) برای درمان خارجی زگیلهای تناسلی و زگیلهای آنوژنیتال مورد استفاده قرار می‌گیرند. این پماد، سیستم ایمنی بدن در واکنش به ویروس پاپیلومای انسانی را تقویت می‌کند و شما می‌توانید خودتان از این کرم استفاده کنید.
کرم را باید در هنگام خواب مالیده و سپس پس از 6 تا 10 ساعت آن را پاک کنید. این کرم را باید 3 شب در هفته بمالید تا زگیلهای شما از بین بروند (تا 16 هفته). استفاده از ایمیکوئیمود ممکن است برای افراد مبتلا به درماتیت یا اگزما مناسب نباشد و نباید از آن در هنگام بارداری یا شیردهی استفاده کرد. ایمیکوئیمود برای زگیلهای داخل واژن یا دهانه رحم زنان مناسب نیست. شما باید در زمان استفاده از این کرم از برقراری رابطه جنسی خودداری کنید. این کرم باعث ضعیف شدن کاندوم و دیافراگم می‌شود بنابراین ممکن است در هنگام رابطه جنسی نیاز به استفاده از قرص‌های ضدبارداری باشید. برخی عوارض جانبی استفاده از کرم ایمیکوئیمود عبارتند از قرمزی، تورم و تحریک و سوزش پوست.
از طرف دیگر، دارویی به نام پودوفیلوتوکسین را می‌توان به صورت خارجی روی زگیلهای آنوژنیتال استفاده کرد. این دارو به صورت کرم (برند وارتک) یا به صورت محلول وجود دارد که می‌توانید روی زگیل‌ها بمالید (کوندیلین، محلول موضعی وارتک).
این داروها را باید 3 مرتبه در هفته و حداکثر به مدت 4 تا 5 هفته استفاده کرد. بهتر است از این دارو به صورت خارجی روی پوست استفاده کنید در حالی که کرم را می‌توان برای زگیلهای اطراف مقعد، زیر پوست آلت مردان و اطراف دهانه واژن در زنان استفاده کرد. استفاده از پودوفیلوتوکسین برای زگیلهای درون واژن یا دهانه رحم زنان مناسب نیست. زنان باردار یا زنانی که به نوازد شیر می‌دهند نیز نباید از این کرم استفاده کنند.
شما باید در زمان استفاده از این کرم از برقراری رابطه جنسی خودداری کنید. برخی عوارض جانبی ناشی از استفاده از این کرم عبارتند از قرمزی، کبودی، خارش و تحریک و سوزش پوست.
برای همه داروهایی که روی پوست می‌مالید (داروهای موضعی) باید مراقب باشد که روی پوست سالم نمالید زیرا ممکن است باعث سوزش و تحریک آن شوند.
کرایوتراپی
در کرایوتراپی یا کرایوسرجری از نیتروژن روی زگیل استفاده می‌شود تا آنها را منجمد کند. کرایوتراپی ممکن است برای زگیل‌هایی که نسبت به درمان‌های موضعی پاسخ نداده‌اند توصیه شود.
کرایوتراپی ممکن است یک مرتبه در هفته یا یک مرتبه در هر دو هفته انجام شود تا زگیل‌ها برطرف شوند. این فرایند ممکن است دردناک باشد بنابراین پزشک مکن است استفاده از داروهای مسکن نظیر پاراستامول را قبل از فرایند تجویز نماید. پس از کرایوتراپی معمولاً تاول ایجاد می‌شود که نباید آنها را لمس کرده یا ترکاند، این تاول‌های پس از چند روز بهبود می‌یابند.
برداشتن زگیل‌ها به روشهای جراحی
زگیلهای تناسلی را می‌توان به روشهای جراحی یا ابلیشن لیزری یا الکتروسرجری (که دران از جریان الکتریکی برای برداشتن زگیل‌ها استفاده می‌شود) نیز برداشت. این فرایندها معمولاً تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شوند و ممکن است برای افرادی که دچار زگیلهای آنوژنیتال در قسمت بزرگی از پوست هستند توصیه شود. برخی زگیل‌ها را نیز می‌توان تحت بیهوشی موضعی به روش جراحی از بین برد.
درمان زگیلهای تناسلی در دوران بارداری و زایمان
در صورت ابتلا به عفونت خفته ناشی از ویروس پاپیلومای انسانی، بارداری نیز ممکن است محرک زگیلهای تناسلی باشد یا عفونت را تشدید کند بدان معنی که زگیل‌ها با سرعت بیش از حد معمول رشد می‌کنند. زگیل‌ها غالباً خود به خود پس از وضع حمل بهبود می‌یابند اما در صورت نیاز به درمان در دوران بارداری، معمولاً کرایوتراپی یا روشهای جراحی توصیه می‌شود زیرا داروهای موضعی برای زنان باردار مناسب نیستند.
برخی زنان مبتلا به زگیل تناسلی در مورد انتقال ویروس به نوزادان خود در هنگام عبور از کانال واژن نگران هستند اما این اتفاق به ندرت می‌افتد. اگر در دوران بارداری دچار زگیل هستید با پزشک یا ماما مشورت کنید.
واکسن ویروس پاپیلومای انسانی
تحقیقات منجر به تولید واکسنی برای برخی ویروس‌های پاپیلومای انسانی که باعث ایجاد زگیلهای تناسلی یا سرطان رحم می‌شوند شده است.
گاردازیل برای جلوگیری از ابتلا به ویروس پاپیلومای انسانی نوع 16، 18،6 و 11 تزریق می‌شود و از ابتلا به زگیلهای تناسلی و سرطان دهانه رحم پیشگیری می‌کند. حتی اگر اخیراً واکسن زده باشید می‌توانید از واکسن‌های جدیدتر نیز استفاده کنید – در این مورد با پزشک خود صحبت کنید. واکسن سرویکس در برابر ویروس پاپیلومای انسانی نوع 2 که ویروسی پرخطر است و با سرطان دهانه رحم ارتباط دارد (نوع 16 و 18) محافظت می‌کند اما این نوع ویروس باعث ابتلا به زگیلهای تناسلی نمی‌شود.
باید به یاد داشته باشید که هیچ کدام از واکسن‌های فعلی در برابر ویروس پاپیلومای انسانی که باعث سرطان رحم می‌شود مصونیت ایجاد نمی‌کنند بنابراین حتی اگر واکسن هم زده‌اید باید به طور مرتب آزمایش‌های مربوط به سرطان دهانه رحم را انجام دهید. آزمایش‌های ویروس پاپیلومای انسانی به عنوان آزمایش‌های اولیه تشخیص سرطان در استرالیا جایگزین پاپ اسمیر شده است. این آزمایش‌های برای بررسی وجود عفونت ناشی از ویروس‌های پرخطر پاپیلومای انسانی در دهانه رحم و تغییرات سلولی در دهانه رحم انجام می‌شوند.
محافظت از خود و دیگران در برابر زگیلهای تناسلی
شما با استفاده از کاندوم و داشتن روابط جنسی سالم می‌توانید از خود و دیگران در برابر ابتلا به زگیلهای تناسلی محافظت کنید (کاندوم باعث کاهش احتمال ابتلا به زگیلهای تناسلی می‌شود اما این حفاظت، 100 درصدی نیست). به یاد داشته باشید که واکسن برای همه انواع ویروس‌های پاپیلومای انسانی که باعث ایجاد زگیلهای تناسلی می‌شوند نیست و استفاده از کاندوم نیز به پیشگیری از ابتلا به بیماریهای مقاربتی دیگر کمک می‌کند.
اگر شما موهای زاید خود را با استفاده از موم یا اصلاح کردن رفع می‌کنید باید حداقل یک روز صبر کنید و سپس با دیگری رابطه جنسی برقرار کنید زیرا در این صورت پوست فرصت پیدا می‌کند خود را ترمیم کرده و احتمال بروز عفونت کاهش می‌یابد. اگر پوست شما می‌سوزد تا بازگشت به حالت عادی از برقرار کردن رابطه جنسی خودداری کنید.
