جراحی بسته پروستات یک روش جراحی کم تهاجمی از آن برای خارج کردن غده پروستات که بزرگ شده است استفاده میشود. جراحی بسته پروستات برای کاهش علائم و نشانه‌های مرتبط با بزرگ شدگی پروستات یا سرطان پروستات توصیه میشود. از این روش برای درمان سرطان پروستات با هدف خارج کردن نقاط سرطانی پروستات که از درون میزنای عبور میکند استفاده خواهد شد. این عمل جراحی برای درمان سرطان مورد استفاده قرار نمی‌گیرد بلکه هدف از انجام آن تسکین علائم بیماری است. پس از جراحی بسته پروستات فیزیوتراپی به تسریع بهبودی بیمار کمک خواهد کرد.
جهت کسب اطلاعات بیشتر دربارهی عمل بسته پروستات و یا رزرو نوبت در مطب دکتر سلمان اسلامی با شماره تلفن‌های 02188343444 – 02188343445 – 02188343446 تماس حاصل فرمایید.
هدف از انجام TURP چیست؟
جراحی بسته پروستات زمانی انجام میشود که بیمار دچار بزرگی پروستات شده باشد و علائم او به داروهای تجویز شده توسط پزشک پاسخ ندهد. برخی از علائم بیماری که پس از جراحی بسته پروستات بهبود پیدا می‌کنند عبارتند از:
- بروز مشکل برای شروع ادرار کردن
- ضعیف بودن جریان ادرار یا توقف و شروع مجدد آن
- زور زدن برای دفع ادرار
- نیاز به دفع مکرر ادرار
- نیاز به دفع ادرار در ساعات شب
- نیاز به دفع فوریتی ادرار
- تخلیه نشدن مثانه به طور کامل
جراحی بسته پروستات در بیمارستان و تحت بیهوشی انجام میشود و بیمار به یک تا سه شبانه روز بستری شدن در بیمارستان نیاز خواهد داشت.
قبل از عمل بسته پروستات چه باید کرد ؟
قبل از انجام عمل جراحی باید بیمار به مطب پزشک مراجعه کند تا ارزیابی‌های لازم انجام گردد و پزشک از مناسب بودن TURP با توجه به شرایط بیمار اطمینان حاصل کند. پزشک برای این منظور درخواست انجام آزمایش خون و نوار قلب را میدهد تا سطح عمومی سلامت بیمار را بررسی کند. نوار قلب یک تست ساده است که به بررسی فعالیت الکتریکی قلب می‌‌پردازد.
بیمار میتواند تمامی سوالات احتمالی خود را درباره عمل جراحی از پزشک بپرسد و پاسخ مناسبی را به دست بیاورد. در صورتی که بیمار از داروهای ضد انعقاد خون مانند اسپرین، وارفارین یا کلوپیدوگرل استفاده میکند باید به پزشک خود اطلاع دهد زیرا مصرف این داروها در طول جراحی باعث خونریزی شدید خواهد شد. در این شرایط پزشک از بیمار می‌خواهد قبل از عمل از مصرف این داروها اجتناب نماید. بیمارانی که سیگار می‌کشند باید قبل از عمل به طور کامل سیگار خود را کنار بگذارند زیرا سیگار کشیدن ریسک بروز عوارض جدی از قبیل عفونت قفسه سینه و لخته شدن خون را افزایش میدهد.
آیا برای عمل باید ناشتا بود ؟
معمولاً پزشک از بیمار می‌خواهد یک روز قبل از عمل در بیمارستان حاضر شود و حدود ۶ ساعت قبل از عمل از خوردن مایعات و مواد غذایی اجتناب نماید. پزشک با توجه به نتایج حاصل از ارزیابی‌های اولیه استفاده از جوراب واریس را به منظور جلوگیری از تشکیل لخته خون توصیه خواهد کرد.
جراحی TURP چگونه انجام میشود؟
جراحی بسته پروستات با استفاده از دستگاهی که رزکتوسکوپ نام دارد انجام میشود. این دستگاه دارای یک لوله باریک است که یک عدد دوربین و یک رشته سیم به آن متصل شده است. این دستگاه موارد میزنای میشود تا در نهایت به پروستات برسد یعنی بدون ایجاد هیچ گونه برش روی پوست عمل جراحی انجام خواهد شد. رشته سیم‌های موجود به کمک جریان الکتریکی گرم می‌شوند و پزشک از آنها برای خارج کردن بخش‌های مختلف پروستات استفاده میکند تا در نهایت علائم بیماری بهبود پیدا کند. سپس پزشکی کردن لوله باریک که کاتتر نام دارد را وارد میزنای میکند تا به جمع آوری مایعات درون مثانه و قطعات جدا شده پروستات بپردازد. برای انجام این عمل جراحی پزشک از بیهوشی عمومی یا بیهوشی نخاعی استفاده میکند و به این ترتیب بیمار ۲ در حین جراحی چگونه دردی را احساس نخواهد کرد.
کاتتر مورد استفاده در حین جراحی تا زمانی که بیمار در بیمارستان بستری است درون میزنای باقی می‌ماند زیرا در این دوران مثانه متورم است و بیمار نمی‌تواند به طور طبیعی ادرار کند. احساس خستگی به مدت یک تا دو هفته پس از عمل طبیعی است اما معمولاً طی مدت ۴ تا ۸ هفته آنها به شرایط عادی بر می‌گردند.
دوران بهبود پس از جراحی
پس از جراحی TURP معمولاً بیمار به مدت سه روز در بیمارستان بستری میشود سپس پزشک اجازه مرخص شدن را خواهد داد. در بیمارستان نیز تا زمانی که اثر داروی بیهوشی از بین برود به بیمار مایعات داده خواهد شد تا به تدریج بتواند رژیم غذایی معمولی خود را شروع کند. بیمار نباید به هیچ عنوان دچار درد شدید شود اما درد معمولی و اسپاسم مثانه به علت وجود کاتتر طبیعی است زیرا میزنای متورم و دردناک است.
پس از آن که پزشک به خارج کردن کاتتر پرداخت بیمار میتواند به طور طبیعی ادرار کند. قبل از مرخص شدن از بیمارستان پزشکان نکات ضروری در خصوص دوران بهبود را گوشزد خواهد کرد. بیمار باید تا چند هفته در فواصل زمانی مشخص شده توسط پزشک به مطب مراجعه کند تا شرایط او بررسی گردد.
دفع ادرار پس از جراحی بسته پروستات
پس از جراحی به علت متورم بودن میزنای بیمار نمی‌تواند به طور طبیعی ادرار کند زیرا مثانه به کاتتری که در طول جراحی کار گذاشته شده است عادت کرده است و تا زمانی که تورم از بین نرود بیمار قادر به دفع طبیعی ادرار نخواهد بود. پس از جراحی پزشک مقداری آب را به درون کاتتر پمپاژ میکند تا به تمیز کردن مثانه بپردازند و لخته‌های خون و سایر مواد زائد را از آن خارج نماید. این فرایند معمولاً با احساس درد همراه نیست اما مثانه به طرز ناراحت کننده ای پر میشود. پس از ۲۴ تا ۴۸ ساعت کاتتر خارج میشود تا پزشک از دفع طبیعی ادرار اطمینان حاصل کند و درخواست مرخص شدن بیمار را بدهد. معمولاً تا چند روز دفع طبیعی ادرار برای بیمار دشوار است و حداقل تا مدتی پس از خارج کردن کاتتر بیمار نمی‌تواند دفع طبیعی داشته باشد. در صورتی که بیمار همچنان قادر به دفع ادرار نباشد ممکن است نصب موقت کاتتر ضرورت پیدا کند. در این شرایط، بیمار با وجود کاتتر از بیمارستان مرخص میشود و پس از چند روز یا چند هفته پزشک اقدام به خارج کردن کاتتر خواهد کرد.
وجود خون در ادرار
پس از انجام جراحی معمولاً مشاهده مقدار خون درون ادرار طبیعی است. اغلب بیمار به مدت یک تا دو هفته پس از عمل شاهد افزایش خونریزی خواهد بود زیرا اجزای پروستات شروع به ریزش خواهد کرد. در این دوران نوشیدن آب و مایعات به مقدار کافی به پاکسازی مثانه و خروج خون و لخته‌های موجود در مثانه کمک میکند. در صورتی که خونریزی شدید مثانه بیش از ۴۸ ساعت ادامه پیدا کند باید فوراً با پزشک تماس گرفت.
بهبودی در منزل
برای کاهش درد و بهبودی پس از عمل پروستات رعایت کردن موارد زیر الزامی است:
- احساس خستگی به مدت ۱ تا ۲ هفته پس از TURP طبیعی است و اکثر آقایان این احساس را تجربه خواهند کرد اما معمولاً طی مدت دو ماه برطرف میشود.
- بیمار باید تا چند هفته اول از برداشتن هرگونه جسم سنگین، حمل کردن خرید یا فعالیت جسمانی شدید خودداری کند و در صورت لزوم از یکی از دوستان یا اعضای خانواده خود بخواهد به او کمک نماید.
- پس از آن که بیمار احساس کرد بهتر شده است میتواند انجام فعالیت‌های جسمانی سبک از قبیل پیاده روی بپردازد تا گردش خون در بدن او بهتر انجام شود و ریسک لخته شدن خون در پاهای او به حداقل برسد.
- مصرف مقدار زیادی آب در دوران بهبود به کاهش ریسک بروز عفونت مجاری ادراری و تخلیه شدن خون از مثانه کمک خواهد کرد. پزشک از بیمار می‌خواهد به انجام تمرینات ورزشی مخصوص عضلات کف لگن بپردازد تا کنترل بیشتری بر عملکرد مثانه خود داشته باشد.
- در صورت بروز هر گونه درد بیمار میتواند از داروهای مسکن مانند ایبوپروفن یا پاراسیتامول استفاده نماید.
شروع مجدد فعالیت‌های روزمره
- دوران بهبود پس از جراحی TURP معمولاً حدود ۳ تا ۶ هفته طول می‌کشد. معمولاً پزشک اطلاعات لازم در خصوص شروع مجدد فعالیت‌های روزمره را به بیمار گوشزد خواهد کرد.
- زمان بازگشت به محل کار به نوع شغل بیمار بستگی دارد به عنوان مثال افرادی که کار دفتری دارند می‌‌توانند در مقایسه با افرادی که در مشاغل سنگین اشتغال دارند، زودتر به محل کار خود برگردند.
- در اکثر مواقع پزشک به بیمار توصیه میکند به مدت ۳ تا ۴ هفته از محل کار خود مرخصی بگیرد.
- پزشک به بیمار می‌گوید که چه موقع میتواند مجدداً رانندگی کند. معمولاً پزشک زمانی به بیمار اجازه مرخصی میدهد که نیازی به دفع فوریتی اجرا نداشته باشد و زندگی روزمره خود را شروع کرده باشد.
- برخی از بیماران یک هفته پس از عمل احساس بهبودی کامل می‌کنند اما برخی دیگر تا یک ماه یا مدت طولانی تری اجازه رانندگی کردن ندارند.
- معمولا پزشک به بیمار خود توصیه میکند به مدت ۳ تا ۴ هفته پس از عمل از روابط جنسی خودداری نماید تا به طور کامل بهبود پیدا کند.
آیا فیزیوتراپی بعد از عمل TURP برای عملکرد بهتر مجاری ادرار ضروری است؟
برنامه فیزیوتراپی پس از TURP شامل استفاده از روشهای درمانی مختلف و فعال تمریناتی است که بر روی اصلاح مشکلات ناشی از نوع جراحی تمرکز دارد. برنامه فیزیوتراپی شامل موارد زیر می‌باشد:
- مدالیته‌های مربوط به کنترل درد
- انجام دادن تمرینات مخصوص تقویت عضلات کف لگن
- انجام دادن تمرینات ورزشی مخصوص تقویت عضلات شکم
- بازآموزی مثانه برای شروع عملکرد طبیعی خود
- بیوفیدبک برای آموزش نحوه استفاده از عضلات کف لگن
- تحریک الکتریکی برای بهبود عملکرد عضله
- آموزش تمرینات ورزشی به منظور بهبود عملکرد عضلات کف لگن
- آموزش نحوه کنترل عضلات شکم و کف لگن در هنگام سرفه کردن، عطسه کردن و خندیدن
- آموزش نحوه ایجاد تغییر در زندگی به منظور بهبود عملکرد مثانه
- تمرینات ورزشی مخصوص تنفس و ریلکسیشن
- ارائه نکات مهم در خصوص درست نشستن و حفظ حالت صحیح بدن
- آب درمانی
میزان موفقیت عمل و بهبودی پس از جراحی و سه پروستات به سطح عمومی سلامت و شرایط جسمانی بیمار قبل از عمل و پیروی کردن از برنامه فیزیوتراپی بعد از جراحی بستگی دارد.
روشهای جایگزین جراحی بسته پروستات
روشهای مختلفی وجود دارد که می‌توان جایگزین جراحی بسته پروستات کرد. این روشهای درمانی با عوارض کمتری همراه هستند و تعدادی از آنها به شرح زیر می‌باشد:
- لیزر هلیوم برای درمان پروستات روشی است که در آن لیزر به دستگاه رزکتوسکوپ متصل میشود و از آن برای خارج کردن بافت‌های اضافی پروستات استفاده خواهد شد.
- TURP یا تبخیر پروستات روشی است که در آن از یک لوله نازک که سیستوسکوپ نامیده میشود برای ورود به میزنای استفاده می‌گردد تا پزشک با استفاده از لیزر به سوزاندن بافت‌های پروستات بپردازد.
- کاشت ایمپلنت برای لیفت پروستات روشی است که در آن پزشک ایمپلنت را درون پروستات قرار میدهد تا قرار میدهد تا باعث رفع انسداد میز میشود و در هنگام دفع ادرار علائم و نشانه‌های بیماری از قبیل درد یا ناتوانی در دفع ادرار را از بین ببرد.
این روشهای درمانی برای افرادی که مس پروستات آنها بزرگ شده است مناسب نمی‌باشد. پزشک در خصوص روشهای درمانی موجود متناسب با شرایط بیمار تصمیم گیری خواهد کرد و با بیمار درباره آنها صحبت میکند
