فهرست موضوعات
تاریخ 16 نوامبر 2023
در بیماران کودک، نارسایی کلیه به مجموعه ای از آسیب های موقت یا دائمی در کلیه ها اشاره دارد که باعث می شود کلیه ها نتوانند عملکرد طبیعی خود را انجام دهند. دو نوع نارسایی کلیه وجود دارد: نارسایی کلیه حاد و نارسایی کلیه مزمن. نارسایی کلیه حاد یک بیماری ناگهانی و قابل بازگشت است، در حالی که نارسایی کلیه مزمن یک بیماری است که به مرور زمان پیشرفت می کند و حداقل سه ماه در بدن وجود دارد و باعث آسیب دائمی کلیه ها می شود. علل، علائم و نتایج نارسایی کلیه حاد و مزمن با یکدیگر تفاوت دارند.
اگر کودک شما به نارسایی مزمن کلیوی مبتلا شده است شما بدون شک احساس سردرگمی و اضطراب خواهید داشت. این احساسات طبیعی است. زمانی که شما متوجه بیماری کودک خود شدید باید واقعیت را قبول کنید. شما می‌توانید با به کار بردن برخی روش‌های عملی روز به روز با این بیماری مقابله کرده و بر آن غلبه کنید. با مراجعه به متخصص اورولوژی مجرب و انجام بررسی‌های لازم بهترین روش درمانی برای کودک شما پیش رو قرار خواهد گرفت. شما می‌توانید جهت دریافت اطلاعات بیشتر در این زمینه و یا اطلاع از ساعات کاری مطب با شماره 02188343444 تماس حاصل نمایید.
علت
برخی از بیماری‌هایی که ممکن است باعث ایجاد نارسایی‌های کلیوی مزمن یا حاد شوند عبارتند از:
علل ابتلا به نارسایی کلیوی حاد
کاهش جریان خون به سمت کلیه‌ها، ممکن است در اثر کاهش حجم خون، عملیات جراحی یا شوک ایجاد شود. عوامل دیگری که می‌توانند منجر به این موضوع شوند عبارتند از: انسداد یا گرفتگی مجاری ادرار، سندرم همولیوتیک اورمیک که معمولاً ناشی از عفونت‌های ای کولی و مسدود شدن ساختارهای کوچک عملکردی کلیه و عروق آن است و باعث ابتلا به نارسایی کلیوی می‌شود. همچنین گلومرونفریت، یک نوع بیماری کلیوی است که گلومرول‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد و باعث اختلال در توانایی کلیه‌ها در فیلتر کردن ادرار می‌شود. هر بیماری که باعث اختلال در جریان خون و اکسیژن به کلیه‌ها می‌شود، می‌تواند به نارسایی کلیوی منجر شود، مانند ایست قلبی.
علل ابتلا به نارسایی کلیوی مزمن
- انسداد طولانی مدت مجاری ادراری
- سندرم آلپورت: یک اختلال ارثی است که باعث ناشنوایی، آسیب‌های کلیوی و نقص بینایی می‌شود.
- سندرم نفروتیک: یک بیماری است که به دلایل مختلفی ممکن است ایجاد شود. سندرم نفروتیک با دفع پروتئین از طریق ادرار، کاهش پروتئین در خون، افزایش سطح کلسترول خون و تورم بافت‌ها شناخته می‌شود.
- کلیه پلی کیستیک: یک بیماری ژنتیکی است که در آن تعداد زیادی کیست که پر از مایع است در کلیه‌ها ایجاد می‌شود.
- سیستینوز: یک اختلال ارثی است که در آن آمینو اسیدهای سیستین (یک ترکیب پروتئین‌ساز) در برخی سلول‌های کلیه جمع شده به لیزوزوم معروف هستند.
علائم نارسایی کلیه در کودکان
علائم نارسایی کلیوی مزمن با علائم نارسایی کلیوی حاد متفاوت از هم هستند. در زیر به برخی از علائم شایع نارسایی‌های حاد و مزمن کلیوی اشاره شده است. به هر حال علائم در هر کودک متفاوت است.
علائم حاد
علائم نارسایی‌های حاد کلیوی به میزان زیادی به علل زمینه‌ای ایجادکننده آن بستگی دارد.
- خونریزی یا هموراژ
- تب
- راش
- اسهال خونی
- استفراغ شدید
- درد شکم
- ادرار نکردن یا تکرر ادرار
- سابقه ابتلا به عفونت‌های اخیر
- رنگ‌پریدگی پوست
- سابقه مصرف برخی از داروها
- سابقه آسیب‌دیدگی
- تورم بافت‌ها
- التهاب چشم‌ها
- وجود توده‌های قابل تشخیص در شکم
- قرار گرفتن در معرض فلزات سنگین یا حلال‌های سمی
علائم مزمن
- کم‌اشتهایی
- استفراغ
- درد استخوان
- سر درد
- کوتاهی قد
- کسالت
- ادرار زیاد یا ادرار نکردن
- عفونت‌های مکرر ادراری
- بی‌اختیاری در ادرار کردن
- رنگ‌پریدگی پوست
- اختلالات تنفسی
- اختلالات شنوایی
- وجود توده‌های قابل تشخیص در شکم
- تورم بافت‌ها
- تحریک‌پذیری
- کاهش حجم عضلانی
- تغییر در هوشیاری ذهنی
علائم نارسایی‌های کلیوی حاد و مزمن ممکن است مشابه با علائم برخی بیماری‌های دیگر باشد. همیشه باید برای تشخیص به پزشک مراجعه شود.
تشخیص
علاوه بر انجام معاینات فیزیکی و بررسی دقیق سوابق پزشکی، متخصص اورولوژی ممکن است دستور انجام آزمایش‌های زیر را برای کودک شما بدهد:
- آزمایش خون: این آزمایش شامل تعداد سلول‌های خون، سطح الکترولیت بدن و عملکرد کلیه‌ها می‌شود.
- آزمایش ادرار
- عکس‌برداری از قفسه سینه با استفاده از اشعه ایکس: این آزمایش تشخیصی از پرتوهای انرژی الکترومغناطیسی برای گرفتن عکس از بافت‌های داخلی، استخوان‌ها و ارگان‌های داخلی استفاده می‌شود.
- اسکن استخوان‌ها: این تصویربرداری هسته‌ای برای ارزیابی تغییرات آرتروزی دیژنراتیو در مفاصل انجام می‌شود و همچنین برای مشخص کردن تومورها و بیماری‌های استخوانی و علل التهابات و درد استخوانی کاربرد دارد.
- اولتراسوند کلیوی (سونوگرافی): این آزمایش غیرتهاجمی است که با استفاده از امواج صوتی کلیه‌ها را تصویربرداری می‌کند و برای تشخیص سایز و شکل کلیه، مشخص کردن توده‌ها، سنگ کلیه، کیست یا انسدادها و ناهنجاری‌های دیگر به کار می‌رود.
- الکتروکاردیوگرام (نوار قلب) (ECG یا EKG): این آزمایش فعالیت‌های الکتریکی قلب را ثبت کرده و اختلالات ریتمیک قلب را (آریتمی یا دیس ریتمی قلب) نشان می‌دهد.
- بیوپسی کلیوی: در این فرایند یک نمونه از بافت کلیه برداشته می‌شود تا در زیر میکروسکوپ مورد معاینه و بررسی قرار گیرد.
درمان نارسایی کلیه در کودکان
اقدامات درمانی مقتضی بر مبنای عوامل زیر توسط پزشک کودک شما تعیین می‌شود:
- سن، سلامت عمومی و سابقه پزشکی کودک
- میزان گستردگی بیماری
- نوع بیماری (حاد یا مزمن بودن)
- حد تحمل کودک برای مصرف برخی داروها، انجام برخی عمل‌های و اقدامات درمانی
- انتظارات برای دوره بیماری
- نظرات و ترجیحات شما
درمان نارسایی کلیوی حاد به علل زمینه‌ای آن بستگی دارد. اقدامات درمانی شامل موارد زیر می‌شود:
- بستری شدن در بیمارستان
- تزریق مقدار زیادی مایعات از طریق تزریق داخل وریدی (برای جبران حجم ازدست‌رفته خون)
- درمان یا مصرف داروهای دیورتیک (برای افزایش میزان ادرار)
- کنترل الکترولیت‌های مهم بدن شامل پتاسیم، سدیم و کلسیم
- مصرف برخی داروها (برای کنترل میزان فشار خون)
- برخی ملاحظات غذایی
در برخی موارد، کودکان ممکن است اختلالات الکترولیتی شدید پیدا کنند و میزان سم برخی از مواد زائد بدن آنها به طور طبیعی از طریق کلیه‌ها دفع شود. کودکان ممکن است دچار افزایش سطح مایع شوند. در این موارد انجام دیالیز ضرورت می‌یابد.
درمان نارسایی کلیوی مزمن به میزان عملکرد کلیه باقیمانده بستگی دارد. برخی از این اقدامات درمانی عبارتند از:
- مصرف دارو (برای کمک به رشد، پیشگیری از کاهش تراکم استخوانی و درمان کم‌خونی)
- درمان یا مصرف داروهای دیورتیک (برای افزایش میزان ادرار)
- برخی محدودیت‌های غذایی
- دیالیز
- پیوند کلیه
بسیاری از کودکان مبتلا به نارسایی کلیوی تحت مراقبت متخصص اطفال و یک متخصص کلیه (پزشکی که در تشخیص و درمان اختلالات و بیماری‌های کلیوی تخصص دارد) قرار می‌گیرند.
توصیه‌های کلی
- در مورد بیماری‌های کلیوی و روش‌های درمان آنها اطلاعات کسب کنید.
- به طور فعال در برنامه درمانی کودک خود مشارکت داشته باشید.
- به کودک در کنترل بیماریش کمک کنید.
- به کودک در درک و پذیرش محدودیت‌های غذایی کمک کنید.
- اجازه ندهید زمان مصرف دارو روز شما را خراب کند.
