واریکوسل گرید 2، ارتباط آن با ناباروری و جراحی برای درمان

تاریخ 23 آبان 1402

واریکوسل به بزرگ شدن رگ‌های داخل کیسه بیضه گفته می‌شود و بی شباهت به رگ‌های واریسی نیست که در پاها ظاهر می‌شود. تقریباً از هر شش مرد یک نفر به این بیماری مبتلا می‌شود، اما بر خلاف رگ‌های واریسی در پاها، این بیماری در مردان جوان تر از 15 تا 25 سال دیده می‌شود. مانند نسخه پا، واریکوسل معمولاً بی ضرر است، اما نه همیشه. واریکوسل درجات مختلفی دارد که اگر در همان گرید اول درمان نشود در گریدهای 2 و 3 مشکلات خود را دارد. در واریکوسل گرید 2 این بیماری می‌تواند با تولید کم اسپرم و کاهش کیفیت اسپرم و با مشکلات ناباروری همراه باشد. در حالی که تقریباً 15 درصد مردان دچار واریکوسل هستند، در بین مردانی که از نظر ناباروری ارزیابی شده اند، حدود 40 درصد آن‌ها حداقل در یک بیضه دچار واریکوسل هستند. وقتی واریکوسل گرید 2 و 3 منبع مشکل باشد، ترمیم جراحی می‌تواند به بازیابی باروری فرد کمک کند.

علت واریکوسل گرید 2 چیست و چگونه منجر به ناباروری می‌شود؟

---

اعتقاد بر این است که واریکوسل به دلیل معیوب بودن دریچه‌های موجود در رگ‌های بیضه، درست بالای بیضه‌ها ایجاد می‌شود. به طور معمول، این دریچه‌ها جریان خون به بیضه‌ها را تنظیم می‌کنند. وقتی جریان طبیعی اتفاق نیفتد، خون در این نواحی جمع می‌شود و باعث گشاد شدن رگ‌ها می‌شود (بزرگ می‌شوند). این رگ‌های بزرگ شده به دلیل افزایش دمای کیسه بیضه می‌توانند باعث کاهش تولید و کیفیت اسپرم شوند و همچنین می‌توانند بیضه‌ها را کوچک کنند. از آنجا که این رگ‌های واریسی می‌توانند سیستم گرمایش و سرمایش در بیضه را مختل کنند، این مسئله می‌تواند باعث ایجاد مشکل در سلول‌های اسپرم در حال رشد شود و منجر به ناباروری آقایان شود. در حدود 85 درصد موارد، این وضعیت در ناحیه بیضه چپ اتفاق می‌افتد.

علائم واریکوسل 

---

از آنجا که واریکوسل در گرید 1 به ندرت علائمی ایجاد می‌کند، معمول نیست که مردان از وجود این بیماری در خود آگاهی داشته باشند، مگر اینکه مشکلاتی مانند مشکلات باروری یا مشاهده آن در طی معاینات پزشکی معمول (واریکوسل گرید 2) وجود داشته باشد. در صورت وجود علائم، ممکن است درد غیر مشخص یا احساس سنگینی در بیضه احساس شود که در طول روز، به ویژه در هوای گرم یا پس از فعالیت‌های جسمی، شدت آن بیشتر می‌شود. رگ‌های گشاد شده در کیسه بیضه اغلب قابل لمس یا مشاهده هستند و اندازه بیضه در طرف مبتلا به واریکوسل کوچکتر است.

تشخیص گرید 2 واریکوسل در مردان 

---

غالباً، واریکوسل‌ها در حین بررسی علت ناباروری در مردان، معمولاً پس از حداقل دو بار تجزیه و تحلیل مایع منی و معاینه فیزیکی تشخیص داده می‌شوند. واریکوسل ها بر اساس شدت آن‌ها، در مقیاس 1-3 درجه بندی می‌شوند.

• واریکوسل گرید 1 را نمی‌توان بدون تجهیزاتی مانند سونوگرافی احساس یا مشاهده کرد، اکثر کارشناسان معتقدند که این موارد معمولاً جای نگرانی ندارند.
• واریکوسل های گرید 2 با لمس بیضه قابل احساس هستند و گرید 3 با بررسی از بیضه در واقع با چشم قابل مشاهده است.
• به نظر می‌رسد فقط واریکوسل گرید 2 و 3 در ناباروری مردان نقش دارد.

آیا واریکوسل گرید 2 باید درمان شود؟ 

هنگام انجام ارزیابی ناباروری، درمان واریکوسل باید در شرایط زیر در نظر گرفته شود:

• وقتی واریکوسل قابل لمس است (گرید 2 یا 3)
• زوجین ناباروری را شناسایی کرده‌اند
• خانم دلیل مشخصی برای ناباروری ندارد و یا مرد پارامترهای مایع منی غیرطبیعی دارد.

درمان معمولاً در بیمارانی که پارامترهای نرمال مایع منی دارند، در نظر گرفته نمی‌شود.

گزینه‌های درمان واریکوسل گرید 2 کدامند؟ 

---

درمان واریکوسل گرید 2 شامل انسداد رگ‌های گشادی است که باعث ایجاد علائم می‌شوند. این امر می‌تواند با بستن و بریدن رگ‌ها (Ligation) یا انسداد رگ‌ها با قرار دادن کوئل یا ژل در رگ‌ها (آمبولیزاسیون) حاصل شود. پنج روش اصلی برای درمان واریکوسل وجود دارد:

درمان پزشکی 

ژل‌ها و داروهایی وجود دارند که می‌توانند کلسیم را در دیواره رگ‌ها رسوب دهند و برای درمان واریکوسل در درجه خفیف مورد استفاده قرار گیرند. استفاده از این روش ممکن است زمان زیادی طول بکشد تا به نتایج مطلوب برسد، زیرا فرآیند ترمیم زمان‌بری است. با این حال، این روش به عنوان یک گزینه درمانی ترجیحی برای واریکوسل‌های درجه ۱ و درجه ۲ معرفی شده است.

ترمیم لاپاراسکوپی 

3 برش کوچک (5 میلی متر) در شکم ایجاد می‌شود و رگ‌ها با استفاده از روش لاپاراسکوپی بسته می‌شوند یا بند می‌شوند. این روش به بیهوشی عمومی و یک تا دو روز بستری در بیمارستان نیاز دارد. میزان هیدروسل و میزان نارسایی زیاد است (10٪)

ترمیم اینگوینال

این روش شامل یک برش طولانی از 6 تا 7 سانتی متر در ناحیه کشاله ران است و از طریق این برش به همه رگ‌ها نزدیک می‌شوند و آن‌ها را می‌بندند. بهبودی کمی بیشتر طول می‌کشد و ممکن است 3 تا 4 هفته استراحت لازم باشد. مزیت این روش نسبت به ترمیم لاپاراسکوپی این است که می‌توان آن را تحت بیهوشی ناحیه ای انجام داد و بیهوشی کامل مورد نیاز نیست. همچنین میزان هیدروسل در مقایسه با جراحی لاپاراسکوپی کمتر است.

آمبولیزاسیون 

آمبولیزاسیون یک فرایند درمانی است که با استفاده از کاتتر و کویل فلزی، به منظور انسداد رگ‌های خونی انجام می‌شود. این روش اغلب به عنوان یک روش مراقبت روزانه با کمترین تهاجم معرفی می‌شود، اما دارای خطر عود حدود 20٪ است؛ زیرا کویل ممکن است به طور خودجوش مهاجرت کند یا از محل اصلی خود دور شود. علاوه بر این، این روش از نظر تئوری چالش برانگیز است، زیرا با سوراخ کردن رگ‌های خونی حیاتی انجام می‌شود و ممکن است عوارض ویرانگری به همراه داشته باشد.

واریکوسلکتومی میکروسکوپی ساب اینگوینال 

واریکوسلکتومی میکروسکوپی ساب اینگوینال به عنوان استاندارد طلایی برای ترمیم واریکوسل در نظر گرفته می‌شود. پزشکان به دلیل مزایای زیادی که این روش دارد، این جراحی را بر سایر موارد ترجیح می‌دهند. مزایای این روش عبارتند از:

• همان روز به خانه برمی گردید و فقط 4-6 ساعت ماندن در بیمارستان نیاز دارید
• روش ایمن و موثر
• کمتر از 1٪ میزان هیدروسل
• کمترین میزان عود 0.5-2
• برش 6-8 میلی متری

• فقط یک بخیه کوچک مورد نیاز است

چگونه برای ترمیم واریکوسل میکروسکوپی ساب اینگوینال آماده می‌شویم؟ 

اگر واریکوسل درجه بالایی همراه با شواهد آسیب بیضه وجود دارد (مسائل مربوط به مایع منی / کاهش حجم بیضه)، وقت آن است که به دنبال یک روش جراحی باشید. از آنجا که جراحی میکروسکوپی بهترین راه برای درمان واریکوسل است، برای آماده سازی برای این روش باید این مراحل را دنبال کنید:

• موهای قسمت تناسلی خود را تمیز کنید
• قبل از عمل به حمام بروید
• قبل از عمل یک وعده غذایی سبک بخورید
• تمام مدارک پزشکی و برگه‌های آزمایش و سونوگرافی و سوابق مشاوره خود را با خود به بیمارستان ببرید
• یک حامی اسکروتال از اندازه خود را به بیمارستان و همچنین یک سری فرانسوی محکم حمل کنید

این روش درمانی برای واریکوسل درجه 2 چگونه انجام می‌شود؟ 

واریکوسلکتومی میکروسکوپی ساب اینگوینال توسط پزشک تحت بی حسی موضعی انجام می‌شود. این عمل جراحی را از نظر بیهوشی کاملاً ایمن می‌کند. آزمایش بی حسی موضعی قبل از اطمینان از حداکثر ایمنی از اثرات سو مربوط به دارو انجام می‌شود.

• یک برش کوچک از 6 تا 8 میلی متر در زیر بیضه درست در کنار آلت تناسلی ایجاد می‌شود تا رگ‌ها قابل دسترس باشند
• رگ‌ها به صورت جداگانه تحت قدرت بالای میکروسکوپ مشخص شده و بسته می‌شوند
• از یک پروب داپلر ریز عروقی 20 مگاهرتزی برای شناسایی شریان بیضه و حفظ آن استفاده می‌شود. این دستگاه بسیار توصیه می‌شود و مراکز کمی در ایران به این فناوری مجهز هستند.
• وازس و لنفاوی به دقت از هم جدا شده و کورد پس از یک یا دو رگ به طور ایمن بسته می‌شود.
• برش فقط با یک بخیه بسته شده و از پانسمان استفاده می‌شود

دوره بعد از این جراحی چیست؟ 

---

مراقبت‌های بعد از این جراحی واریکوسل گرید 2:

• بعد از جراحی، استراحت در رختخواب به مدت 24 ساعت و کار سبک برای هفته اول توصیه می‌شود.
• استحمام را می‌توان پس از 48 ساعت شروع کرد و بخیه در روز دهم برداشته می‌شود
• بعد از هفته اول ، همه فعالیت ها به جز دویدن، دوچرخه سواری و وزنه برداری سنگین مجاز است

بهبودی کامل تا یک ماه طول می‌کشد و پس از آن می‌توان کلیه فعالیت ها را از سر گرفت.

خطرات و عوارض ترمیم واریکوسل میکروسکوپی ساب اینگوینال چیست؟ 

---

عوارض استفاده از این جراحی برای واریکوسل گرید 2:

• مشکلات متداول پس از جراحی شامل درد و ناراحتی خفیف در کیسه بیضه، تب و گهگاه عفونت در محل جراحی است.
• مشکلات نادر شامل ایستادن طولانی مدت یا درد شدیدتر است که به مسکن نیاز دارد.
• مشکلات نادرتر که می‌توان آن‌ها را علامت گذاری کرد، شامل عود واریکوسل، تورم کیسه بیضه به دلیل هیدروسل و ضربه به شریان بیضه است که منجر به آتروفی یا کوچک شدن بیضه می‌شود.

به ندرت ممکن است به یکی از مجراها، که لوله حامل اسپرم است منجر به کاهش تعداد اسپرم و ناباروری می‌شود، آسیب برسد.