پیشگیری از واریکوسل با تغییر سبک زندگی و ورزش

واریکوسل یکی از بیماری‌های آقایان است که رگ‌های بیضه‌ها را درگیر تأثیر می‎کند‌. واریکوسل ممکن است باعث درد و ناراحتی شده و در صورتی که درمان نشود ، باعث کاهش تعداد اسپرم و باروری شود. اطلاع از دلایل ابتلا به واریکوسل و روش‌های پیشگیری از آن به شما کمک می‌کند تا سلامت کلی خود را حفظ کرده و از عوارض احتمالی مرتبط با این بیماری مردانه جلوگیری کنید.

واریکوسل چیست؟

---

اگر بخواهیم به زبان ساده توضیح بدهیم، به تورم رگ‌های اسکروتوم ( کیسه بیضه) واریکوسل گفته می‌شود. اما ، اسکروتوم یا کیسه بیضه چیست؟ اسکروتوم کیسه‌ای است که بیضه‌ها در آن قرار گرفته‌اند. اسکروتوم همچنین حاوی رگ‌های خونی مختلفی است که ارگان‌های تولید مثل را خون رسانی می‌کند.

دو طرف کیسه بیضه از نظر آناتومیکی باهم  متفاوت هستند. این مساله اگرچه بسیار نادر است ، اما ممکن است هر دو طرف کیسه بیضه دچار واریکوسل شوند.

در واریکوسل ، رگ‌های داخل کیسه بیضه بزرگ می‌شوند. به این رگ‌های بزرگ شده شبکه وریدی پامپینی فرم گفته می‌شود. این وضعیت شبیه بیماری واریس است که در رگ‌های پاها ایجاد می‌شود. این بیماری یکی از شایع‌ترین دلایل ناباروری در مردان است.

علل واریکوسل

---

کل اجزاء دستگاه تولید مثل در هماهنگی با هم برای تولید ، ذخیره و انتقال اسپرم فعالیت می‌کنند. بیضه‌ها اسپرم تولید می‌کنند.

هیچ دلیل مشخصی برای متورم شدن رگ‌های بیضه وجود ندارد. اما پزشکان تصور می‌کنند هرکدام از دلایل زیر می‌توانند در بزرگ شدن رگ‌های ناحیه بیرونی بیضه نقش داشته باشند که عبارتند از:

• عدم کارایی مناسب دریچه‌های رگ‌ها
• کندی گردش خود در بیضه‌ها که منجر به جمع شدن خون در رگ‌ها می‌شود
• برگشت یا جمع شدن خونی که باید از بیضه‌ها به قلب برود در سیاهرگ‌ها
• محدود شدن جریان خون توسط گره‌های لنفاوی متورم یا توده‌هایی دیگر در زیر شکم

علائم واریکوسل

---

بیشتر مردان مبتلا به واریکوسل هیچ علامتی ندارند ، اما واریکوسل به دلایل مختلفی بیماری مهمی است. به نظر می‌رسد واریکوسل باعث ناباروری و آتروفی بیضه (کوچک شدن) می‌شود. حدود 40 درصد از موارد ناباروری‌های اولیه و 80 درصد موارد ناباروری‌های ثانویه در مردان به دلیل واریکوسل است. واریکوسل به ندرت باعث درد می‌شود اما در صورت بروز درد ، شدت و نوع این درد از یک ناراحتی مبهم و آزاردهنده تا دردهای شدید و ناگهانی متفاوت است. علائم مرتبط با واریکوسل ممکن است در هنگام نشستن ، ایستادن یا ورزش کردن افزایش یابند – به ویژه اگر هر یک از این کارها برای مدتی طولانی انجام شده باشند. اغلب هر چه به سمت انتهای روز پیش برویم،  علائم بیشتر شده ومعمولاً هنگامی که بیمار به پشت دراز بکشد ، تسکین می‌یابند چرا که این کار باعث می‌شود خون داخل رگ‎های پامپینی فرم بهتر بتواند تخلیه شود.

در صورت داشتن هر یک از علائم ذکر شده بهتر است به پزشک مراجعه کنید. در این صورت اگر فرد خوش شانسی باشید و در مراحل اولیه­‌ی این بیماری قرار داشته باشید به کمک روش‌های پیشگیری از واریکوسل و تحت نظر یک اورولوژیست می‌توانید از پیشرفت این بیماری جلوگیری کنید.

 

تشخیص واریکوسل

---

پزشکان واریکوسل را با معاینه تشخیص می‌دهند. گاهی اوقات برای تأیید تشخیص، سونوگرافی دوپلکس رنگی (یک روش سونوگرافی برای بررسی جریان خون در یک ناحیه) نیز انجام می‌شود. در برخی موارد واریکوسل ممکن است در ناباروری نقش داشته باشد. بنابراین ، اگر از جمله زوجینی هستید که برای ناباروری به پزشک مراجعه کرده‌اید ، ممکن است از شما تست اسپرم بگیرند. در برخی موارد نادر که یک مرد بالای 40 سال برای اولین بار دچار واریکوسل شده است، ممکن است برای بررسی علت زمینه‌ای احتمالی آزمایشاتی انجام شود. همچنین، بروز واریکوسل یک طرفه در بیضه راست عادی نیست و در صورت بروز این اتفاق ، ممکن است لازم باشد برای بررسی تمامی علل غیرمعمول، آزمایشاتی انجام شود. با تشخیص زودهنگام واریکوسل می‌توان از بدترشدن وضعیت این عارضه پیشگیری کرد.

روش‌های درمانی مختلف واریکوسل

---

یکی از مواردی که توصیه می‌کنند واریکوسل درمان ‌شود برای برخی از بیمارانی است که مبتلا به ناباروری ، درد یا آتروفی بیضه هستند. اگرچه هیچ درمان یا روش پیشگیرانه خاصی برای درد ناشی از واریکوسل وجود ندارد، با این همه در صورتی که واریکوسل باعث درد شود استفاده از داروهای مسکن ممکن است آن را کاهش دهد. دو راهبرد اصلی برای درمان واریکوسل وجود دارد:

جراحی ترمیمی

این جراحی به چندین شیوه خاص انجام می‌شود، اما در همه آن‌ها سیاهرگ بیضوی ( ورید گنادال) را مسدود می‌کنند (می‌بندند) و بدین شکل ورود جریان خون به شبکه وریدی پامپینی فرم متوقف می‌شود. جراحی ترمیمی ممکن است به صورت باز انجام شود که تنها با استفاده از یک برش و گاهی با بزرگنمایی یعنی با استفاده از میکروسکوپ جراحی و امثال آن‌ و گاهی بدون بزرگنمایی انجام می‌شود.

لاپاروسکوپی واریکوسل 

جراحی لاپاروسکوپی ترمیمی واریکوسل به کمک دوربین کوچک مخصوصی که از جداره شکم به داخل بدن فرستاده می‌شود انجام می‌شود. از این شیوه جراحی معمولا استفاده نمی‌شود ، زیرا اکثر جراحان تصور می‌کنند که این روش، نسبت به تکنیک‌های جراحی استاندارد عوارض خطرناک‌تری دارد، بدون آن که مزیت قابل توجهی داشته باشد. جراحی باز تحت انواع بی‌حسی ، از بی‌حسی موضعی گرفته تا بی‌هوشی عمومی انجام می‌شود ، در حالی که روش لاپاروسکوپی تنها با بی‌هوشی عمومی انجام می‌گیرد. از آن‌جایی که اخیرا در جراحی‌های باز از برش‌های کوچکتری که در آن برش عرضی عضلات ایجاد نمی‌شود استفاده می‌شود، جراحی باز هم از لحاظ سرعت بهبودی و هم دردهای بعد از عمل تفاوت چندانی با روش لاپاروسکوپی ندارد. بروز مشکلات و عوارض جانبی پس از هر کدام از این دو روش یعنی جراحی باز و لاپاروسکوپی نادرند، اما شامل بزرگ ماندن رگ‌های بزرگ شده واریکوسل ( مقاومت رگ‌ها) و یا عود واریکوسل ، هیدروسل ( آب آوردن بیضه) و بروز صدمه به شریان بیضوی فرد می‌باشند.

آمبولیزاسیون ( رگ بندی ) از راه پوست

این روش توسط یک رادیولوژیست و با استفاده از لوله مخصوصی که از کشاله ران یا گردن وارد بدن می‌شود انجام می‌شود. پس از آن که به کمک یک دستگاه اشعه ایکس تصویر رادیوگرافیک رگ‌های بزرگ شده شبکه وریدی پامپینی فرم به دست آمد ، فنرها و یا بالون‌هایی که داخل این لوله قرار دارند آزاد می‌شوند تا رگ‌های مورد نظر مسدود شوند. این کار جریان خون در شبکه وریدی پامپینی را مسدود کرده و بدین ترتیب واریکوسل فرد برطرف خواهد شد. آمبولیزاسیون از راه پوست  معمولا  تحت بی حسی با آرام بخش داخل وریدی انجام شده و معمولاً چند ساعت طول می‌کشد. عوارض بعد از آن ممکن است شامل باقی ماندن و یا عود واریکوسل ، جا به جا شدن فنرها و بروز عوارض و عفونت در ناحیه‌ای که لوله وارد بدن شده می‌باشد. این روش در همه مراکز درمانی و کلینیک‌های اورولوژی انجام نمی‌شود.

چگونه می‌توان از واریکوسل جلوگیری کرد؟

---

به طور کلی بروز رگ‌های واریسی در بدن نشانه آن است که سیستم گردش خون بدن مشکلی دارد. از منظر طبیعی ، بهبود گردش خون ، تقویت ساختار سیاهرگ‌ها و تقویت تولید کلاژن راهکارهای کلیدی غلبه بر واریکوسل و جلوگیری از شکل‌گیری رگ‌های واریسی جدید است.

طبق نظر بسیاری از متخصصین در درمان واریکوسل، مشخص شده است که سبک زندگی، تغذیه و داشتن فعالیت بدنی روزانه در پیشگیری از واریکوسل نقش بسزایی دارد.

به طور منظم ورزش کنید

سبک زندگی کم تحرکی و ساکن احتمال ابتلا به واریکوسل را افزایش می‌دهد. فعالیت بدنی باعث افزایش سلامتی خون و گردش خون شده و تأثیر مثبتی بر سلامت سیاهرگ‌ها و سرخرگ‌ها دارد. برای سالم نگه داشتن قلب و رگ‌های خود مرتباً ورزش کنید. افراد بزرگسالان باید هر هفته حداقل 150 دقیقه ورزش با فشار متوسط ​​انجام دهند ، در حالی که کودکان و نوجوانان بین 6 تا 17 سال باید سعی کنند هر روز حداقل 60 دقیقه فعالیت متوسط ​​تا شدید داشته باشند. تمرینات بدنی نسبتاً شدید شامل شنا ، پیاده روی سریع و باغبانی یا کار در حیاط خانه است.

غذاهای سالم بخورید

غذای سالم نقش مهمی در پیشگیری از واریکوسل دارد. میوه‌ها ، سبزیجات ، سبزیجات برگی ، ماهی ، مرغ و آجیل نمونه‌هایی از مواد غذایی سالم و کامل هستند که به بهبود سلامت قلب ، گردش خون و پیشگیری از واریکوسل کمک می‌کنند. به عنوان مثال ، ماهی ، آجیل و آووکادو سرشار از اسیدهای چرب امگا 3 هستند که به کاهش التهاب ناشی از رگ‌های آسیب دیده کمک می‌کند. در رژیم غذایی خود مصرف مواد غذایی مفید مذکور را افزایش داده و از مصرف غذاهای فرآوری شده  که حاوی قند، چربی‌های اشباع شده و سدیم هستند پرهیز کنید – همه این موارد ممکن است تاثیر نامطلوبی بر سلامت رگ‌ها ایجاد کنند.

آب زیادی بنوشید

نوشیدن آب در پیشگیری از واریکوسل تاثیر مثبتی دارد. هیدراته ماندن بدن مانع از غلیظ شدن خون و بروز مشکلات در گردش خون می‌شود. در طول روز به مقدار کافی آب بنوشید تا بدن بتواند سموم خود را دفع کند و با مشکلات گردش خون مقابله کند. میزان مصرف روزانه مایعات برای آقایان حدود 15.5 فنجان است.

سیگار کشیدن را ترک کنید

سیگار کشیدن و استعمال دخانیات به ساختار و عملکرد رگ‌ها آسیب وارد کرده و منجر به ایجاد پلاک در رگ‌ها و می‌شود. اگر سیگار می‌کشید، توصیه می‌کنیم برای بهبود و حفظ سلامتی عروق خود و کاهش خطر لخته شدن خون ، هر چه زودتر سیگار کشیدن را ترک کنید.