فهرست موضوعات
تاریخ 14 نوامبر 2023
بیماری پیرونی عارضه‌ای است که در طی آن پلاک‌هایی (تکه‌هایی از بافت اسکار صاف) در زیر پوست آلت تناسلی مردانه شکل می‌گیرند. این پلاک‌ها باعث خم شدن و یا فرو رفتن آلت تناسلی در هنگام نعوظ خواهند شد. این پلاک‌ها در زیر پوست قابل لمس بوده و ممکن است دردناک نیز باشند.
تصور می‌شود که پلاک پیرونی یا کجی آلت تناسلی در 6 نفر از هر 100 مرد بین 40 تا 70 سال بروز پیدا می‌کند. این عارضه در مردان جوان نادر بوده ولی در سنین 30 سالگی نیز دیده شده است. تعداد افراد مبتلا به این بیماری احتمالاً بیشتر از تعداد تخمینی است چراکه بسیاری از مردان ممکن است از این عارضه خجالت زده شده و به پزشک مراجعه نکنند.
مراحل بیماری پیرونی
پلاک پیرونی معمولاً به 2 مرحله تقسیم می‌شود: فاز حاد و فاز مزمن. در طی هردوی این فازها ممکن است آلت خمیده شده در رابطه‌ی جنسی اختلال ایجاد کند. همچنین ممکن است فرد به اختلالات نعوظ مبتلا شود.
فاز حاد
فاز حاد بین 6 تا 18 ماه به طول می‌انجامد. در طی این دوره، پلاک در آلت تناسلی شکل گرفته و خمیدگی آن بدتر می‌شود و فرد ممکن است در زمان نعوظ دچار درد شود.
فاز مزمن
فاز مزمن زمانی است که رشد پلاک متوقف شده و آلت بیش از این خمیده نمی‌شود. اگر در طی فاز حاد احساس درد می‌کردید، در طی این فاز احتمالاً درد شما از بین خواهد رفت.
علل بروز کجی آلت تناسلی
بیماری پیرونی احتمالاً ناشی از آسیب‌های خفیف به آلت تناسلی است که اغلب در زمان رابطه‌ی جنسی خشن یا به دنبال ورزش یا حوادث دیگر ایجاد می‌شود. این آسیب‌ها می‌توانند باعث آسیب به تونیکا آلبوژینه آ شده و باعث شکل‌گیری بافت اسکار (فیبروز) در بین سلول‌ها شوند. این بافت اسکار در نهایت می‌تواند باعث شکل‌گیری پلاک‌های پیرونی شود.
عوامل دیگر
تمامی مردانی که دچار آسیب خفیف در آلت تناسلی می‌شوند به بیماری پیرونی دچار نخواهند شد. به همین دلیل اکثر محققین باور دارند که ایجاد پلاک پیرونی نیازمند زمینه‌های ژنتیکی و محیطی نیز خواهد بود. مردان مبتلا به برخی از عارضه‌های بافت همبند و مردانی که یکی از بستگان نزدیک آن‌ها به پلاک پیرونی مبتلاست در خطر بیشتری برای ابتلا به این عارضه قرار دارند. عارضه‌های خاصی مثل قند خون بالا، استفاده از تنباکو و یا آسیب‌های قبلی به ناحیه‌ی لگن نیز می‌توانند باعث مشکلاتی درترمیم زخم شده و خطر بروز کجی آلت تناسلی را افزایش دهند.
علائم بیماری پیرونی
پلاک پیرونی اغلب در بالای آلت تناسلی (حدود 70 درصد موارد) شکل می‌گیرد. این پلاک باعث کاهش انعطاف‌پذیری تونیکا آلبوژینه (پوشش خارجی آلت) می‌شود و می‌تواند باعث انحراف آلت به سمت بالا در زمان انتصاب شود. هنگامی که این پلاک‌ها در زیر یا در کناره‌های آلت شکل می‌گیرند، ممکن است آلت به سمت پایین یا به یکی از جهت‌ها انحراف کند. برخی افراد ممکن است چندین پلاک داشته باشند که باعث ایجاد انحراف‌های پیچیده در آلت آن‌ها می‌شود.
گاهی اوقات پلاک‌ها در اطراف آلت تشکیل می‌شوند. این پلاک‌ها اغلب باعث انحراف آلت نمی‌شوند، اما می‌توانند باعث باریک شدن بخشی از آلت مانند گردن بطری شوند. در موارد شدید، این پلاک‌ها ممکن است کلسیم را جذب کرده و تقریباً مانند بافت استخوانی بسیار سخت شوند. همچنین، امکان دارد فرد متوجه کوتاه یا کم‌تر شدن آلت تناسلی خود شود.
دیگر علائم نشان دهنده‌ی ابتلا به کجی آلت تناسلی عبارت‌اند از:
- خمیدگی آلت تناسلی
- وجود توده بر روی آلت تناسلی
- نعوظ دردناک
- نعوظ نرم
- مشکل در رابطه‌ی جنسی به دلیل کجی و خمیدگی آلت تناسلی
تشخیص
پزشک می‌تواند تنها با استفاده از معاینه‌ی فیزیکی بیماری پیرونی را تشخیص دهد. پلاک‌های محکم معمولاً در حالت نعوظ یا معمولی آلت قابل لمس خواهند بود. برای بررسی چگونگی خمیدگی آلت، پزشک ماده‌ای را به آلت تناسلی شما تزریق کرده و آن را به حالت نعوظ در می‌آورد سپس ممکن است برای بررسی بیشتر از آن عکس بگیرد. در برخی از موارد ممکن است از اولتراسوند دینامیک که روشی برای مشاهده‌ی اجزای داخل بدن است برای تعیین موقعیت پلاک استفاده شود. همچنین از این روش برای بررسی تجمع کلسیم و جریان خون درون آلت استفاده خواهد شد.
شاک ویو تراپی برای درمان پلاک پیرونی
بیماری پیرونی یک عارضه‌ی اکتسابی بافت همبند آلت تناسلی است که بین 0.5 تا 20.3 درصد مردان را درگیر کرده و باعث ایجاد پلاک‌های فیبری در تونیکا آلبوژینه آ خواهد شد. این عارضه ممکن است باعث خمیدگی آلت، نعوظ دردناک و اختلالات جنسی شود. روش‌های درمانی متعددی برای این عارضه وجود دارند و در دهه‌های اخیر مطالعاتی بر روی کارایی روش شاک ویو تراپی (ESWT) برای درمان پلاک پیرونی انجام شده است.
برای بررسی اثرات شاک ویو تراپی بر روی کجی آلت تناسلی، متغیرهایی مثل میزان خمیدگی آلت، اندازه‌ی پلاک، عملکرد نعوظ و درد آلت تناسلی باید در نظر گرفته شوند. نتایج ایجاد شده‌ی اصلی پس از استفاده از شاک ویو تراپی عبارت بودند از تغییر در میزان خمیدگی آلت، اندازه‌ی پلاک پیرونی، نمره‌ی پرسشنامه‌ی بین المللی عملکرد نعوظ – 5 و نمره‌ی مشابهت ظاهری.
کارآزمایی های تصادفی انجام شده برای بررسی تأثیر شاک ویو تراپی بر روی بیماری پیرونی نشان می‌دهند که تغییر قابل توجهی در میزان خمیدگی آلت، اندازه‌ی پلاک و یا عملکرد نعوظ ایجاد نشده است ولی اخیراً یک مطالعه‌ی متاآنالیز نشان داده است که این روش درمانی می‌تواند اندازه‌ی پلاک را کاهش دهد. کاهش قابل توجهی در میزان درد آلت تناسلی نیز در مطالعات مختلفی دیده شده است.
شاک ویو تراپی می‌تواند برای مدیریت درد آلت تناسلی و کاهش اندازه‌ی پلاک در بیمار پیرونی مقاوم به درمان مؤثر باشد. البته درد آلت تناسلی با گذر زمان به صورت خود به خودی از بین رفته و شاک ویو تراپی می‌تواند هزینه‌ی قابل توجهی را به بیمار تحمیل کند. یک کارآزمایی کنترل شده‌ی تصادفی که در چند موسسه و با استاندارد سازی روش‌ها و شمول سخت گیرانه ی شاخص‌ها ازجمله مدت زمان بیماری انجام شده است نشان می‌دهد که شاک ویو تراپی می‌تواند برای بیماری پیرونی مؤثر باشد.
دیگر روش‌های درمانی برای پلاک پیرونی
در تعداد بسیار کمی از موارد پلاک پیرونی (حدود 13 از هر 100 مورد)، این بیماری بدون نیاز به درمان از بین خواهد رفت. بسیاری از متخصصین توصیه می‌کنند که این عارضه را به مدت 12 ماه پس از تشخیص، بدون انجام عمل جراحی مورد درمان قرار دهید. مردان مبتلا به پلاک‌های کوچک، خمیدگی خفیف آلت تناسلی و افرادی که درد و اختلال در رابطه‌ی جنسی ندارند نیازی به درمان نخواهند داشت. در صورت نیاز به انجام درمان گزینه‌های مختلفی وجود خواهند داشت.
داروهای خوراکی
دارودرمانی می‌تواند به مردانی که در طی فاز حاد این بیماری شدیداً درگیر آن شده‌اند کمک کند. البته مطالعات کافی برای تعیین چگونگی دقیق کارکرد این داروها انجام نشده است.
ویتامین E خوراکی
ویتامین E یک آنتی اکسیدان است که به دلیل عوارض جانبی خفیف و قیمت پایین رواج بالای دارد. مطالعاتی از سال 1948 نشان می‌دهند که استفاده از ویتامین E می‌تواند پلاک‌ها را کوچک کرده و به صاف شدن آلت تناسلی کمک کند. ولی در اکثر این مطالعات، گروهی که ویتامین E مصرف کرده‌اند با گروهی که آن را مصرف نکرده‌اند مقایسه نشده است. چند مطالعه‌ی کنترل شده بر روی مصرف ویتامین E نشان می‌دهند که اثر این دارو چیزی بیشتر از اثر پلاسیبو (تلقین) نیست.
تزریق به آلت تناسلی
تزریق مستقیم دارو به پلاک نسبت به مصرف خوراکی آن می‌تواند دوز بیشتری از دارو را به محل عارضه برساند. تزریق به پلاک معمولاً برای مردانی انجام می‌شود که در فاز حاد بیماری قرار داشته و برای انجام عمل جراحی مطمئن نیستند. معمولاً قبل از انجام تزریق برای کاهش درد، پوست آلت بی حس می‌شود.
تزریق وراپامیل
وراپامیل اکثراً برای درمان فشار خون بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد. برخی از تحقیقات نشان می‌دهند که تزریق وراپامیل می‌تواند برای درمان درد و خمیدگی آلت تناسلی کاربرد داشته باشد. به نظر می‌رسد که وراپامیل داروی مناسب و ارزان قیمتی برای کجی آلت تناسلی است. برای اثبات کارایی این دارو، مطالعات کنترل شده‌ی بیشتری لازم است.
تزریق اینترفرون
اینترفرون یک پروتئین است که توسط بدن تولید می‌شود و در کنترل التهاب و تورم نقش دارد. اخیراً نشان داده شده است که این پروتئین همچنین می‌تواند در کنترل اسکار (بخش‌های بافتی که به‌طور ناشی از زخم یا جراحی تشکیل می‌شوند) مؤثر باشد. این امر احتمالاً به دلیل تولید آنزیمی است که بافت اسکار را تخریب می‌کند و سبب کاهش سرعت رشد بافت اسکار می‌شود.
یک آزمایش در مقیاس وسیع نشان داد که تزریق اینترفرون ممکن است برای درمان بیماری پیرونی مؤثر باشد، اما نیاز به انجام مطالعات بیشتری در این زمینه وجود دارد.
تزریق کلاژناز
کلاژناز در بدن تولید شده و بافت‌های خاصی را تخریب می‌کند. مطالعات نشان داده‌اند که تزریق کلاژناز به درون پلاک‌ها به درمان پلاک پیرونی کمک می‌کند. این دارو (زیافلکس) امروزه برای درمان مردانی که خمیدگی آلت بیش از 30 درجه دارند مورد استفاده قرار می‌گیرد.
عمل جراحی برای کجی آلت تناسلی
عمل جراحی تنها برای افرادی که بدشکلی‌های شدید و ناتوان کننده‌ی آلت تناسلی دارند و رابطه‌ی جنسی را برای آن‌ها دشوار کرده است در نظر گرفته می‌شود. اکثر پزشکان توصیه می‌کنند تا زمانی که رشد پلاک و خمیدگی آلت متوقف شده و بیمار به مدت 9 تا 12 ماه سابقه‌ی درد نداشته است، عمل جراحی به تعویق انداخته شود.
قبل از انجام جراحی ممکن است پزشک با تزریق ماده‌ای به آلت تناسلی و در آوردن آن به حالت نعوظ، گردش خون آلت را بررسی کرده و با استفاده از اولتراسوند ساختارهای درون آن را بررسی کند. این آزمایشات برای بررسی وقایع درون آلت مفید بوده (می‌توان اختلال نعوظ را تشخیص داد) و پزشک می‌تواند بر اساس آن‌ها نوع جراحی مناسب برای شما را تعیین کند.
عمل جراحی برای طویل کردن طرفی از آلت که خم شده است
این عمل زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که خمیدگی آلت شدید بوده و یا تنه‌ی آن بسیار نازک شده است. جراح برای برداشتن فشار، پلاک را بریده و ممکن است کمی از آن را بردارد. سپس فضای باقی مانده با بافت پیوندی پر می‌شود.
در اکثر موارد این عمل جراحی آلت را کوتاه نمی‌کند ولی انجام آن برای جراح دشوارتر بوده و خطر تشدید اختلالات نعوظ در آن وجود دارد. این عمل جراحی معمولاً تنها برای موارد شدید بدشکلی آلت تناسلی و در مردانی که نعوظ کافی برای انجام رابطه‌ی جنسی دارند انجام می‌شود.
در این عمل جراحی بافتی از یک ناحیه‌ی بدن به ناحیه‌ی دیگر منتقل می‌شود. همچنین با استفاده از این عمل می‌توان تکه‌ای از بافت که وجود ندارد را با بافت پیوندی و یا جایگزین ساخته شده در آزمایشگاه پر کرد. دو نوع پیوند وجود دارند که معمولاً از آن‌ها استفاده می‌شود:
- پیوند بافت اتولوگ: این نوع بافت پیوندی در طی عمل جراحی از ناحیه‌ی دیگری از بدن شما برداشته می‌شود. برخی از منابع بافتی مورد استفاده برای پلاک پیرونی عبارت‌اند از یک ورید در پا (ورید صافنوس) یا پوست پشت گوش (فاسیای تمپورالیس). از آن جایی که پیوند اتولوگ بافت زنده است معمولاً نسبت به دیگر مواد مورد استفاده بهتر در محل جراحی رشد می‌کند.
- پیوند بافت غیر اتولوگ: این‌ها ورقه‌هایی از بافت هستند که به صورت تجاری از منابع حیوانی یا انسانی تهیه می‌شوند. قبل از استفاده این ورقه‌ها استریل شده و فراوری می‌شوند تا از وجود هرگونه عامل عفونت زا عاری شوند. این پیوندها به عنوان چارچوبی برای بدن عمل می‌کنند تا بافت‌های تازه و سالم بر روی آن‌ها رشد کنند و خود نیز با گذر زمان جذب خواهند شد. پیوندهای آلوگرافت مستحکم بوده و کار با آن‌ها آسان است، همچنین به خوبی در اکثر بیماران جواب می‌دهند.
