تاریخ 16 نوامبر 2023
سرطان آلت تناسلی مردان (پنیس) اتفاق می‌افتد زمانی که رشد سلول‌ها از کنترل خارج می‌شود. تعداد موارد ابتلا به سرطان آلت تناسلی در طی سی سال گذشته به بیش از 20 درصد افزایش یافته است، این افزایش احتمالا به تغییرات در رویه‌های جنسی مربوط می‌شود. با این حال، پیشرفت‌هایی که در فرایندهای تشخیص، مرحله‌بندی و درمان به دست آمده است، منجر به کاهش آمار مرگ ناشی از سرطان آلت تناسلی در آقایان شده است.
در شرایط زیر حتماً به پزشک مراجعه کنید:
- وجود زائده یا زخم روی آلت که پس از 4 هفته التیام نیافته و از بین نرفته است.
- بروز علائم غیرعادی
- برطرف نشدن علائم
نگرانی یا خجالت کشیدن از بروز چنین علائمی کاملاً قابل درک است، شاید بتوانید مراجعه به پزشک را مدتی به تاخیر بیاندازید، اما بهترین کار این است که به محض مواجهه با این علائم به پزشک مراجعه کنید تا اگر مبتلا به سرطان شده‌اید، بیماری به سرعت تشخیص داده و در مراحل اولیه درمان شود. متخصصین ما در کلینیک تخصصی اورولوژی دکتر اسلامی با ارائه‌ی مشاوره‌ی تخصصی در خصوص علل ایجاد سرطان آلت تناسلی و مشکلات ناشی از آن، مناسب‌ترین روش درمانی را به شما معرفی می‌کنند. جهت دریافت نوبت مشاوره و یا رزرو نوبت درمان می‌توانید با شماره 02188343444 تماس بگیرید.
انواع سرطان آلت تناسلی
تمام بافت‌های موجود در آلت تناسلی حاوی چند نوع سلول است. سرطان‌های متفاوتی از این سلول‌ها نشأت می‌گیرد. تفاوت میان این سلول‌ها برای تعیین میزان جدی بودن و وخامت سرطان و تجویز درمان مناسب بسیار مهم است. تقریباً تمام موارد سرطان آلت از سلول‌های پوستی آن شروع می‌شود.
کارسینوم سلول سنگفرشی
حدود 95 % از سرطان‌های آلت تناسلی از سلول‌های پوستی صافی به نام سلول‌های سنگفرشی شروع می‌شود. کارسینوم سلول‌های سنگفرشی یا سرطان سلول‌های سنگفرشی در هر نقطه‌ای از آلت ممکن است مشاهده شود. اکثر موارد این نوع سرطان روی پوست ختنه‌گاه (در مردانی که ختنه نشده‌اند) یا روی سر آلت تناسلی (گلنس) بروز می‌یابد.
کارسینوم زگیلی
کارسینوم زگیلی یا وروکوز نوع نادری از سرطان سلول‌های سنگفرشی است که در پوست بسیاری از نقاط بدن مشاهده می‌شود. سرطان زگیلی روی آلت تومور Buschke-Lowenstein نیز نامیده می‌شود. این سرطان شباهت بسیاری به زگیل بزرگ ناحیه تناسلی دارد.
کارسینوم درجا (CIS)
کارسینوم درجا نخستین مرحله سرطان سلول‌های سنگفرشی آلت است. سلول‌های سرطانی در این مرحله فقط در لایه‌های فوقانی پوست وجود دارد و هنوز در بافت‌های عمقی‌تر آلت رشد نکرده است.
ملانوم
ملانوم نوعی سرطان پوست است که از ملانوسیت شروع می‌شود، ملانوسیت‌ها سلول‌هایی هستند که رنگی قهوه‌ای به پوست می‌دهند و از پوست در برابر نور خورشید محافظت می‌کنند. این سرطان‌ها معمولاً به سرعت رشد می‌کنند و پخش می‌شوند. ملانوم خطرناک‌تر از دیگر گونه‌های سرطان پوست است.
علل
بیشتر موارد سرطان آلت تناسلی علت دقیقی ندارند. تحقیقات نشان داده‌اند که سلول‌های طبیعی خود را با تولید فراورده‌های ژنی سرکوب کننده تومور تنظیم می‌کنند تا از رشد بیش از حد و سرطانی شدن جلوگیری کنند. ویروس پاپیلوم انسانی (HPV) دو پروتئین (E6 و E7) تولید می‌کند که از عملکرد این فراورده‌های ژنی سرکوب کننده تومور در سلول‌ها جلوگیری می‌کند و در نتیجه سلول‌ها سرطانی می‌شوند.
عوامل خطر
عامل‌های خطر سرطان آلت تناسلی در مردان عبارت است از:
- سن 60 سال یا بالاتر
- ابتلا به فیموز، عارضه‌ای که پوست ختنه‌گاه نمی‌تواند روی سر آلت برگردد.
- رعایت نکردن بهداشت فردی
- رابطه جنسی پرخطر
- استعمال دخانیات
علائم
آقایان مبتلا به سرطان آلت تناسلی با نشانه‌ها و علائم زیر مواجه می‌شوند. البته برخی بیماران هیچ کدام از تغییرات زیر را تجربه نمی‌کنند.
- زائده یا زخم روی آلت تناسلی، به ویژه روی سر آلت یا پوست ختنه‌گاه. البته سرطان گاهی از بدنه آلت نیز شروع می‌شود.
- تغییر در رنگ آلت
- ضخیم شدن پوست روی آلت
- ترشح مداوم و بدبو زیر پوست ختنه‌گاه
- خونریزی داشتن نوک آلت یا خون آمدن از زیر پوست ختنه‌گاه
- درد غیرقابل توضیح در بدنه یا نوک آلت
- ضایعه‌های غیرطبیعی یا قهوه‌ای مایل به آبی زیر پوست ختنه‌گاه یا روی آلت تناسلی
- راش یا حساسیت پوستی مایل به قرمز مخمل مانند زیر پوست ختنه‌گاه
- برجستگی‌های کوچک زبر زیر پوست ختنه‌گاه
- متورم شدن غدد لنفاوی در ناحیه کشاله ران
- متورم شدن غیرعادی نوک آلت
تشخیص
آزمایش‌ها و روش‌های زیر برای تشخیص سرطان آلت تناسلی مردان انجام می‌شود:
- معاینه بالینی و بررسی سابقه بیمار: پزشک معاینه کلی و دقیقی را انجام می‌دهد، برای مثال وجود نشانه‌های بیماری، مانند توده یا هر چیز غیرعادی، را روی آلت بررسی می‌کند. همچنین متخصص پرونده پزشکی بیمار و سابقه ابتلا به بیماری‌ها و بهره‌گیری از درمان‌های مختلف را نیز بررسی می‌کند.
- نمونه‌برداری: مقداری از سلول‌ها یا بافت‌ها برداشته می‌شود و به آزمایشگاه فرستاده می‌شود تا متخصص آسیب‌شناس آن را زیر میکروسکوپ بررسی کند و نشانه‌های سرطان را گزارش دهد. نمونه‌گیری از بافت به یکی از روش‌های زیر انجام می‌شود:
- نمونه‌برداری به روش آسپیراسیون با یک سوزن بسیار ظریف (FNA): بافت یا مایع با استفاده از یک سوزن بسیار ظریف برداشته می‌شود.
- نمونه‌برداری به روش ایجاد برش: بخشی از توده یا بافت غیرعادی بریده می‌شود.
- نمونه‌برداری به روش جداسازی: کل توده یا بافت غیرعادی برداشته می‌شود.
درمان
جراحی
در عمل جراحی تومور و حاشیه‌های آن، بخشی از بافت سالم اطراف تومور، برداشته می‌شود. جراحی سرطان آلت با توجه به ترجیح بیمار و تشخیص پزشک تحت بیهوشی عمومی یا بی‌حسی موضعی انجام می‌شود. عوارض احتمالی جراحی به عامل‌های متعددی چون مرحله بیماری و نوع عمل بستگی دارد.
جراحی‌های زیر برای درمان سرطان آلت انجام می‌شود:
- لیزر درمانی: پرتو بسیار قدرتمندی از نور لیزر برای تخریب سلول‌های سرطانی به کار برده می‌شود. لیزر درمانی برای مرحله اولیه سرطان آلت تناسلی مردان توصیه می‌شود.
- کرایوسرجری: در کرایوتراپی یا کرایوابلاسیون از نیتروژن مایع برای انجماد و از بین بردن سلول‌ها استفاده می‌شود. پوست پس از درمان تاول می‌زند و پوسته پوسته می‌شود.
- ختنه: ختنه معمولاً زمانی انجام می‌شود که سرطان فقط پوست ختنه‌گاه را درگیر کرده باشد.
- برداشتن تومور: تومور و بخشی از بافت سالم اطراف آن با استفاده از تیغ یا دیگر وسایل جراحی برداشته می‌شود.
- جراحی ماز: در این روش سلول‌های سرطانی که روی سطح آلت مشاهده می‌شود، برداشته می‌شود.
- پنکتومی یا برداشتن آلت: در این عمل جراحی تمام آلت یا بخشی از آن برداشته می‌شود. پنکتومی متداول‌ترین و موثرترین درمان سرطان آلت تناسلی است که به داخل آلت نیز راه یافته است.
- جراحی غدد لنفاوی: غدد لنفاوی کشاله ران و یا لگن به منظور تعیین مرحله سرطان یا درمان آن برداشته می‌شود.
پرتودرمانی
در روش پرتودرمانی، از پرتوهای پرانرژی اشعه ایکس یا ذرات دیگر برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. پرتودرمانی با پرتوهای خارجی، که از دستگاهی خارج از بدن ساطع می‌شود، پرکاربردترین نوع این روش است. اما در صورت کاشتن منبع پرتودرمانی در بدن، از روش‌هایی مانند براکی تراپی (پرتودرمانی از نزدیک) یا پرتودرمانی داخلی استفاده خواهد شد. عوارض جانبی این روش ممکن است شامل خستگی مزمن، حساسیت پوستی ملایم، دل‌پیچه، ناراحتی‌های شکم و اسهال باشد.
شیمی درمانی
در شیمی درمانی از دارو برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. داروها معمولاً توانایی سلول‌های سرطانی را برای تکثیر و تقسیم سلولی از بین می‌برد. برنامه شیمی درمانی معمولاً از تعداد معینی چرخه‌های درمانی تشکیل می‌شود که که در یک بازه زمانی مشخص انجام می‌شود. عوارض شیمی درمانی به وضعیت بیمار و دوز دارو بستگی دارد، اما معمولاً شامل خستگی مزمن، خطر عفونت، حالت تهوع و استفراغ، زخم شدن و آفت دهان، ریزش مو، بی‌اشتهایی و اسهال می‌شود. این عوارض عموماً با پایان یافتن درمان تسکین می‌یابد.
