بیماری‌های مقاربتی (STDs) یا عفونت‌های مقاربتی (STIs) می‌توانند هر کسی را درگیر کنند ولی علائم و نشانه‌های آن ممکن است در خانم‌ها و آقایان متفاوت باشد. مهم است که آقایان از علائم و نشانه‌های بیماری‌های مقاربتی (Sexually Transmitted Diseases) شایع آگاه باشند چراکه این افراد به احتمال کمتری تست‌های مربوط به این بیماری‌ها را انجام می‌دهند. در صورت درمان زودهنگام، افراد مبتلا به بیماری‌های مقاربتی به خوبی درمان خواهند شد.
علائم و نشانه‌های بیماری‌های مقاربتی در مردان
بر اساس سازمان جهانی بهداشت (WHO)، روزانه بیش از 1 میلیون عفونت مقاربتی در بین افراد مختلف دنیا منتقل می‌شود. در برخی از موارد عفونت‌های مقاربتی علائم محسوسی ایجاد نکرده و ممکن است فرد به این بیماری مبتلا بوده ولی از آن اطلاع نداشته باشد. همچنین ممکن است افراد علائم این بیماری‌ها را با بیماری‌های دیگر اشتباه بگیرند.
در زیر به شایع‌ترین عفونت‌های مقاربتی پرداخته و علائم و نشانه‌های آن‌ها در مردان را معرفی می‌کنیم.
علائم و نشانه‌های کلامیدیا
کلامیدیا یک عفونت باکتریایی است که از طریق رابطه‌ی جنسی مقعدی، دهانی و واژنی بدون کاندوم منتقل می‌شود. مردان ممکن است در پیشابراه، مقعد و گلو به کلامیدیا مبتلا شوند.
علائم و نشانه‌های شایع کلامیدیا در پیشابراه مردان عبارت‌اند از:
- ترشحات آلت تناسلی
- درد به هنگام ادرار کردن
- سوزش و خارش در اطراف سر آلت تناسلی
- درد و تورم در یک یا هر دو بیضه
عفونت کلامیدیا در مقعد نادرتر بوده ولی امکان بروز آن وجود دارد. با وجود اینکه این عفونت‌ها معمولاً بدون علامت هستند ممکن است باعث موارد زیر شوند:
- درد مقعد
- خونریزی
- ترشحات
در موارد نادر، کلامیدیا می‌تواند اپی دیدم که لوله‌ی منتقل کننده‌ی اسپرم از بیضه به مجاری واز دفران است را نیز درگیر کند. این مشکل می‌تواند باعث موارد زیر شود:
- تب
- درد
- در موارد نادر، مشکلات ناباروری
تشخیص
معمولاً برای تشخیص کلامیدیا در مردان، نمونه‌ی ادرار آن‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد ولی ممکن است از یک سواب پنبه‌ای برای گرفتن نمونه از داخل پیشابراه استفاده شود.
درمان
درمان کلامیدیا با استفاده از آنتی بیوتیک های خوراکی روند ساده‌ای دارد. درمان ممکن است با استفاده از یک دوز و یا یک دوره‌ی 7 روزه آنتی بیوتیک انجام شود. عفونت‌های مجدد شایع بوده و بهتر است پس از انجام درمان دوباره آزمایش کلامیدیا انجام شود.
علائم و نشانه‌های هرپس یا تبخال تناسلی
هرپس در اثر عفونت با ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) ایجاد می‌شود. دو نوع ویروس هرپس سیمپلکس وجود دارند که نواحی مختلفی از بدن را درگیر می‌کنند:
- ویروس هرپس سیمپلکس نوع 1 (HSV – 1) که به آن هرپس دهانی نیز گفته می‌شود می‌تواند در داخل و اطراف دهان تبخال ایجاد کند.
- ویروس هرپس سیمپلکس نوع 2 (HSV – 2) تقریباً در همه‌ی موارد در اثر رابطه‌ی جنسی بدون کاندوم منتقل شده و باعث ایجاد تبخال تناسلی می‌شود.
علائم این عارضه معمولاً 2 تا 12 روز پس از عفونت ظاهر می‌شوند. بعضاً تاول‌های هرپس به قدری کوچک هستند که ممکن است شبیه به گزش حشرات، موی رشد نکرده و جای بریدگی تیغ به نظر برسند.
علائم و نشانه‌های شایع هرپس در مردان عبارت‌اند از:
- تاول‌های دردناک و زخم‌های باز در اطراف و داخل دهان
- تاول بر روی آلت تناسلی، مقعد، باسن و ران‌ها
- خارش، مور مور شدن و احساس سوزش در پوست اطراف تاول‌ها
- درد عضلانی در کمر، باسن و بالای پاها
- تب
- کاهش اشتها
تشخیص
پزشکان می‌توانند از آزمایشات زیر برای تشخیص هرپس استفاده کنند:
- تست PCR. در این تست DNA فرد مورد بررسی قرار گرفته و ابتلا به هرپس مشخص می‌شود. این تست می‌تواند در مواردی که فرد هیچ علامت محسوسی ندارد کارامد باشد.
- آزمایش خون.
- کشت سلولی. پزشک زمانی از این آزمایش استفاده می‌کند که فرد در اطراف دستگاه تناسلی خود زخم‌های باز داشته باشد. در این آزمایش، مایع درون یکی از این زخم‌ها برای آزمایش برداشته می‌شود.
درمان
هرپس درمان نداشته و افراد ممکن است در گذر زمان شاهد عود مجدد این بیماری باشند. روشهای درمانی بر روی مدیریت علائم و افزایش مدت زمان بین عودهای مجدد بیماری متمرکز شده‌اند.
علائم و نشانه‌های سوزاک
سوزاک عفونت ایجاد شده با باکتری نایسریا گنوره است. سوزاک می‌تواند پیشابراه، مقعد و گلو را درگیر کند. افراد می‌توانند این باکتری را از طریق رابطه‌ی جنسی واژنی، مقعدی و دهانی بدون کاندوم منتقل کنند.
اکثر مردان مبتلا به سوزاک علائمی ندارند. زمانی که سوزاک در پیشابراه علائم ایجاد کند این اتفاق 1 تا 14 روز پس از عفونت خواهد افتاد.
علائم و نشانه‌های رایج سوزاک در مردان عبارت‌اند از:
- ادرار دردناک
- ترشحات زرد، خاکستری و سفید از پیشابراه
- درد در بیضه‌ها
- خارش و درد در مقعد
- دفع مدفوع دردناک
- ترشحات خونی از مقعد
درمان
پزشک می‌تواند سوزاک را با استفاده از آنتی بیوتیک درمان کند. مراکز کنترل و مبارزه با بیماری‌ها استفاده‌ی هم زمان از سفتریاکسون و آزیترومایسین را توصیه می‌کنند. داروها عفونت را متوقف کرده ولی آسیب‌های ناشی از بیماری را ترمیم نخواهند کرد.
پزشکان هر روزه بیشتر در مورد سوزاک مقاوم به آنتی بیوتیک نگران می‌شوند. این نوع سوزاک یا قابل درمان نبوده و یا درمان آن بسیار دشوار خواهد بود.
علائم و نشانه‌های سیفلیس
سیفلیس نیز توسط باکتری‌ها ایجاد شده و می‌تواند از طریق رابطه‌ی جنسی واژنی، مقعدی یا دهانی بدون کاندوم منتقل شود.
سیفلیس با نام “وانمودگر بزرگ” نیز شناخته می‌شود چراکه علائم آن تا حد بسیار زیادی شبیه به بیماری‌های دیگر هستند. علائم این بیماری معمولاً 10 تا 90 روز پس از عفونت و به طور میانگین در روز 21 ایجاد خواهند شد. علائم سیفلیس در مراحلی که با نام‌های اولیه، ثانویه، نهفته و مرحله‌ی سوم شناخته می‌شوند پیشرفت می‌کنند. هر مرحله دارای علائم منحصر به فرد بوده که ممکن اس هفته‌ها، ماه‌ها و یا حتی سال‌ها طول بکشند.
علائم سیفلیس اولیه عبارت‌اند از:
- یک زخم سفت کوچک معمولاً بر روی آلت تناسلی، مقعد، دهان یا لب‌ها که باکتری‌ها در ابتدا از طریق این زخم وارد بدن شده‌اند.
- زخم‌ها ممکن است بر روی انگشتان و باسن نیز دیده شوند.
- گره‌های لنفاوی متورم در گردن، کشاله‌ی ران و زیر بغل
سیفلیس ثانویه می‌تواند علائم و نشانه‌های زیر را ایجاد کند:
- راش‌های پوستی در کف دست یا کف پا
- ضایعات بزرگ خاکستری یا سفید در دهان، مقعد، زیر بغل یا کشاله‌ی ران
- خستگی مفرط
- سردرد
- گلودرد
- گره‌های لنفاوی متورم
- ریزش مو
- درد عضلانی
مرحله‌ی نهفته یا مخفی سیفلیس که در طی آن علائم محسوسی وجود ندارند ممکن است سال‌ها طول بکشد.
مرحله‌ی سوم سیفلیس بسیار نادر است. این مرحله می‌تواند عوارض سلامتی جدی ایجاد کند که ارگان‌های مختلفی را درگیر می‌کنند. علائم مرحله سوم سیفلیس عبارت‌اند از:
- مننژیت
- سکته
- دمانس یا زوال عقل
- کوری
- مشکلات قلبی
- بی حسی
تشخیص
پزشک ممکن است برای تشخیص سیفلیس از آزمایش خون و یا آزمایش مایعات درون زخم‌ها استفاده کند.
درمان
پزشک ممکن است برای درمان سیفلیس اولیه، ثانویه و یا مقاطع اولیه‌ی دوره‌ی نهفتگی، از آنتی بیوتیکی با نام بنزاتین بنزیل پنی سیلین استفاده کند. افرادی که نسبت به پنی سیلین حساسیت دارند باید از آنتی بیوتیک های دیگر مثل دوکسی سیکلین یا آزیترومایسین استفاده کنند.
با وجود اینکه آنتی بیوتیک ها از پیشرفت عفونت جلوگیری می‌کنند، نمی‌توانند آسیب‌های دائمی وارد شده در اثر عفونت را ترمیم کنند.
علائم و نشانه‌های ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)
ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) گروهی از ویروس‌های وابسته هستند که بیش از 150 نژاد دارند. ویروس پاپیلومای انسانی یکی از شایع‌ترین عفونت‌های مقاربتی است. بر اساس مراکز کنترل و مبارزه با بیماری‌ها، ویروس پاپیلومای انسانی معمولاً افراد را در انتهای نوجوانی و ابتدای 20 سالگی درگیر می‌کند.
اکثر افرادی که به ویروس پاپیلومای انسانی مبتلا می‌شوند هیچ گاه علامتی از خود نشان نخواهند داد ولی برخی از آن‌ها ممکن است ماه‌ها و یا حتی سال‌ها پس از عفونت علائمی را مشاهده کنند. شایع‌ترین علائم این ویروس در مردان ایجاد زگیل در دهان یا گلو و ایجاد زگیل‌های تناسلی است که برآمدگی‌های کوچکی بر روی آلت تناسلی یا مقعد هستند.
تشخیص
در حال حاضر هیچ آزمایش غربالگری خاصی برای تشخیص HPV وجود نداشته و آزمایش قابل اعتمادی نیز برای تشخیص این عفونت وجود ندارد. با این حال پزشک می‌تواند بر اساس زگیل‌های تناسلی موجود این عارضه را تشخیص دهد.
درمان
اکثر موارد ویروس پاپیلومای انسانی به طور خود به خودی برطرف شده و هیچ گونه عارضه‌ی سلامتی ایجاد نمی‌کنند. با این حال اگر این ویروس از بین نرفته و فرد تحت درمان قرار نگیرد ممکن است عارضه‌هایی مثل انواع خاصی از سرطان ایجاد شوند. هیچ روش درمانی برای ویروس پاپیلومای انسانی مورد تأیید نیست ولی فرد می‌تواند علائم و عوارض این بیماری را برطرف کند. برای مثال مردان می‌توانند از داروهای موضعی یا خوراکی برای درمان زگیل تناسلی استفاده کنند.
علائم و نشانه‌های ویروس نقص ایمنی انسانی یا ایدز (HIV)
ویروس نقص ایمنی انسانی ویروسی است که به سلول‌های ایمنی بدن حمله می‌کند. انتقال HIV از طریق تماس با مایعات آلوده‌ی بدن مثل مایع منی، مایعات واژن و خون صورت می‌گیرد. رابطه‌ی جنسی بدون کاندوم اصلی‌ترین راه انتقال این بیماری است.
بسیاری از افراد مبتلا به ایدز شاهد علائم شبیه به آنفولانزا به مدت 2 تا 6 هفته پس از عفونت خواهند بود. ازجمله علائم و نشانه‌های شایع ایدز در مردان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تب
- گلودرد
- راش‌های پوستی
- سردرد
علائم دیگر ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- خستگی مفرط
- درد عضلانی و مفصلی
- گره‌های لنفاوی متورم
- حالت تهوع و استفراغ
درمان
ایدز درمان نداشته ولی پزشک می‌تواند از روشهای درمانی موثری برای رفع علائم، جلوگیری از انتقال و جلوگیری از پیشرفت بیماری به مرحله‌ی 3 استفاده کند.
پزشکان برای درمان این بیماری از روشی به نام آنتی رتروویروس تراپی (ART) استفاده می‌کنند. این روش تعداد ویروس HIV در خون و دیگر مایعات بدن را کاهش می‌دهد.
زمانی که افراد بر اساس دستورالعمل از این داروها استفاده می‌کنند، خطر انتقال بیماری به افراد دیگر از بین خواهد رفت. زمانی که ویروس HIV قابل تشخیص نباشد، قابل انتقال نیز نخواهد بود و نمی‌تواند از بدن فرد آلوده به فرد دیگر منتقل شود. با روشهای درمانی موجود، پیشرفت ویروس HIV و ابتلای فرد به ایدز نادر است.
علائم و نشانه‌های هپاتیت B
هپاتیت به التهاب کبد گفته می‌شود که معمولاً در اثر عفونت ویروسی ایجاد می‌شود. یکی از شایع‌ترین ویروس‌های ایجاد کننده‌ی هپاتیت، ویروس هپاتیت B (HBV) است. این ویروس می‌تواند از طریق خون، مایع منی و دیگر مایعات بدن به افراد دیگر منتقل شود.
پزشکان عفونت با ویروس هپاتیت ب را به دو صورت حاد (که موقتی بوده و تنها چند هفته طول می‌کشد) و مزمن (که عارضه‌ای جدی و طولانی مدت است) طبقه بندی می‌کنند.
اکثر افراد مبتلا به هپاتیت ب هیچ علائمی ندارند و افرادی که شاهد علائم این بیماری هستند ممکن است آن را با علائم سرماخوردگی و آنفولانزا اشتباه بگیرند. علائم این عارضه معمولاً 90 روز پس از عفونت اولیه با HBV بروز پیدا خواهند کرد.
علائم و نشانه‌های هپاتیت ب عبارت‌اند از:
- تب
- خستگی مفرط
- کاهش اشتها
- درد شکم
- حالت تهوع
- استفراغ
- درد عضلانی و مفصلی
- یرقان که باعث قهوه‌ای شدن ادرار و زرد شدن پوست خواهد شد
تشخیص
پزشک به دنبال نشانه‌های آسیب کبدی مثل یرقان می‌گردد و برخی از آزمایشات نیز می‌توانند در تشخیص هپاتیت ب به او کمک کنند مثل:
- آزمایش خون
- اولتراسوند کبد
- بیوپسی کبد
درمان
در حال حاضر هیچ روش درمانی برای هپاتیت ب حاد وجود ندارد. با این حال افراد می‌توانند برای نوع مزمن این بیماری دارو مصرف کنند و محققین نیز در حال تولید داروهای جدیدی هستند. افراد مبتلا به هپاتیت ب مزمن نیازمند آزمایشات دوره‌ای برای بررسی نشانه‌های بیماری‌های کبدی هستند.
راه‌های جلوگیری از ابتلا به بیماری‌های مقاربتی
در هر بار مقاربت سعی کنید رابطه‌ی ایمن‌تری داشته باشید
مقاربت ایمن با کاندوم، کاندوم زنانه، دستکش و یا راه‌های دیگر تنها زمانی مؤثر خواهند بود که در این راه ثابت قدم باشید. تصمیم بگیرید که همیشه مقاربت ایمن داشته باشید. اگر در زندگی خود رابطه‌ی جنسی واژنی یا مقعدی دارید، تصمیم بگیرید که هیچ گاه بدون کاندوم نزدیکی نکنید.
به طور منظم آزمایش بدهید و شریکان خود را نیز برای این کار تشویق کنید
آیا می‌خواهید از ابتلا به بیماری‌های مقاربتی و انتقال آن‌ها به شریکان خود جلوگیری کنید؟ شما باید به طور منظم آزمایش بدهید و در صورت ابتلا تحت درمان قرار بگیرید. مهم نیست که شما در خطر بالایی برای ابتلا به بیماری‌های مقاربتی قرار دارید یا خیر؛ شما و شریکتان باید قبل از وارد شدن به یک رابطه‌ی جنسی جدید مورد آزمایش قرار بگیرید. اگر یک یا هر دو نفر شما در خطر بالایی برای ابتلا به بیماری‌های جنسی قرار دارید، باید به فواصل کوتاه‌تری تحت آزمایش قرار بگیرید. همچنین در صورتی که برای یک بیماری مقاربتی تحت درمان قرار دارید، تا زمان درمان کامل صبر کرده و سپس به فعالیت جنسی خود ادامه دهید. در غیر این صورت ممکن است یک عفونت به طور دائم بین شما و شریکتان در حال رفت و آمد باشد.
قبل از رابطه‌ی جنسی، الکل یا مواد مخدر مصرف نکنید
اگر تحت تأثیر مواد مخدر یا الکل قرار داشته باشید، تصمیم گیری‌های عاقلانه در مورد رابطه‌ی جنسی برای شما دشوار خواهند بود. زمانی که شما تحت تأثیر این مواد قرار دارید ممکن است فردی را برای رابطه‌ی جنسی برگزینید که در حالت معمول او را به عنوان شریک مناسب انتخاب نخواهید کرد. به علاوه، گفتگو درباره‌ی رابطه‌ی ایمن احتمالاً با موفقیت روبرو نخواهد شد.
