فهرست موضوعات
تاریخ 14 نوامبر 2023
تنگی حالب به دنبالچه (UPJO) به مسدود شدن بخشی از کلیه مربوط می‌شود. این انسداد اغلب در لگن کلیوی اتفاق می‌افتد، که نقطه‌ای است که کلیه به یکی از مجاری ادراری متصل می‌شود (لوله‌هایی که ادرار را به مثانه منتقل می‌کنند). این انسداد می‌تواند جریان ادرار را از کلیه کند یا متوقف کرده و باعث جمع شدن ادرار و آسیب به کلیه شود. برای بهبود جریان ادرار، در برخی موارد نیاز به جراحی داریم، در حالی که در موارد دیگر، مشکل به طور خودبخودی بهبود می‌یابد. یکی از روش‌های جراحی برای اصلاح تنگی حالب به دنبالچه، لاپاراسکوپی نام دارد. در این روش، جراح از طریق برش کوچکی در دیواره شکم جراحی را انجام می‌دهد. استفاده از یک ربات جراحی می‌تواند به راهنمایی ابزارها کمک کند. از مزایای این روش، کاهش درد و تهوع، به خصوص در کودکان بزرگتر و بزرگسالان است، اما ممکن است جای زخم در شکم باقی بماند. تاکنون، این روش درمانی نتایج بسیار موفقی را به دنبال داشته است.
جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره لاپاراسکوپی تنگی حالب به دنبالچه و یا رزرو نوبت در مطب دکتر سلمان اسلامی با شماره تلفن‌های 02188343444 – 02188343445 – 02188343446 تماس حاصل فرمایید.
علت تنگی حالب به دنبالچه (UPJO)
در اکثر موارد، تنگی حالب به دنبالچه (UPJO) مادرزادی است، به این معنی که کودکان با این مشکل به دنیا می‌آیند و راهی برای جلوگیری از آن وجود ندارد. حدود یک نفر از هر 1500 کودک با این مشکل متولد می‌شوند. این مشکل با تشکیل سد در مجرای ادراری باعث انسداد در تخلیه کلیه می‌شود. با استفاده از سونوگرافی قبل از تولد، بیشتر موارد این مشکل تشخیص داده می‌شود. اگرچه در بزرگسالان این مشکل کمتر رخ می‌دهد، اما هنوز ممکن است پس از سنگ کلیه، جراحی یا تورم دستگاه ادراری فوقانی ایجاد شود.
در تنگی حالب به دنبالچه، سرعت تولید ادرار توسط کلیه بیشتر از سرعت تخلیه آن به مجاری ادراری است که باعث می‌شود ادرار در کلیه جمع شده و هیدرونفروز (تورم کلیه) ایجاد شود. در بیشتر موارد، تنگی حالب به دنبالچه فقط یکی از کلیه‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد و کلیه بزرگ شده به راحتی در سونوگرافی قابل مشاهده است. به همین دلیل، پزشک معمولاً می‌تواند تنگی حالب به دنبالچه را پیش از تولد نوزاد تشخیص دهد.
تنگی حالب به دنبالچه (UPJO) چه علائمی دارد؟
با استفاده از سونوگرافی، بیشتر موارد از مدت‌ها قبل از تولد تشخیص داده می‌شوند. بعد از تولد علائم در نوزادان و کودکان عبارتند از:
- توده شکمی
- عفونت ادراری همراه با تب
- درد پهلو (درد در قسمت بالای شکم یا پشت، بیشتر در هنگام مصرف مایعات)
- سنگ کلیه
- ادرار خونین
- استفراغ
- رشد ضعیف در نوزادان
تنگی حالب به دنبالچه همچنین ممکن است باعث ایجاد درد بدون عفونت شود. برخی موارد تنگی حالب به دنبالچه (UPJO) واضح نیستند. ممکن است ادرار در بعضی مواقع به طور عادی تخلیه شود و در موارد دیگر مسدود شود. این اتفاق باعث می‌شود درد ایجاد شود و سپس از بین برود. باور عمومی این است که بیشتر کودکان دردی ندارند مگر اینکه ادرار عفونی شده یا انسداد بدتر شود.
درصورت داشتن هریک از این نشانه‌ها برای درمان سریعتر حتما به متخصص اورولوژی مراجعه کنید. جراحی لاپاراسکوپی تنگی حالب به دنبالچه (UPJO) با استفاده از ابزارهای پیشرفته نقش پررنگی در رفع این علائم و بهبود زندگی پس از درمان این عارضه را ایفا می‌کند.
تشخیص درست تنگی حالب به دنبالچه (UPJO) قبل از جراحی لاپاراسکوپی
با اینکه که سونوگرافی به پزشک شما در مشاهده و بررسی کلیه‌ها کمک می‌کند، اما آزمایش‌های بیشتری برای تأیید تنگی حالب به دنبالچه لازم است. برای تشخیص صحیح، متخصص اورولوژیست باید ببیند که ادرار به خوبی تولید و تخلیه می‌شود یا خیر. چندین آزمایش وجود دارد که می‌توانید قبل از جراحی لاپاراسکوپی تنگی حالب به دنبالچه انجام دهید:
- ممکن است نمونه خون و ادرار گرفته شود. آزمایشات BUN (نیتروژن اوره خون) و کراتینین تعیین می‌کنند که آیا کلیه به خوبی کار می‌کند یا خیر.
- پیروگرام داخل وریدی (IVP) بیشتر در گذشته استفاده می‌شد. در این آزمایش، یک رنگ به جریان خون تزریق می‌شود. از اشعه ایكس برای دیدن كلیه‌ها که رنگ را از خون از خون حذف می‌کنند، استفاده می‌شود. از آنجا که رنگ از طریق ادرار عبور می‌کند، پزشک شما می‌تواند ببیند که آیا کلیه، لگن کلیه و حالب طبیعی است یا خیر.
- اسکن کلیه هسته‌ای شبیه به IVP است اما مدرن‌تر است. در این آزمایش از مواد رادیواکتیو به جای رنگ استفاده می‌شود. این مواد را می‌توان با دوربین مخصوص مشاهده کرد. این آزمایش اطلاعات خوبی در مورد نحوه عملکرد کلیه و میزان انسداد در اختیار پزشک می‌گذارد.
- بعضی اوقات از سی‌تی اسکن در اتاق اورژانس استفاده می‌شود تا مشخص شود چرا کودکان دچار درد شدید هستند. اگر علت این درد انسداد کلیه باشد، سی‌تی اسکن به راحتی می‌تواند آن را نشان دهد. از تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی (MRI) نیز برای مشاهده کلیه‌ها، حالب‌ها و مثانه استفاده می‌شود. اما MRI گران است و در همه جا استفاده نمی‌شود.
خواهر و برادر فرد مبتلا، فقط در صورت بروز علائم نیاز به غربالگری تنگی حالب به دنبالچه دارند. مواردی وجود داشته که چندین عضو یک خانواده دچار این بیماری بودند، اما اکثر موارد به صورت فردی بروز می‌کند.
جراحی لاپاراسکوپی تنگی حالب به دنبالچه
عمل پیلوپلاستی لاپاروسکوپی تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود و مدت زمان متوسط این عمل 3-4 ساعت است. در این عمل جراحی، با استفاده از 3 برش کوچک (1 سانتی متر) در منطقه شکم، تلسکوپ و ابزارهای کوچک به جراح امکان می‌دهند که بدون نیاز به دست انسداد و تنگی را برطرف کند.
درمان تنگی حالب به دنبالچه در چه مواردی الزامی است؟
مهم است که بدانید تخلیه ضعیف در نوزادان و کودکان کمتر از 18 ماه ممکن است موقتی باشد. بسیاری از نوزادان که کلیه آن‌ها عملکرد خوبی دارد اما تخلیه ادرار به خوبی انجام نمی‌شود، در ابتدا بعد از گذشت چند ماه بهبود زیادی خواهند داشت. از طرف دیگر، در بعضی از نوزادان انسداد بهبود نمی‌یابد و بدتر می‌شود.
وضعیت بیماران جوان مبتلا به کلیه بزرگ شده ابتدا با سونوگرافی‌های مکرر پیگیری می‌شود و در صورت وجود نگرانی، از اسکن‌های هسته‌ای برای ان‌ها استفاده می‌کنند. ممکن است در بعضی از بیماران بهبود ناگهانی رخ دهد. اگر چنین باشد، اغلب در 18 ماه اول زندگی رخ می‌دهد. اگر جریان ادرار نوزاد بهبود نیابد و انسداد باقی بماند، نیاز به عمل جراحی است. بزرگسالان ممکن است به روش‌های دیگر درمان شوند.
مراقبت‌های بعد از درمان تگی حالب به دنبالچه چیست؟
بیماران معمولاً بعد از جراحی لاپاراسکوپی تنگی حالب به دنبالچه، به سرعت بهبود می‌یابند. بعد از عمل ممکن است مجرای ادرار مدتی متورم شود. برخی از بیماران بعد از عمل چند روز درد دارند. تخلیه کلیه نیز ممکن است ضعیف باقی بماند اما اغلب با بهبودی منطقه بهبود می‌یابد. پزشک چند هفته بعد از جراحی لاپاراسکوپی از سونوگرافی استفاده می‌کند تا هیدرونفروز (کلیه متورم) را بررسی کند.
بعضی اوقات لوله درن در جای خود قرار می‌گیرد تا در حین بهبودی به تخلیه کلیه کمک کند. ظاهر کلیه با گذشت زمان بهبود می‌یابد، اگرچه ممکن است طبیعی به نظر نرسد.
اگر کلیه دیگر طبیعی باشد، هنگامی که درمان کلیه مسدود شده به خوبی جواب دهد، کودکان می‌توانند در ورزش یا فعالیت‌های دیگر شرکت کنند. پس از رفع تنگی حالب به دنبالچه، این بیماری تقریباً هرگز برنمی‌گردد.
توجه داشته باشید که خطر ابتلا به سنگ کلیه یا عفونت کلیه ممکن است در بیمارانی که دچار تنگی حالب به دنبالچه شده‌اند، کمی بیشتر باشد. این امر به این دلیل است که کلیه‌ها ممکن است هنوز حاوی مقداری تجمع ادرار باشند، حتی اگر تخلیه به کلی بهبود یافته باشد. بعضی اوقات کودکی که در دوران شیرخوارگی دچار انسداد شده است و به طور طبیعی بهبود یافته است، بعداً علائمی از انسداد پیدا می‌کند که نیازمند جراحی خواهد بود.
