پماد زگیل تناسلی: کرم الدرا ،پودوفیلوکس یا وارتیکون و اسید سالسیلیک

تاریخ 23 آبان 1402

زگیل تناسلی به زائده‌های کوچک، توده‌ها یا تغییرات پوستی گفته می‌شود که در ناحیه تناسلی یا اطراف آن یا ناحیه مقعد به وجود می‌‌آیند. زگیل تناسلی به علت عفونت ویروسی پوست ناشی از ویروس پاپیلومای انسانی ایجاد می‌شود و معمولاً درد ندارد و سلامت فرد را به خطر نمی‌اندازد. با این حال ظاهر نامناسبی را ایجاد می‌‌کند و از لحاظ روانی باعث آزردگی فرد می‌شود. دوره کمان زگیل تناسلی (دورانی که علائم و نشانه‌های زگیل تناسلی پس از عفونی شدن پوست خود را نشان می‌‌دهند) می‌تواند تا یک سال طول بکشد. روش‌های درمانی موضعی می‌توانند تاثیرات بهتری بر روی زگیل‌های کوچک تر داشته باشند و برای زگیل‌هایی که سفت و سخت هستند از ابلیشن استفاده می‌‌شود. گاهی اوقات برای از بین بردن زگیل از روش‌های درمان موضعی و ابلیشن به صورت ترکیبی استفاده می‌شود. از هر روشی که برای از بین بردن زگیل استفاده شود ممکن است چند ماه طول بکشد تا زگیل از بین برود به همین دلیل بیمار باید صبور باشد و دوران درمان خود را کامل کند.

 علل به وجود آمدن زگیل تناسلی

زگیل تناسلی توسط ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)   به وجود می‌آید. این ویروس یک نوع بافت را هدف قرار می‌دهد که بافت اپی تلیال نام دارد و در پوست و لایه‌های داخلی تعداد زیادی از حفره‌های بدن از قبیل ناحیه تناسلی زنان مانند واژن، دهانه رحم، مقعد و دهان به وجود می‌آید مقعد و دهان به وجود می‌آید. در تعداد زیادی از موارد ویروس پاپیلومای انسانی هیچ گونه نشانه و علامت قابل توجهی را به وجود نمی‌آورد و به همین دلیل اکثر افرادی که به این ویروس آلوده هستند از وجود آن اطلاع ندارند. شایع ترین روش انتقال ویروس پاپیلومای انسانی از فردی به فرد دیگر در طول روابط جنسی است. سایر روش‌های انتقال این ویروس از فردی به فرد دیگر عبارت است از روابط جنسی دهانی، روابط جنسی مقعدی و تماس ناحیه تناسلی با ناحیه تناسلی آلوده به ویروس. در برخی موارد این ویروس در هنگام زایمان از مادر به فرزندش منتقل می‌شود.

 سایر دلایل ابتلا به زگیل تناسلی

پزشکان این مسئله را مطرح کرده ‌اند که احتمال انتقال ویروس پاپیلومای انسانی از طریق فردی که به ناحیه تناسلی خود دست زده است و دست او به ویروس و عفونت آلوده شده است نیز وجود دارد. در برخی موارد احتمال انتقال ویروس به دنبال تماس با جسمی که به ویروس پاپیلومای انسانی آلوده شده است از قبیل حوله یا رختخواب نیز وجود دارد.

 سایر علائم و نشانه‌های زگیل تناسلی

زگیل تناسلی معمولا دو تا سه ماه پس از آلوده شدن به ویروس پاپیلومای انسانی خودش را نشان می‌دهد البته در برخی موارد دوره کمان ممکن است تا یک سال نیز طول بکشد.

• زگیل تناسلی در زنان معمولاً به صورت توده‌ها و زائده‌های کوچک و برجسته به وجود می‌آید که بزرگ تر می‌شود و در مردان زگیل تناسلی شبیه زگیل‌هایی است که گاهی اوقات روی دست ایجاد می‌شود و ظاهری سفت و برجسته و سطحی زبر دارند.
• ممکن است فرد فقط یک عدد زگیل تناسلی داشته باشد یا آنکه خوشه‌هایی از چند زگیل تناسلی روی بدن او ایجاد شود که ظاهری شبیه گل کلم دارند.
• زگیل‌ها معمولاً درد ندارند اما برخی از افراد دچار مقداری التهاب و خارش می‌شوند به ویژه در مواردی که این زگیل‌ها در اطراف مقعد ایجاد می‌شوند.
• در برخی از افراد این زگیل‌ها در هنگام روابط جنسی خونریزی می‌‌کنند به همین دلیل باید تا زمانی که زگیل‌ها به طور کامل بهبود پیدا نکرده اند از روابط جنسی پرهیز کرد.
• زگیل‌هایی که در نزدیکی یا درون میزنای به وجود می‌آیند در دفع ادرار اختلال ایجاد می‌کنند. میزنای لوله ای است که به مثانه متصل می‌‌شود و ادرار از طریق آن تخلیه می‌گردد.

 پماد زگیل تناسلی  

معمولاً برای درمان زگیل تناسلی از پمادهای موضعی نظیر پماد آلدرا (ایمی ‌کیمود) و وارتیکون (پودوفیلوتوکسین) استفاده می‌‌شود که به راحتی از داروخانه‌ها قابل تهیه هستند.

 پماد آلدرا  

پماد آلدرا حاوی ماده فعال ایمی ‌کیمود است. این پماد معمولاً برای از بین بردن زگیل‌های تناسلی بزرگ مورد استفاده قرار می‌گیرد و با تحریک کردن سیستم ایمنی بدن با عفونت حاصل از ویروس پاپیلومای انسانی مبارزه می‌کند. پماد آلدرا به طور مستقیم روی زگیل تناسلی قرارداده می‌شود و باید به مدت ۶ تا ۱۰ ساعت روی پوست باقی بماند سپس پوست شسته شود. این روند را باید ۳ بار در هفته تکرار کرد. پماد آلدرا برای درمان زگیل‌های اطراف ناحیه تناسلی و مقعد مناسب است.

 پودوفیلوکس یا وارتیکون 

پماد وارتیکون ۱۵/۰ درصد حاوی ماده فعال پودوفیلوتوکسین است که معمولاً برای درمان زگیل‌های تناسلی کوچک به صورت خوشه‌ای استفاده می‌شود. این پماد با مسموم کردن سلول‌های زگیل تناسلی آنها را از بین می‌برد. روش استفاده از این پماد به این صورت است که باید به صورت دوره‌ای مورد استفاده قرار گیرد. به عبارت دیگر، باید به مدت سه روز و روزی دو بار از آن استفاده کنید، سپس یک دوره چهار روزه استراحت داشته و سپس مجدداً دوره درمان را شروع کنید. برای دستیابی به نتایج مطلوب، بیشتر افرادی که از این پماد استفاده می‌کنند، به ۴ تا ۵ دوره درمان نیاز دارند. استفاده از پماد وارتیکون باید فقط برای زگیل‌های خارجی اطراف ناحیه تناسلی انجام شود. همچنین، محلول ۵/۰ درصد وارتیکون نیز حاوی پودوفیلوتوکسین است و می‌توان از آن به جای پماد وارتیکون استفاده کرد. این محلول تنها برای زگیل‌های تناسلی آقایان مناسب است و باید به همان شیوه که پماد وارتیکون استفاده شود. در نهایت، وارتیکون باید فقط برای درمان زگیل‌های خارجی اطراف ناحیه تناسلی استفاده شود.

 پماد تری کلرواستیک اسید (TCA) 

پماد تری کلرواستیک اسید برای درمان زگیل‌های کوچکی که بسیار سفت هستند توصیه می‌شود. این پماد برای زنان باردار نیز تجویز می‌‌شود زیرا تصور بر این است که در مقایسه با سایر روش‌های درمان موضعی زگیل تناسلی در دوران بارداری ایمنی بیشتری دارد. این پماد به تخریب پروتئین موجود در درون سلول‌های زگیل می‌‌پردازد اما در صورتی که به طور صحیح مورد استفاده قرار نگیرد می‌تواند باعث آسیب دیدگی پوست سالم شود. به این ترتیب به افراد بیمار توصیه می‌شود که از همسر خود بخواهند آن را روی پوست شان قرار بدهد. پس از استفاده از این پماد برخی از افراد به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه دچار احساس سوزش بسیار شدیدی می‌شوند.

 پماد سالیسیلیک اسید 

تحقیقات نشان داده است که پماد سالیسیلیک اسید تاثیرات مثبت و بسیار خوبی در درمان زگیل‌های تناسلی دارد زیرا به صورت لایه ای پوست را برطرف می‌کند و با گذر زمان زگیل از بین می‌رود. اسید باعث ملتهب شدن زگیل و پوست اطراف آن می‌شود که این امر سیستم ایمنی را تحریک می‌کند به مبارزه با ویروس بپردازد. سالیسیلیک اسید یک روش مناسب و ایمن و مقرون به صرفه برای خلاص شدن از شر زگیل‌های تناسلی از و دارای عوارض جانبی بسیار کمی‌می‌باشد. برای استفاده از سالیسیلیک اسید باید به نکات زیر توجه کنید:

• زگیل خود را بشویید یا آنکه آن را به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه درون آب ولرم قرار دهید تا پوست آن ناحیه نرم شود.
• پماد سالیسیلیک اسید را به طور کامل روی سطح زگیل قرار دهید.
• دست‌های خود را به طور کامل بشویید.

 سایر روش‌های درمان زگیل تناسلی علاوه بر پماد چیست؟ 

روش‌های درمان موضعی در مقایسه با روش‌های مختلف درمان زگیل با تاثیرات چندانی همراه نیست. برخی از روش‌هایی که توسط پزشک برای درمان زگیل تناسلی مورد استفاده قرار می‌گیرند به شرح زیر می‌باشند:

 کرایوتراپی 

کرایوتراپی معمولاً برای درمان زگیل‌های کوچک و دسته‌ای، به ویژه در مواردی که زگیل در نوک آلت تناسلی یا در نزدیک ورودی واژن وجود دارد، استفاده می‌شود. در این روش از نیتروژن مایع برای فریز کردن زگیل‌ها استفاده می‌شود. این فرایند با از بین بردن غشای بیرونی سلول‌های زگیل، منجر به جدا شدن زگیل از روی پوست می‌شود. پس از فریز کردن، زگیل از پوست جدا می‌شود و در صورت لزوم پزشک ممکن است خودش اقدام به جدا کردن زگیل کند. در این روش، ممکن است شما دچار سوزش خفیف تا متوسط شوید. همچنین پس از اتمام درمان، ممکن است شما التهاب، تاول پوستی یا درد در محل زگیل تجربه کنید. پوست شما حدود یک تا سه هفته بعد به طور کامل بهبود پیدا می‌کند و تا زمانی که پوست اطراف زگیل به طور کامل بهبود نیافته است، باید از روابط جنسی خودداری کنید.

 برداشتن زگیل 

گاهی اوقات از این روش برای درمان زگیل‌های کوچک و سفت و به ویژه در مواردی که زگیل‌های کوچک به هم متصل شده اند و ظاهری شبیه گل کلم را به وجود آورده اند استفاده می‌شود. برای شروع درمان پزشکی از بی ‌حسی موضعی استفاده می‌‌کند تا پوست اطراف زگیل را بی ‌حس نماید سپس با استفاده از ابزار مخصوص جراحی اقدام به قطع کردن و جدا کردن زگیل می‌نماید و پوست را بخیه می‌زند. این روش باعث به وجود آمدن بافت اسکار می‌‌شود به همین دلیل برای زگیل‌های بسیار بزرگ مناسب نیست. پوست اطراف زگیل نیز برداشته می‌‌شود که معمولاً حدود یک تا سه هفته باعث بروز درد می‌شود و نسبت به لمس حساس است. باید تا زمانی که پوست اطراف زگیل به طور کامل بهبود پیدا نکرده است از روابط جنسی خودداری کنید.

 الکتروسرجری

الکتروسرجری معمولاً در کنار روشی که در قسمت بالا توضیح دادیم برای درمان زگیل‌های بزرگی که در اطراف مقعد یا ورودی واژن به وجود آمده ‌اند و سایر روش‌های درمان موضعی نتوانسته است آنها را از بین ببرد، توصیه می‌شود. در ابتدا پزشک اقدام به برداشتن قسمت خارجی زگیل می‌کند سپس یک قطعه فلزی را روی آن قرار می‌دهد و به ارسال جریان الکتریکی می‌پردازد تا قسمت‌های باقی مانده زگیل از بین بروند. برداشتن تعداد زیادی از زگیل‌ها با این روش باعث احساس درد زیادی می‌شود به همین دلیل پزشک به شما داروی بی ‌حسی منطقه ‌ای می‌دهد و هر عضوی که در قسمت پایین ستون فقرات شما قرار دارد بی حس می‌شود و حالتی شبیه زایمان به کمک اپی دورال را به وجود می‌آورد یا آن که پزشک از بیهوشی عمومی استفاده می‌کند.

 لیزر درمانی 

استفاده از لیزر برای از بین بردن زگیل‌های بزرگ ناحیه تناسلی، یک روش درمانی است که به کمک سایر روش‌های موجود امکان پذیر نیست. این زگیل‌ها در نقاطی قرار دارند که دسترسی به آنها دشوار است، مانند زگیل‌های موجود درون مقعد یا میزنای. لیزر درمانی به عنوان یک روش مورد توصیه برای زنان باردار استفاده می‌شود که پماد تری کلرواستیک اسید تاثیری بر روی زگیل‌های آنها نداشته است. در این روش، پزشک از نور لیزر برای از بین بردن زگیل‌ها استفاده می‌کند.

همانند سایر روش‌های درمانی زگیل تناسلی، پس از برداشتن زگیل، شما ممکن است دچار درد و التهاب شوید. به طور معمول، زمانی حدود دو تا چهار هفته طول می‌کشد تا جای زگیل بهبود پیدا کند.

 پیشگیری از زگیل تناسلی 

پیشگیری از زگیل تناسلی با استفاده از روش‌های زیر میسر است:

کاندوم 

 استفاده از کاندوم زنانه یا مردانه برای انجام روابط جنسی بهترین روش پیشگیری از زگیل تناسلی است و استفاده از آن بهتر و موثرتر از واکسیناسیون یا نداشتن رابطه جنسی است.

 تزریق واکسن گارداسیل

واکسن گارداسیل یک روش شناخته شده برای پیشگیری از زگیل تناسلی است و از انسان در برابر ویروس پاپیلومای انسانی که عامل بروز سرطان دهانه رحم و زگیل تناسلی است محافظت می‌کند. طبق تحقیقات انجام شده تزریق واکسن گارداسیل تا ۹۹ درصد از بروز زگیل تناسلی در زنان و مردان جوان پیشگیری می‌کند. اما پس از تزریق واکسن گارداسیل به تدریج پس از شش سال از میزان مصونیت فرد کاسته می‌شود. اگرچه تزریق واکسن می‌تواند تا حد قابل قبولی از بروز زگیل تناسلی جلوگیری کند نمی‌تواند از انسان در برابر سایر عفونت‌های مقاربتی محافظت نماید. به همین دلیل تزریق واکسن گارداسیل نمی‌تواند جایگزین استفاده از کاندوم باشد. واکسن گارداسیل باید به طور مستقیم به درون عضلات ران یا قسمت فوقانی بازو تزریق شود. برخی از عوارض جانبی شایع واکسن گارداسیل به شرح زیر می‌باشد:

• درد، قرمزی، کبودی و تورم در محل تزریق
• علائم شبه آنفولانزا از قبیل تب بالا و درد مفصل و عضله