فهرست موضوعات
تاریخ 15 نوامبر 2023
اگر با حساسیت یا درد در بیضه ها روبرو هستید، شاید باید کمی نگران باشید. اپیدییمیت، التهاب لوله متصل با بیضه ها، می‌تواند عامل این درد باشد. در حالیکه اپیدیدیمیت در اثر عفونت های مقاربتی جنسی (STI) ایجاد می‌شود، معمولا می‌تواند با یک دوره استفاده از آنتی بیوتیک درمان شود. از این رو در صورتیکه با حساسیت، تورم یا درد در ناحیه کیسه بیضه مواجه شدید، باید حتما راجع به آن با پزشک مشورت نمایید.
دلایل اپیدیدیمیت
اپیدیدیمیت به عنوان التهاب اپیدیدیم معرفی شده و معمولا مشکل تیز و کوتاه مدتی است. با اینحال گاهی اوقات اپیدیدیمیت می‌تواند مزمن باشد و برای چند هفته باقی بماند. هر مساله ای که بتواند منجر به التهاب اپیدیدیم شود، می‌تواند اپیدیدیمیت را به همراه داشته باشد. از جمله این عوامل می‌توان به موارد زیر اشاره نمود :
- عفونت از طریق مقاربت جنسی : باکتریهای مختلفی هستند که از طریق مقاربت جنسی منقل می‌شوند، بخصوص از جمله آنها می‌توان به سوزاک و کلامیدیا اشاره نمود که منجر به اپیدیدیمیت می‌شود. عفونت های مقاربتی جنسی معمولا شایع ترین عامل اپیدیدیمیت است.
- عفونت های دیگر : اپیدیدیمیت همیشه در اثر مقاربت جنسی نیست. باکتریهای خارجی مختلفی به آسانی از طریق آلت تناسلی، مجرای ادراری و یا پروستات می‌تواند وارد بدن شوند و تا اپیدیدیم برسند. گاهی اوقات عفونت های ویروسی می‌تواند عامل بروز اپیدیدیمیت باشد.
- تروما : زخمهای باز ناشی از صدمات مستقیم بر ناحیه آلت تناسلی می‌تواند عفونت و اپیدیدیمیت را به همراه داشته باشد. عفونت ناشی از تروما می‌تواند به آسانی از طریق دستگاه تناسلی تا اپیدیدیم گسترش یابد.
- اپیدیدیمیت شیمیایی : این مشکل زمانی که ادرار به اپیدیدیم بازمی گردد، ممکن است رخ دهد؛ این مساله در اثر بلند کردن اجسام سنگین یا وارد آمدن فشار رخ می‌دهد.
عوامل موثر بر اپیدیدیمیت
مردان در هر سنی ممکن است به اپیدیدیمیت مبتلا شوند. رفتارها و شرایط بخصوصی نیز وجود دارد که می‌تواند مردان را در خطر بیشتری در ابتلا به اپیدیدیمیت قرار دهد که دانستن آنها از اهمیت بالایی برخوردار است.
عوامل موثر بر اپیدیدیمیت عبارتند از :
- سابقه عفونت مقاربتی جنسی
- ارتباط جنسی بدون استفاده از کاندوم
- ارتباط جنسی با کسی که دارای عفونت مقاربتی جنسی است
- سابقه عفونت پروستات یا عفونت مجرای ادراری
- سابقه اقدامات پزشکی همچون سوند ادراری یا دوربین آلت تناسلی که می‌تواند بر پروستات یا مجرای ادراری تاثیر بگذارد.
- ختنه نشدن آلت تناسلی یا ناهنجاری های آناتومی مجرای ادراری
- بزرگ شدن پروستات خطر عفونت مثانه را افزوده و منجر به اپیدیدیمیت می‌شود.
علائم اپیدیدیمیت
اپیدیدیمیت حاد دارای نشانه هایی است که کمتر از 6 هفته از بروزشان می‌گذرد. نشانه هایی که بیش از 6 هفته از آنها می‌گذرد، نماینده اپیدیدیمیت مزمن است.
دردهای بیضوی در یک سمت آغاز می‌شود
در اپیدیدیمیت، درد ابتدا از یک سمت شروع می‌شود و به طور همزمان در دو سمت نیست. این درد در طول زمان به هر دو سمت گسترش می‌یابد. ابتدا ممکن است درد را در زیر بیضه احساس کنید و سپس این درد به سراسر بیضه گسترش می‌یابد. نوع درد ممکن است بسته به مدت زمان تورم اپیدیدیمیت متفاوت باشد؛ این درد ممکن است تیز یا سوزشی باشد. اگر درد به سرعت به هر دو بیضه گسترش یابد، احتمالاً مشکل از عفونت بیضه نیست.
تورم یا قرمزی بیضه عفونی
تورم و قرمزی ممکن است تنها در یک سمت باشد یا در طول زمان به هر دو سمت انتشار یابد. گرما در بیضه نیز می‌تواند یکی از نشانه ها باشد و امکان دارد در اثر ورم بیضه، نشستن برایتان سخت شود. در اثر افزایش جریان خون به داخل ناحیه و تورم ناشی از وجود مایعات بیشتر در این ناحیه، بیضه ها قرمز به نظر خواهند رسید. همچنین امکان دارد با ورمی بر روی بیضه متاثر مواجه شوید که پر از مایع است.
علام ادرار
در چنین شرایطی ممکن است ادرار دردناکی داشته باشید. همچنین ممکن است حس کنید که بیش از حد عادی به رفتن به سرویس بهداشتی نیاز دارید و یا نیاز فوری به تخلیه ادرار دارید. وجود خون در ادرار نیز می‌تواند یکی دیگر از نشانه ها باشد. معمولا اپیدیدیمیت ناشی از عفونت، در مجرای ادراری شکل می‌گیرد و این لوله را به سمت بالا حرکت نموده و نهایتا اپیدیدیم را متاثر می‌نماید. عفونت مجرای ادراری می‌تواند مثانه را آزار داده و منجر به درد شود.
تخلیه ادرار
گاهی اوقات و در نتیجه التهاب و عفونت مجرای ادراری، می‌توان شاهد ادرار شفاف، سفید یا زرد باشید. این نشانه های بیشتر در اثر عفونت ناشی از STI خواهد بود.
تب
با گسترش التهاب و عفونت در بدن، تب ممکن است به صورت یک ساز و کار دفاعی ایجاد شود. این تب ممکن است با لرز نیز همراه باشد. تب، روش بدن برای مقابله با عفونت است. هر دمایی بالاتر از 100 درجه فارنهایت (38 درجه سانتی گراد) بدان معناست که باید به پزشک مراجعه نمایید.
عوارض اپیدیدیمیت
شناخت و تشخیص نشانه ها و علائم اپیدیدیمیت ناشی از مشکلاتی که ممکن است رخ دهد، از اهمیت بالایی برخوردار است. برای مثال این مشکلات عبارتند از :
- آبسه (دمل چرکی) : اینها دمل های پر از چرکی هستند که ممکن است در اثر اپیدیدیمیت ایجاد شوند. آبسه می‌تواند تب، افزایش دهد و حساسیت را به همراه داشته و این عفونت به بخش های دیگر دستگاه تناسلی نیز انتقال می‌یابد.
- انتشار عفونت : اپیدیدیمیت می‌تواند به بیضه ها نیز گسترش یافته و منجر به التهاب بیضه و بربخ شود.
- مشکلات باروری : مشکل نادری است، اما اپیدیدیمیت می‌توان مشکلاتی در بچه دار شدن ایجاد نماید.
تشخیص اپیدیدیمیت
آزمایشاتی که ممکن است پزشک توصیه نماید عبارتند از :
آزمایشات جسمانی
پزشک کشاله ران را بررسی نموده و بیضه های متاثر را لمس خواهد نمود. ممکن است این مساله کمی خجالت آورد باشد، اما برای تشخیص مورد نیاز است. اگر احساس آشفتگی دارید، بدانید که تنها نیستید و افراد بسیاری در موقعیت اینچنینی به همین شکل هستند. پزشک به دنبال حساسیت در قسمت پایینی کمر نیز خواهد بود تا هر گونه احتمال عفونت کلیوی یا عفونت مثانه که عامل ایجاد اپیدیدیمیت باشد را بررسی نماید. پزشک ممکن است از شما نمونه ادرار به منظور بررسی UTI نیز بخواهد . وی ممکن است دستور آزمایش مقعدی برای بررسی پروستات را نیز بدهد.
آزمایشات STI ها
از آنجاییکه این عفونت ممکن است از STI ایجاد شده باشد، پزشک ممکن است که این آزمایشات را بر روی شما انجام دهد. معمولا یک نمونه ادرار از شما گرفته خواهد شد و پزشک درون آلت تناسلی‌تان را پاک خواهد نمود. اگرچه ممکن است این آزمایش کمی با سوزش و ناراحتی همراه باشد، اما دردناک نیست.
آمایش خون
پزشک همچنین ممکن است دستور آزمایش خون شامل پروتئین واکنشی C یا آزمایش نرخ رسوبگذاری گلبول قرمز را دهد – چرا که این آزمایشها قادر به تشخیص ناهنجاری هایی هستند که می‌تواند عامل به وجود آورنده عفونت باشند. آنها همچنین قادر به تشخیص رگه های باکتری در خون خواهند بود.
امواج صوتی
امواج فراصوت می‌تواند به پزشک در تشخیص اینکه آیا مشکلتان عفونت بیضه است یا پیچش بیضه کمک خواهد نمود. در مردان جوان تر، تشخیص میان این دو سخت است و استفاده از امواج فراصوت و سونوگرافی مفید است. آنها تنها یک دسته را از روی ناحیه عبور می‌دهند تا امواج فراصوت دوپلر را بگیرند. اگر جریان خون در منطقه کم باشد، نماینده پیچش بیضه است. اگر جریان بالا باشد، نماینده اپیدیدیمیت خواهد بود.
درمان اپیدیدیمیت
بسته به شدت و عامل بروز اپیدیدیمیت، پزشک ممکن است از دارو، جراحی یا ترکیبی از این دو استفاده نماید.
آنتی بیوتیک ها
اپیدیدیمیت بسته به عامل بوجود آورنده‌اش، با درمان مناسب قابل درمان است. بیشتر موارد اپیدیدیمیت به صورت عفونی است و پزشک ممکن است داروهای آنتی‌بیوتیک را تجویز کند. نوع داروی آنتی‌بیوتیک مورد استفاده بستگی به این دارد که آیا عفونت ناشی از بیماری‌های منتقله‌شونده جنسی (STI) است یا خیر. اگر عفونت اپیدیدیمیت ناشی از STI باشد، همسر هم باید درمان مناسب را دریافت کند. برای درمان عفونت‌های سوزاک یا کلامیدیا، پزشک ممکن است یک دوز سفتریاکسون (250 میلی‌گرم) به صورت آزمایشی تجویز کند و سپس 100 میلی‌گرم داکسی سایکلین را به صورت قرص، دو بار در روز و برای ده روز تجویز کند. در برخی موارد ممکن است داکسی سایکلین با یک قرص لووفلوکساسین 500 یا دو قرص اوفلوکساسین 300 برای ده روز جایگزین شود. اگر عفونت ناشی از STI باشد، تا زمان تکمیل دوره مصرف آنتی‌بیوتیک هر دویتان باید هرگونه رابطه جنسی ادامه ندهند. اگر عفونت ناشی از STI نباشد، ممکن است تنها از لووفلوکساسین یا افلوکساسین و بدون سفتریاکسون استفاده شود.
NSAID های ضد التهاب همانند ایبوپروفن
از این داروها می‌توان به منظور کاهش درد و التهاب استفاده نمود. با اینحال بیش از ده روز به خوددرمانی یا مصرف مسکنی همانند ایبوپروفن نپردازید؛ اگر این مشکل بیش از 10 روز به طول انجامید با پزشک مشورت نمایید. نحوه مصرف ایبوپروفن برای کاهش درد و التهاب به صورت 200 میلی گرم در هر 4 الی 6 ساعت است. در صورت نیاز می‌توان دوز مصرفی را تا 400 میلی گرم نیز رساند.
آستامینوفن
آستامینوفن منجر به کاهش درد و تب می‌شود. این دارو بدون نسخه پزشک نیز فروخته می‌شود. مقدار مصرف و زمان مناسب برای آن را بپرسید. از دستورالعمل ها پیروی نمایید. در صورت عدم استفاده صحیح از آستامینوفن ممکن است به کبد آسیب برسد.
جراحی
مراقبت های خانگی
اپیدیدیمیت می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد. در حالیکه منتظر درمان اولیه هستید، ممکن است پزشک از شما بخواهد تا برخی از درمان های خانگی زیر را به کار بندید تا کمی از نشانه هایتان کاسته شود :
دراز کشیده و وقتی که ناحیه کشاله ران را بالا می‌کشید، استراحت کنید
استراحت در رختخواب برای چند روز می‌تواند به شما در کنترل درد ناشی از این مشکل کمک نماید. در تخت فشار کمتری به کشاله ران آمده و درد کاهش خواهد یافت. قرار دادن بیضه ها در موقعیتی بالاتر، نشانه هایتان را کنترل نموده و از بیشتر شدن درد خواهد کاست. قرار دادن حوله در زیر کیسه بیضه به هنگام دراز کشیدن یا نشستن، می‌تواند از درد بکاهد.
از بسته های سرد برای قرار دادن بر روی ناحیه استفاده نمایید
اعمال بسته هاس سرد بر روی کیسه بیضه می‌تواند با کاهش جریان خون میزان التهاب را کاهش دهد. بسته یخ را به سادگی در یک حوله پیچیده و آن را بر روی کیسه بیضه قرار دهید. 30 دقیقه در این حالت بمانید و برای پیشگیری از بروز آسیب به پوست، همین مقدار کافی است. هیچوقت یخ را مستقیما بر روی پوست قرار ندهید. ممکن است به پوست، بخصوص در نواحی حساس، آسیب بزنید.
حمام را به صورت نشسته انجام دهید تا درد را کاهش دهید
وان را با 30.5 تا 33 سانتی متر آب ولرم پر نموده و سی دقیقه در آن بنشینید. آب ولرم جریان خون را افزایش داده و به بدن در مبارزه با عفونت کمک خواهد نمود. این کار را هر وقت که نیاز داشتید، می‌توانید انجام دهید. این روش درمان بخصوص برای اپیدیدیمیت مزمن موثر است.
پیشگیری از اپیدیدیمیت
روشهای پیشگیری از اپیدیدیمیت عبارتند از :
- تمرین انجام رابطه جنسی ایمن : استفاده از کاندوم در هر رابطه و آزمایش برای بررسی وجود یا عدم وجود عفونت مقاربت جنسی
- پوشیدن لباسهای مناسب : استفاده از زیرپوش تنگ یا آن دسته که منجر به ایجاد گرما می‌شوند را محدود نمایید، چرا که می‌تواند شرایط رشد باکتری و قارچ را فراهم نمایند.
- بهداشت مناسب آلت تناسلی را رعایت نمایید : به خوبی (از عقب به جلو) پاک نمایید، دوش بگیرید و از دوش های طولانی و ایجاد وقفه در تخلیه ادرار خودداری نمایید.
- آب بنوشید : افزایش مایعات دریافتی، خطر عفونت های مکرر مجرای ادراری که می‌تواند اپیدیدیمیت به همراه داشته باشد را کاهش می‌دهد.
