تکرر ادرار اصطلاح پزشکی است که برای نیاز به بلند شدن مرتب در شب برای ادرار کردن استفاده میشود. این یک بیماری است که مردم معمولاً آن را به سن بالاتر نسبت می‌دهند، اما دلایل دیگری نیز وجود دارد که ممکن است رخ دهد. برخی از دلایل خوش خیم هستند و با تغییر در سبک زندگی به راحتی برطرف می‌شوند. دیگر دلایل ممکن است مداوم و یا علائم یک بیماری جدی باشند. تکرر ادرار مزمن میتواند به طور قابل توجهی بر روی سلامتی و کیفیت زندگی فرد تأثیر بگذارد و باعث کمبود خواب، خستگی روزانه، اختلال در تمرکز، افسردگی و از دست دادن کارایی شود. در ادامه مطلب در مورد علل، عوارض، تشخیص و درمان تکرار ادرار در شب بیشتر توضیح داده شده است. اگر شما نیز این مشکل را دارید مطلب را بخوانید.
علل تکرر ادار در شب
ادرار شبانه بر اکثر افراد تأثیر منفی نمیگذارد. با این حال، اگر این امر باعث اختلال در الگوی خواب و کارایی شما در روز بعد شود، باید به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید. سایر موارد پزشکی میتواند باعث ایجاد این عادت شود و شما باید به پزشک مراجعه کنید تا مشخص شود دلیل اصلی دیگری برای تکرر ادرار شما وجود دارد، مانند:
مثانه پرکار
برخی از افراد ظرفیت‌های مثانه “تشریحی” کمی بر اساس جای زخم، تشعشع یا اشکال دیگر اسیب دارند. بزرگ شدن پروستات معمولاً باعث بروز تکرر ادرار میشود، همچنین بسیاری از بیماری‌های عصبی که اغلب تأثیرات عمیقی بر عملکرد مثانه دارند، باعث تکرر ادرار میشود. تخلیه ناقص مثانه میتواند باعث تکرر ادرار شود زیرا مثانه در حال حاضر با پر شدن جزئی شروع میکند. تخلیه ناقص اغلب با بزرگ شدن پروستات، بافت اسکار در مجرای ادرار، مسائل عصبی و افتادگی مثانه مشاهده میشود.
سن
سن بالا یکی از عوامل اصلی مرتبط با تکرر ادرار است که اکثر موارد افراد بالای 60 سال را درگیر میکند. ممکن است دلایل مختلفی برای این امر وجود داشته باشد، اما یکی از دلایل اصلی آن بیماری است که به عنوان پلی اوره (NP) شناخته میشود که مقدار زیادی ادرار در هنگام خواب تولید میشود.
شیوع شب ادراری شبانه با افزایش سن افزایش مییابد، به طوری که 77٪ از زنان مسن و 93٪ مردان مسن بیشتر مبتلا می‌شوند.
اندازه مثانه فرد نیز نقش زیادی در خطر تکرر ادرار دارد. این امر به ویژه در افراد جوان بیشتر دیده میشود، که در آنها حجم ادرار تولید شده در شب اغلب میتواند از ظرفیت اندام فراتر رود.
مصرف بیاندازه مایعات
اگر درست قبل از خواب مایعات می‌نوشید، به ویژه نوشیدنی‌های حاوی کافئین یا الکل، ممکن است با احساس ادرار از خواب بیدار شوید زیرا کلیه‌ها هنگام خواب این مایع را فیلتر میکنند. مصرف خود را در طی سه ساعت قبل از خواب محدود کنید ممکن است علائم شما کاهش یابد.
خواب آپنه
این یک اختلال جدی خواب است که در آن تنفس شروع و متوقف میشود. 50 درصد از افراد مبتلا به این بیماری ممکن است تکرر ادرار در شب را تجربه کنند. این ممکن است به دلیل مشکل در تنفس یا تغییر در هورمون‌های شما از الگوی خواب غیر عادی باشد که تولید ادرار شما را افزایش میدهد. آپنه خواب یک بیماری جدی است که اگر زود تشخیص داده شود به راحتی قابل درمان است. اگر علائمی دارید، لطفاً در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.
بیماران مبتلا به نارسایی احتقانی قلب ممکن است در طول روز به دلیل ضعف قلب در پمپاژ خون و جاذبه، مایع در پاهای خود را مشاهده کنند. در شب، بدون تأثیر نیروی جاذبه، مایعات قادر به ورود مجدد جریان خون است و باعث افزایش تولید ادرار میشود. پزشک ممکن است داروهای شما را برای کمک به تخلیه مایعات در طول روز برای جلوگیری از تکرر ادرار تغییر دهد.
دیابت کنترل نشده
افزایش سطح قند خون می تواند باعث افزایش تولید ادرار شود. بسیاری از تشخیص‌های جدید دیابت در واقع وقتی بیمار با تعداد دفعات ادرار بیش از حد در روز یا شب روبه رو میشود، مشخص میشود. کنترل بهتر قند ممکن است به این وضعیت کمک کند.
داروها
تکرر ادرار یا نوکتریا ممکن است به دلیل داروهای مصرفی شما ایجاد شود. در بعضی موارد، یک دارو ممکن است باعث آزاد شدن استیل کولین شود، ترکیبی که بربدن تأثیر می‌گذارد و میتواند انقباضات مثانه را تحریک کند.
در مواقع دیگر، ممکن است باعث آزاد شدن نوراپی نفرین شود، هورمونی که به هدایت شل شدن عضلات صاف، از جمله عضلات مثانه کمک میکند. سایر داروها به سادگی اثر ادرارآوری دارند..
برخی از داروهایی که معمولاً با تکرر ادرار همراه هستند عبارتند از:
- داروون (پروپوکسیفن)
- دکلومایسین (دمکلوسیکلین)
- دیلانتین (فنی توئین)
- داروهای ادرار آور، مانند لاسیکس (فوروزماید)
- لانوکسین (دیگوکسین )
- لیتیوم
- پنتروکس (متوکسی فلوران)
استفاده بیش از حد از ویتامین دی همچنین میتواند باعث تکرر ادرار شود. تمایل به ادرار کردن اغلب با اوج غلظت دارو در جریان خون همزمان است. تنظیم زمان دوز ممکن است به رفع شب ادراری در برخی افراد کمک کند. در برخی دیگر، ممکن است به جایگزینی دارو نیاز باشد
مشکلات نورولوژیک
آسیب به اعصابی که مثانه را تأمین میکنند میتواند منجر به مشکلاتی در عملکرد مثانه از جمله دفع مکرر و ناگهانی ادرار شود.
استرس
استرس با بسیاری از مشکلات پزشکی از جمله بیماری های قلبی، چاقی، افسردگی و مشکلات دستگاه گوارش مرتبط است. استرس ممکن است شما را بیدار نگه دارد و باعث افزایش میزان تکرر ادرار یا نوکتریا شود.
بارداری
تکرر ادرار میتواند در تمام مراحل بارداری رخ دهد اما اغلب به دلایل بسیار متفاوت. زمان‌هایی که تکرر ادرار شایع است شامل موارد زیر است:
- اوایل بارداری: در اوایل بارداری، زنان اغلب احساس نیاز به ادرار در شب میکنند، زیرا افزایش سطح پروژسترون باعث نفخ و احتباس آب می شود. در بعضی موارد، تکرر ادرار ممکن است نشانه اولیه بارداری باشد
- اواخر بارداری: به ویژه در سه ماهه دوم و سوم بارداری، تکرار ادرار در خانم‌ها غیر معمول نیست زیرا رحم مثانه را فشرده میکند. در شب، موقعیت‌های خاص بدن میتواند فشرده‌سازی را تشدید کرده و باعث تکرر ادرار شود
- پس از حاملگی: زنان گاهی اوقات پس از زایمان دچار افتادگی مثانه و اندام لگن می‌شوند که هر دو میتوانند بر مجاری ادراری فشار وارد کنند.
تحقیقات نشان میدهد که در حدود 89٪ از زنان باردار در دورهای از بارداری خود دچار شب ادراری می‌شوند.
بسیاری از افراد شب‌ها برای ادرار از خواب بیدار می‌شوند، اما شما می‌توانید رفتارها، داروها یا سلامت کلی خود را برای بهبود علائم شبانه خود تنظیم کنید. با این حال، ادرار شبانه میتواند راهی برای نشان دادن مسئله اساسی دیگری در بدن شما باشد، بنابراین اگر نگرانی دارید با پزشک خود صحبت کنید..
شب ادراری چگونه تشخیص داده میشود
ابزار اصلی تشخیص شب ادراری نمودار میزان فرکانس (fvc) است. یک ازمایش ساده که میتواند به طور موثر تشخیص و درمان را راهنمایی کند. این یک ثبت 24 ساعته از زمان ادرار کردن و حجم ادرار، نیاز به ساعت، مداد، کاغذ، و فنجان اندازه گیری است. ظرفیت معمول مثانه 275 تا 300 میلی لیتر با 4 تا 6 بار ادرار در روز است.
تکرار ادرار در شب چگونه درمان می شود؟
تکرر ادرار به صورت موردی و تحت نظر پزشک معالجه میشود. این روش درمانی ممکن است شامل اصلاح سبک زندگی، دارو یا هر دو باشد
اصلاحات سبک زندگی برای بهبود تکرر ادرار شامل موارد زیر است:
- تخلیه پیشگیرانه قبل از خواب – اطمینان از کم‌ترین میزان ادرار در مثانه قبل از خواب میتواند به رفع نیاز به ادرار شبانه کمک کند.
- محدودیت مصرف اب در شب و اواخر بعد از ظهر – اطمینان حاصل کنید که مایعات کافی در طول روز مصرف می کنید، اما آنها را در 2-4 ساعت قبل از خواب محدود کنید.
- محدودیت نمک – در بیماران با مصرف نمک زیاد، از نظر بالینی کاهش نمک برای کاهش ادرار شبانه نشان داده شده است
- محدودیت رژیم غذایی در مورد کافئین و الکل – کافئین فعالیت مثانه را افزایش میدهد و بنابراین میتواند باعث ادرار شبانه شود، به خصوص اگر در اواخر روز مصرف شود (توجه داشته باشید که حتی قهوه و چای بدون کافئین حاوی کافئین هستند). الکل میتواند به عنوان تحریک کننده مثانه عمل کند و همچنین باید از آن اجتناب شود
- تنظیم زمان مصرف دارو – داروهای مختلف، به ویژه داروهای ادرار آور، میتوانند بر تولید ادرار در شب تأثیر بگذارند. توجه داشته باشید که بسیار مهم است که قبل از ایجاد هرگونه تغییر در دارو، با پزشک خود مشورت کنید
- استفاده از جوراب‌های فشرده سازی همراه با بالا بردن پا در بعد از ظهر و عصر – بالا بردن پاها و استفاده از جوراب های فشرده سازی به جلوگیری از تجمع مایعات در پاها کمک میکند. این اطمینان میدهد که مایعات به درستی در سراسر جریان خون توزیع شده و به کاهش نیاز به دفع ادرار کمک میکند.
- داروهای خواب – داروهای خواب ممکن است بخشی از برنامه اصلاح سبک زندگی باشد که توسط پزشک برای تهیه الگوهای خواب سالم تهیه شده است، درصورتی که مشخص شود هیچ بیماری زمینه‌ای مضر بالقوه دیگری وجود ندارد و خوابیدن از طریق سیگنال برای دفع ادرار مشکلی اضافی ایجاد نمی‌کند.
