فهرست موضوعات
تاریخ 23 آبان 1402
با خبر شدن از وضعیت سلول‌ها، ته نشست و دیگر مواد موجود در ادرار با استفاده از روشی به نام سدیمان ادراری یا ته نشست ادرار ممکن است. مواد مختلف موجود در ادرار در بخش‌های متفاوت دستگاه ادراری مثل کلیه‌ها، مثانه و غیره تولید می‌شوند.
ازجمله علائم مربوط به وجود ته نشست در ادرار می‌توان به احساس سوزش ادرار و غیره اشاره کرد. سدیمان ادراری در طی آزمایش ادرار بررسی شده و برای این کار نمونه‌ی ادرار در سانتریفیوژ قرار داده شده و سپس در زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار می‌گیرد. وجود ته نشست در ادرار ممکن است دلایل مختلفی مثل بیماری‌های زمینه‌ای، سنگ کلیه، عفونت ادراری، مشکلات کبدی، سنگ مثانه و غیره داشته باشد.
وجود ته نشست در ادرار امری طبیعی بوده و مقدار کم آن مشکلی نخواهد داشت. وجود ته نشست زیاد در ادرار می‌تواند نشانه‌ای از بیماری‌های جدی و نیازمند تشخیص و درمان پزشکی باشد.
علل وجود رسوب در ادرار
وجود رسوب در ادرار می‌تواند در اثر عوامل و بیماری‌های زیر باشد:
مشکلات کبدی
بیلی روبین می‌تواند بخشی از رسوبات ادراری باشد. این پروتئین در کبد تولید شده و از طریق ادرار دفع می‌شود. وجود بیلی روبین در ادرار می‌تواند نشانه‌ای از بیماری‌های کبدی، انسداد مجاری صفراوی یا همولیز باشد. عدم درمان این عارضه‌ها می‌تواند باعث بروز یرقان در بیمار شود.
دیابت
دیابت یک بیماری است که باعث افزایش سطح قند در خون می‌شود. این افزایش قند باعث می‌شود که قند اضافی از طریق ادرار دفع شود و در ادرار به شکل ته نشینی دیده شود. دیابت و گرسنگی طولانی مدت می‌تواند باعث تخریب بافت چربی به جای استفاده از قند برای تولید انرژی شود. این تخریب بافت چربی باعث تشکیل مواد کتونی در بدن می‌شود که از طریق ادرار دفع می‌شوند و می‌توان آن‌ها را در سدیمان ادراری مشاهده کرد.
عارضه‌های درگیر کننده‌ی مجاری ادراری
عارضه‌های ادراری مختلف مثل عفونت ادراری، پروتئینوری و غیره نیز می‌توانند باعث وارد شدن مواد مختلف مثل لکوسیت ها، پروتئین، گلبول‌های سفید، باکتری و غیره به ادرار شوند. در عفونت‌های ادراری باکتری‌ها وارد ادرار می‌شوند در حالی که دفع پروتئین از طریق ادرار با نام پروتئینوری شناخته می‌شود. پروتئینوری ممکن است در اثر فشار خون، نقص عملکرد کلیه‌ها و عفونت، دیابت و غیره بروز پیدا کند.
سنگ مثانه
سنگ مثانه می‌تواند به دلایل زیر ایجاد شود:
- در مردان، اندازه غده پروستات با پیری افزایش می‌یابد که می‌تواند فشاری بر روی مجرای ادراری اعمال کند. این فشار باعث می‌شود ادرار به طور کامل دفع نشود و در مثانه باقی بماند، که می‌تواند منجر به تشکیل سنگ‌های بلوری شود. این سنگ‌ها ممکن است به صورت رسوبات ادراری از بدن دفع شوند.
- عوامل مختلفی مانند التهاب در ناحیه لگن، استفاده از سوندهای ادراری، استفاده از وسایل پیشگیری از بارداری و رادیوتراپی نیز می‌توانند خطر ایجاد سنگ‌های مثانه را افزایش دهند.
- کاهش فشار مثانه، آسیب به اعصاب مثانه، دیورتیکول مثانه و مشکلات دیگر ممکن است جریان ادرار در خانم‌ها را مختل کنند و باقیمانده ادرار در مثانه نیز می‌تواند منجر به تشکیل سنگ شود که ممکن است به صورت رسوبات ادراری دفع شوند.
- در برخی موارد، سنگ‌های کلیه از طریق مجرای حالب به مثانه منتقل می‌شوند.
کاست ادراری
اجزای سلولی، سلول‌هایی با شکل و اندازه‌ی نامنظم، سلول‌های مرده و لخته‌های بافتی با نام کاست شناخته می‌شوند. وجود کاست در ته نشست ادرار می‌تواند نشانه‌ای از بیماری‌های جدی بوده و نیازمند بررسی فوری خواهد بود.
هماچوری یا وجود خون در ادرار
گلبول‌های قرمز خون نیز ممکن است به شکل رسوبات ادراری دیده شوند. در واقع این مشکل شیوع زیادی دارد. وجود خون در ادرار می‌تواند دلایل متعددی ازجمله مشکلات گلومرولی، بیماری‌های کلیوی، رشد تومور در دستگاه ادراری، انفارکتوس بافت های کلیوی و عفونت‌های ادراری داشته باشد. ازجمله دیگر دلایل ناشایع هماچوری می‌توان به آسیب فیزیکی به مجاری ادراری، مهاجرت سنگ‌های کلیه از طریق حالب به مثانه و یا استفاده‌ی بیش از حد از سوند های ادراری اشاره کرد.
دیگر دلایل وجود رسوب و ذرات متفرقه در ادرار
علاوه بر دلایل گفته شده، عوامل دیگری نیز می‌توانند باعث وارد شدن رسوبات مختلف به ادرار شوند که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد:
- بارداری
- عفونت کلیوی
- سنگ کلیه
- التهاب مثانه یا سیستیت
- واژینوز باکتریال (BV)
- التهاب پروستات
- عفونت قارچی
- عفونت انگلی
- انزال معکوس یا پس گرد
- کم آبی
علائم وجود ته نشست در ادرار
دفع مکرر ادرار ابری شکل معمولاً یکی از علائم اصلی وجود رسوبات در ادرار است. با این حال، اگر ادرار شما ظاهری طبیعی دارد، پزشک ممکن است آزمایش ادرار برای شما تجویز کند تا علائم وجود ته نشست در ادرار با دقت بیشتری بررسی شوند. برخی از علائم وجود عفونت در مثانه، کلیه یا مجاری ادراری عبارتند از:
- درد و کرامپ های شکمی
- سوزش ادرار
- افزایش دفعات دفع ادرار در روز
- وجود خون در ادرار
- درد مبهم در ناحیه‌ی کمر
- ادرار بد بو
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
معمولاً تشخیص وجود رسوبات در ادرار کار دشواری بوده و بسیاری از افراد متوجه دفع این ذرات نمی‌شوند. اگر ادرار شما ابری شکل شده و افزایش مصرف مایعات کمکی به شما نمی‌کند باید در اولین زمان ممکن به پزشک خود مراجعه کنید.
پزشکان عقیده دارند که تغییرات نیازمند بررسی بیشتر شامل موارد زیر هستند:
- درد در پایین شکم یا کمر به هنگام دفع ادرار
- افزایش دفعات دفع ادرار بدون افزایش در مصرف مایعات
- احساس نیاز برای دفع ادرار ولی دفع مقدار کم ادرار
- ابری بودن ادرار و وجود خون در آن
- دیده شدن رسوبات قهوه‌ای رنگ در ادرار
- درد در کیسه‌ی بیضه (در مردان)
- انزال دردناک (در مردان)
- تیره و بد بو شدن ادرار
- وجود تب و لیزر علاوه بر علائم عفونت ادراری
درمان وجود رسوبات ادراری
اگر وجود رسوبات ادراری در آزمایش خون مشخص شد، پزشک تست‌های بیشتری را به منظور تشخیص علت و عوامل مؤثر بر عارضه برای شما تجویز خواهد کرد. زمانی که علت عارضه مشخص شد پزشک درمان مناسب را برای شما شروع خواهد کرد. در زیر به برخی از این روش‌ها اشاره خواهیم کرد:
- سنگ کلیه و مثانه با استفاده از دارو و عمل جراحی درمان خواهند شد
- عفونت‌های ادراری با استفاده از داروهای مسکن، آنتی بیوتیک و برخی داروهای دیگر درمان خواهند شد
- بیماری‌های کبدی با داروهای خاص خود درمان خواهند شد. ممکن است برای موارد شدید بیماری‌های کبدی انجام پیوند کبد ضروری باشد. بیماران باید به منظور جلوگیری از آسیب بیشتر به کبد، مصرف الکل را قطع کنند.
- داشتن رژیم غذایی سالم، ورزش منظم و مصرف آب زیاد می‌توانند به پیشگیری از رسوبات ادراری کمک کنند.
